(TT&VH Online) - Sự hấp dẫn, sức sống mãnh liệt của Lý Toét - Xã Xệ nằm ở chính tư tưởng tiến bộ và “tay nghề” rất cao của những người làm báo Phong Hóa, Ngày Nay.
Về văn chương, họ có các anh tài Nhất Linh, Khái Hưng, Hoàng Đạo, Thạch Lam, Tú Mỡ, Thế Lữ, Xuân Diệu và các cộng tác viên: Huy Cận, Đoàn Phú Tứ, Trọng Lang... Về mỹ thuật, họ có “sự phục vụ” của hai trong số ba họa sĩ tài ba nhất của hội họa Việt Nam thời đó là: Nguyễn Gia Trí (Rigt), Tô Ngọc Vân (Tô Tử) - theo đánh giá của Victor Tardieu, Hiệu trưởng trường Mỹ thuật Đông Dương - và của Cát Tường (Lemur), Trần Bình Lộc, Đông Sơn. Vào năm 1932, khi báo Phong Hóa ra đời, tuổi đời của họ phần lớn 24 - 25.
Biếm họa Lý Toét - Xã Xệ cũng có thể được coi là sản phẩm trí tuệ chung của các anh tài được nêu trên, vì trong khi tác nghiệp, họ thường trao đổi, góp ý về ý tưởng tranh. Biếm họa Lý Toét và Xã Xệ trên hai báo trên không phải do một mà do nhiều họa sĩ vẽ, nhưng luôn giữ đúng hình hài đặc trưng ban đầu của hai nhân vật này. Đó là cách tác nghiệp rất hiện đại, hiệu quả mà của các họa sĩ vẽ tranh biếm họa nhiều kỳ mà ngày nay người Mỹ gọi là teamwork.
Lên tỉnh, thấy đường tàu hỏa... vắng vẻ, Lý Toét bèn đi ngay lên đó
nghĩ rằng như thế là an toàn lắm!
Cái giỏi là với Lý Toét - Xã Xệ , các họa sĩ đã sáng tạo nên hai nhân vật biếm họa hết sức đặc trưng, rất tương phản, một gầy, một béo: keo kiệt, ngây thơ đến ngớ ngẩn, dốt nát quê mùa, khôn lỏi, quân tử... rất đời thường. Tranh không những ngộ nghĩnh về hình, mà phần lời cũng rất “đắt” và luôn gây nên cái cười bất ngờ cho nên ai cũng thích, xem một lần là nhớ ngay... Đó chính là sức sống mãnh liệt của Lý Toét - Xã Xệ.
Lý Toét đi bơi, bèn treo cả giày, cả quần áo lên ô sợ bị mất
Thấy người bò dưới gầm xe ô tô để sửa,
lại tưởng ô tô chẹt chết người...
Lần đầu tiên ở Việt Nam, trào phúng dân gian truyền thống từ thơ ca, hò vè, Trạng Quỳnh, Trạng Lợn, Ba Giai , Tú Xuất... được chuyển tiếp bằng biếm họa và rồi chính hai nhân vật biếm họa Lý Toét - Xã Xệ từ mặt báo lại đi vào trào phúng dân gian:
* Truyện cười “Vua... Lý Toét”: Trong một kỳ thi, ông giám khảo hỏi thí sinh: Sau khi vua Lý Thái Tổ băng
Lý Toét
hà, trò cho biết ai đã lên kế vị Lý Thái Tổ. Anh học trò bí, lí nhí thưa: Lý... Lý... Lý..., nhưng Lý gì thì anh ta chưa nhớ. Ông giám khảo tử tế nhắc khéo: Lý này bắt đầu từ chữ T. Anh học trò sướng quá reo lên: Thưa Lý Toét ạ!
* Câu đối: Bị chê là dốt, Lý Toét tức mình đi học và cũng có chút tiếng tăm. Một lần, Lý toét và Xã Xệ đánh nhau. Xã Xệ kiện lên quan, quan phán:
- Nghe đồn Lý Toét ngươi giỏi đối, ta ra một vế, nếu đối được thì tha cho.
Lý Toét :
- Bẩm quan, lời đồn mười việc chín thường đơn sai. Nhưng quan lớn đã dạy thì con cũng xin vâng ý. Mong quan lớn thương tình.
Quan :
- Giỏi, vậy nghe câu đối của ta: “Đã đánh đập đồng đội đau đớn, đệ đơn đến đây, đền đi, điều đình đâu được”.
Câu đối thực hiểm, quan lớn chắc mẩm Lý Toét thế nào cũng đầu hàng. Nào ngờ Lý Toét ứng khẩu: “Xảy xô xát, Xã Xệ xước xoàng, xin xếp xem xuống, xét xử, xí xóa xong xuôi”.
Quan nghe nức nở khen hay nên xét cho hai bên hòa giải. Xã Xệ cũng phục tài Lý Toét, không khiếu nại gì nữa.
