Bài 2: One Direction và chiến thắng của nhạc thương mại
05/09/2013 10:03 GMT+7 | Âm nhạc
(giaidauscholar.com) - This Is Us, bộ phim tài liệu ca nhạc về One Direction – nhóm nhạc nam giàu nhất nước Anh hiện nay, là cú ăn mừng chiến thắng của guồng máy lăng xê thương mại trước sự nhọc nhằn sáng tạo.
Đó là nhận định của nhà báo Mike McCahill trên tờ Telegraph. Phim One Direction: This Is Us đứng thứ hai BXH Bắc Mỹ tuần này.
One Direction, quốc tịch Anh và Ireland, là hình mẫu điển hình của âm nhạc thương mại: mô hình nhóm nhạc nam 5 thành viên cơ bản, được tập hợp từ một cuộc thi âm nhạc truyền hình (X Factor) - kiểu tìm kiếm tài năng thịnh hành thời nay, hát loại nhạc nghe lọt tai, ngoại hình ưa nhìn. Quan trọng, ông bầu của họ là Simon Cowell khét tiếng.
Sinh lời bền vững nhưng không phải là độc nhất
Trước One Direction, đã có những ngôi sao "teenpop" khác phát hành phim tài liệu ca nhạc điểm lại sự nghiệp của họ: Justin Bieber: Never Say Never (2011), Katy Perry: Part Of Me (2012), Jonas Brothers: The 3D Concert Experience (2009), Hannah Montana & Miley Cyrus: Best Of Both Worlds Concert (2008)...
Nhóm nhạc nam là một mô hình kinh doanh sinh lời gần như bền vững. Nhưng nói "mô hình" có nghĩa là nó không nhất thiết phải gắn với một nhóm nhạc nhất định nào đó. One Direction đang nổi tiếng nhất, nhưng họ không phải là duy nhất. Còn những nghệ sĩ như Michael Jackson lại chỉ có một. Đó là điểm khác biệt.
Bộ phim This Is Us có cảnh 5 chàng trai ngồi quanh đống lửa trại, trông vinh quang như Alexander Đại đế vừa chinh phục mọi miền đất trên thế giới. Ra mắt vào dịp cuối Hè, bộ phim là hoạt động hốt bạc từ túi các học sinh khắp thế giới trước khi họ vào năm học mới.
This Is Us bị cho là thừa hào nhoáng và thiếu chân thực. Tờ Telegraph nhận xét phim là "thực tế được dàn dựng" kiểu truyền hình. Với một nhóm nhạc xuất thân từ truyền hình thực tế thì điều này không có gì lạ. Những bộ phim đó cho thấy âm nhạc là thứ yếu, hình tượng và cuộc hành trình đến danh tiếng của các thần tượng mới là quan trọng.
Danh phủ sóng toàn cầu, nhạc thường thường bậc trung
Âm nhạc luôn có tính thương mại nhưng mức độ chưa bao giờ được đẩy lên cao như ngày nay: một đĩa đơn ra đời thì cả thế giới đều có thể xem qua YouTube, nhanh chóng xuất hiện trên iPhone, iPad, Samsung Galaxy… Đằng sau là những bản hợp đồng và lợi nhuận được chia sẻ, có thể lên đến hàng triệu USD.
Có một vấn đề: âm nhạc chưa đủ vĩ đại nếu so với tầm phủ sóng toàn cầu của nó. "Nghe lọt tai" (chưa hẳn là "hay") là một từ khóa vàng. Mọi giai điệu pop cho giới trẻ đều chạy theo xu hướng này. Nhạc phải làm sao để công chúng phải nghe và bị nghiện rồi hát đi hát lại.
One Direction là nhóm
nhạc nam giàu nhất nước Anh hiện nay, tài sản tổng cộng 25 triệu USD.
Nhóm thành lập năm 2010, gồm 5 thành viên: Harry Styles, Zayn Malik,
Niall Horan, Louis Tomlinson và Liam Payne. 2 đĩa đơn nổi tiếng nhất của nhóm: What Makes You Beautiful và Live While We're Young.
What Makes You Beautiful, hit lớn của One Direction là một ví dụ về hiện tượng "nghe lọt tai" nhưng thông điệp sáo. Các chàng trai khẳng định "cô gái đẹp vì chính cô không biết mình đẹp". Lý do nghe tưởng nhân văn, nhưng thực ra chỉ khi người phụ nữ không đủ tự tin, đến nỗi còn không biết mình đẹp, thì đàn ông mới kiểm soát được họ.
Còn Walks Like Rihanna, hit của nhóm nhạc đối thủ của One Direction là The Wanted, cũng có thông điệp nhạt nhẽo tương tự: cô gái không biết nhảy, không biết hát, chẳng có tài năng gì, nhưng cô "bước đi như Rihanna", đó là lý do cô được đàn ông ngưỡng mộ. Phụ nữ nghe mãi những lời đường mật này thì lấy đâu ra động lực để làm bất cứ điều gì.
Đòi hỏi thông điệp sâu sắc ở những bài hit "thức thời" như thế này là điều vô lý. Giai điệu của chúng đủ bắt tai để tràn ngập các sàn nhảy trong một khoảng thời gian, nhưng chỉ thế thôi, qua vài năm sẽ lỗi mốt.
Từ một khía cạnh nào đó, One Direction đang đi xuống. Theo Telegraph, tiền không đẩy nổi đĩa đơn mới nhất Best Song Ever lên được vị trí quán quân. Có tin thành viên Louis Tomlinson, 21 tuổi, vừa ký hợp đồng thi đấu cho… CLB bóng đá Doncaster Rovers.
Mi Ly
Thể thao & Văn hóa
