(giaidauscholar.com)
- Hôm qua (16/10), Waris Dirie được nhận Giải thưởng Phụ nữ vận động của năm bởi những đóng góp của cô trong chiến dịch chống lại hủ tục cắt xén cơ quan sinh dục của phụ nữ (FGM). Waris Dirie từng là gương mặt quảng bá cho sản phẩm của Chanel và Revlon, thậm chí đóng vai chính trong phim về điệp viên James Bond:
The Living Daylights (Ánh sáng chết người). Năm 1997, đang ở đỉnh cao của sự nghiệp người mẫu diễn viên, Waris quyết định tiết lộ về quá khứ khủng khiếp của mình.
Waris Dirie sinh ra trong một gia đình du mục ở Galkavo, Somalia, cách đây 48 năm. “Waris”, theo ngôn ngữ Somalia có nghĩa là “hoa sa mạc” - một loài thực vật được coi là “phép lạ của tạo hóa” ở vùng đất chết. Thế nhưng số phận của cô bé bắt đầu từ một tai họa.
Mới lên 5, Waris bị mẹ ruột đè trên một hòn đá để một người phụ nữ khác dùng dao cắt âm vật. Xong, người ta dùng chỉ thô may bít âm hộ, chỉ chừa một lỗ tiểu nhỏ xíu. Do không có thuốc tê và thuốc sát trùng, vết thương bị nhiễm trùng. Đây là hủ tục phổ biến ở các quốc gia châu Phi, với quan niệm sẽ đảm bảo sự trinh trắng cho cô gái trước khi kết hôn. Nó gây ra đau đớn , nguy cơ nhiễm trùng và thậm chí có thể dẫn đến tử vong khi sinh con sau này.
Một người chị họ 6 tuổi của Waris cũng chết vì bị nhiễm trùng máu. Sau này nhớ lại, Waris vẫn còn rùng mình: “Nó giống như ai đó xẻ thịt hay chặt bỏ cánh tay bạn vậy. Đau đớn không thể tả vì đó là chỗ nhạy cảm nhất trên cơ thể người phụ nữ”.
Không chỉ bị cắt âm vật, Waris còn hứng chịu thêm hủ tục tảo hôn. Năm 13 tuổi, Waris bị gả bán cho một người đàn ông 60 tuổi. Không cam chịu, Waris bỏ trốn lên thành phố Mogadishu, sống với gia đình người chị. Sau đó, cùng với vài người bà con, cô đến London sống với một người cậu là đại sứ Somalia ở Vương quốc Anh. Waris bắt đầu đi làm ở tiệm bán thức ăn nhanh McDonald và từ đây may mắn mỉm cười với Waris.
Tình cờ, cô được nhiếp ảnh gia thời trang nổi tiếng Terence Donoven phát hiện. Lần đầu tiên ảnh Waris Dirie xuất hiện trên trang bìa lịch Pirelli năm 1987. Từ đó, Waris bước vào nghề người mẫu, thường xuyên xuất hiện trên các poster quảng cáo của các hãng thời trang và mỹ phẩm hàng đầu thế giới. Cô cũng có mặt trên các sàn catwalk ở London, Milan, Paris và New York. Năm 1995, đài BBC công chiếu phim tài liệu
Một người du mục ở New York để nói về sự nghiệp người mẫu của Waris.
Nhưng sự nổi tiếng không thể che khuất đi những ám ảnh về hủ tục đang đe dọa hàng triệu bé gái ở châu Phi. Waris quyết định tuyên chiến với hủ tục FGM. Năm 1997, Waris giã từ sự nghiệp người mẫu, trở thành đặc sứ Liên Hiệp Quốc bài trừ FGM. Năm 1998, bà xuất bản tự truyện Desert Flower (Hoa sa mạc) gây chấn động dư luận quốc tế. Quyển sách nhanh chóng chiếm vị trí cao trong bảng danh sách “sách bán chạy”. Năm 2009, nó được chuyển thể thành một bộ phim cùng tên do siêu mẫu Liya Kebede, người Ethiopia, đóng vai Waris Dirie.
Năm 2002, Waris thành lập Quỹ Hoa Sa Mạc (DFF) tại Vienna (Áo), kêu gọi thế giới quan tâm đến sự hiểm nguy của tệ FGM, một hủ tục ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần và thể chất của ba triệu trẻ em hàng năm trên thế giới, đặc biệt ở các nước Đông Phi như Uganda, Kenya, Somalia.
Phát biểu khi lên bục nhận giải thưởng ngày hôm qua, Waris nói: “FGM là hủ tục ảnh hưởng đến sức khỏe, thể chất và tinh thần của hàng triệu trẻ em. Không thể coi đây là vấn đề tôn giáo hay chủng tộc, như vậy là hoàn toàn sai lầm. Vấn đề ở đây là bảo vệ trẻ em”.
Waris muốn vấn đề này được tranh luận nhiều hơn nữa trên các phương tiện truyền thông, muốn các chính trị gia có những hành động cụ thể hơn nữa. Nỗ lực của Waris trong cuộc chiến này là vô tận. Tháng trước, cô mở trung tâm y tế đầu tiên tại Berlin (Đức), chuyên phẫu thuật tái tạo âm vật. Waris mong cô sẽ mở rộng dự án này tới Kenya , Ethiopia , Hà Lan và Thụy Sĩ trong thời gian tới.
Đôi chút về đời tư của Waris. Cô hiện đang sống cùng chồng và 4 người con của mình tại Ba Lan.
Khánh Đan
Theo Daily Mail