* Nhạc hài Lý Toét: Lý Toét được đưa lên nhạc hài với lời ca như sau: Ông Lý Toét mà cắp cái ô, Đi ra phố gặp lúc mưa to, Có bác Xã Xệ mà muốn đi nhờ...
* Lý Toét xuất ngoại: Biếm họa Lý Toét & Xã Xệ còn được đăng trên các trang bìa báo Pháp Indochine, George Pisier...
* Lên sân khấu kịch: Trong kháng chiến chống Pháp, vở kịch Lý Toét và Xã Xệ rất được yêu thích. Đến những năm đầu tiên của thiên niên kỷ mới này, nhân vật hề chèo Lý Toét do nghệ sĩ hài Xuân Hinh sắm vai vẫn luôn được mọi người hoan nghênh, được lên truyền hình trong “Chương trình dành cho người hâm mộ”.
Chủ công Trần Thị Thanh Thúy sẽ khoác áo số 16 tại CLB Gunma Green Wings thi đấu ở giải VĐQG Nhật Bản mùa 2025–2026. Cô sở hữu chỉ số vượt trội so với các cầu thủ còn lại của CLB Nhật Bản.
Tháng 6 vừa qua đã trở thành một cột mốc đáng báo động trong cuộc khủng hoảng khí hậu toàn cầu, khi hàng loạt quốc gia tại ba châu lục trên thế giới ghi nhận những mức nhiệt cao nhất từng được thống kê.
Madam Pang quyết định giữ chân HLV Futoshi Ikeda do không tìm được người thay thế. Ngoài ra, Madam Pang yêu cầu nhà cầm quân này giúp ĐT nữ Thái Lan giành HCV SEA Games.
XSMB 8/7: Kết quả Xổ số miền Bắc hôm nay thứ Ba ngày 8/7/2025 quay thưởng lúc 18h10 được trực tiếp cập nhật nhanh nhất, chính xác nhất trên giaidauscholar.com.
Jannik Sinner đã làm dấy lên nghi ngại về khả năng tiếp tục thi đấu tại Wimbledon năm nay sau khi dính chấn thương khuỷu tay trong trận gặp Grigor Dimitrov.
Theo thông báo của LĐBĐ châu Á (AFC), bóng đá Việt Nam không được dự AFC Champions League Elite nhưng có 2 suất trực tiếp góp mặt tại AFC Champions League Two 2025/26.
Ai là ứng cử viên vô địch FIFA Club World Cup 2025? Trước vòng bán kết, siêu máy tính của Opta đã đưa ra dự đoán chi tiết về cơ hội thành công của từng đội.
Ngày 7/7, Hội nghị Thượng đỉnh BRICS năm 2025 diễn ra tại thành phố Rio de Janeiro của Brazil đã bế mạc sau 2 ngày họp, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc mở rộng và củng cố vai trò của khối, đồng thời tăng cường hợp tác giữa các quốc gia thuộc Nam bán cầu.
Tháng 11 này, Vinpearl Equestrian Cup 2025 sẽ chính thức diễn ra, đánh dấu cột mốc quan trọng khi lần đầu tiên Việt Nam tổ chức cuộc thi cưỡi ngựa chuyên nghiệp mang tầm vóc quốc tế, hứa hẹn mang đến những màn so tài mã thuật mãn nhãn và kịch tính.
Lịch thi đấu Wimbledon 2025 hôm nay - giaidauscholar.com cập nhật lịch thi đấu tennis đơn nam và đơn nữ giải quần vợt Wimbledon 2025 ngày 8/7, rạng sáng 9/7.
Nguyễn Lê Quang Khôi, con trai của cựu tiền đạo đội tuyển Việt Nam Nguyễn Quang Hải, sẽ cùng 17 tài năng trẻ khác tham gia chương trình tập huấn 3 năm tại CLB Gremio (Brazil), theo chương trình hợp tác của CLB TP.HCM.
Đạt được hơn 2,6 triệu lượt xem, 52 nghìn lượt thích, hơn 6.200 bình luận, đứng vị trí 12 trong danh mục Âm nhạc thịnh hành của nền tảng YouTube - đó là những con số mà MV "Em không trách anh đâu" của LyLy ft Danmy đạt được sau hơn một tuần ra mắt.
Ngày 7/7, thông qua tài khoản mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thông báo các mức thuế quan mới đối với 14 quốc gia, trong đó có Nhật Bản, Hàn Quốc, Indonesia, Malaysia, Bangladesh, Thái Lan, Kazakhstan, Nam Phi, Lào, Myanmar và một số nước khác.
Chiều 7/7/2025, giờ địa phương (sáng 8/7, giờ Hà Nội), Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời thành phố Rio de Janeiro về nước, kết thúc chuyến tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế mới nổi (BRICS) mở rộng năm 2025 và hoạt động song phương tại Cộng hòa Liên bang Brazil.