(giaidauscholar.com) - Hơn một thập niên kể từ khi Phạm Quỳnh Anh, một ca sĩ Bỉ gốc Việt thể hiện ca khúc Bonjour Vietnam (Xin chào Việt Nam, 2005) và gây hiệu ứng rất tích cực với công chúng Việt Nam thì mới đây, một ca khúc về Hà Nội vừa xuất hiện đã chạm tới trái tim mọi người.
>> Chuyên trang Giải Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội
Đó là ca khúc Hà Nội của ca/nhạc sĩ nổi tiếng người Pháp La Grande Sophie. Ca khúc này đã đoạt giải Bùi Xuân Phái – Vì Tình yêu Hà Nội (ở hạng mục Tác phẩm)
Nếu như Bonjour Vietnam của Phạm Quỳnh Anh là nỗi lòng của một người con đất Việt sinh xa quê hương và truyền tải một tình yêu Việt Nam thì Hà Nội của La Grande Sophie lại là một câu chuyện mang tính cầu nối, kéo trái tim của một nhạc sĩ phương xa đến với vùng đất mà lần đầu tiên cô chạm ngõ, và ở lại.
“Tôi yêu Hà Nội và giờ đây tôi vẫn còn cảm giác như mình đang ở đấy”, La Grande Sophie trả lời Thể thao & Văn hóa Cuối tuần.
Kí ức không quên
La Grande Sophie là một nghệ sỹ nổi tiếng của Pháp. Khởi nghiệp từ giữa thập niên 90, cô tự sáng tạo ra một thể loại âm nhạc có tên kitchen miousic, một kiểu âm nhạc bất chuẩn nhưng lại không hề xa lạ. Cô là khách mời thường xuyên của Francofolies, liên hoan âm nhạc hàng đầu của cộng đồng Pháp ngữ.
Sophie cũng từng là quán quân tại Liên hoan Victoires de la Musique năm 2005 và đạt Giải thưởng lớn Charles Cros năm 2009 cho album Des vagues et des ruisseaux (Những con sóng và những dòng suối). Rất nhanh chón Sophie trở thành một gương mặt tiêu biểu của dòng nhạc pop-rock Pháp. Hình tượng cô gái tóc nâu thăng hoa với cây đàn guitar đã trở nên rất quen thuộc với những người yêu nhạc.
Từ năm 2007, cô đã quyết định tìm về với sự thuần khiết của giọng hát, trở lại với điều cốt yếu đã tạo nên cá tính âm nhạc của cô. Cú chuyển mình đó đã đánh dấu một giai đoạn mới trong sự nghiệp của La Grande Sophie, album của 4 năm ấp ủ Des vagues et des ruisseaux (2009) đã được công chúng đón nhận nhiệt tình, đem về cho cô Disque d’or (Đĩa vàng) thứ 3 và Giải thưởng lớn Charles Cros.
Lối chơi nhạc của Sophie luôn tạo ra những thú vị trong thưởng thức bởi nó không theo một quy chuẩn chung. Bản thân Sophie cũng không theo muốn theo quy chuẩn, đôi lúc cô như một tay guitar đại tài, mải miết những đường lẩy ngón sôi động, đôi lúc âm nhạc của cô như một bài thơ cũ, buồn bã pha lẫn trầm ngâm và chẳng cần nhiều dụng công của kỹ thuật.
Âm nhạc của Sophie được trộn khá nhiều phong cách và cô dùng cách của riêng mình để tạo nên một Hà Nội vừa thơ mộng, vừa hiện đại, sôi nổi và khi đã nghe rất dễ ngấm.
Bài hát Hà Nội là một trải nghiệm của riêng La Grande Sophie khi đến lưu diễn Hà Nội vào tháng 10/2013 trong khuôn khổ festival Ohlala. Đúng hơn đó là những ngày cuối cùng của chuyến lưu diễn. Lúc ấy, như Sophie nhớ lại, cô đang rất háo hức và đã đề nghị Lê Cát Trọng Lý cùng song ca với mình trên sân khấu. Nhưng rồi buổi biểu diễn đã phải tạm dừng do tang lễ của Đại tướng Võ Nguyên Giáp.
Kế hoạch bị hủy bỏ, Sophie quyết định đi thăm thú nhiều nơi tại Việt Nam nhưng thật không may, một cơn bão lớn đã ập đến thành phố Huế và các vùng lân cận nên cô phải ở lại Hà Nội lâu hơn dự kiến.
Và thế là La Grance Sophie quyết định tự tổ chức một chuyến đi ngoài dự kiến: lang thang Hà Nội. Và chính những khoảnh khắc trong chuyến đi ngoài dự kiến ấy đã “bồi” cho Sophie nhiều cảm xúc mạnh mẽ để viết nên Hà Nội.
“Tôi dạo chơi ở thủ đô, thỉnh thoảng bị lạc đường, rồi tôi dạo quanh bờ hồ Hoàn Kiếm. Tôi đã được thấy những chú rối. Tôi ngạc nhiên thích thú khi khám phá mọi vật xung quanh. Mùi hương đủ loại trong thành phố khiến tôi nhớ mãi” - Sophie kể lại.
“Nụ cười, bầu không khí, màu sắc, trái cây, những ngôi chợ, truyền thống và cả nguồn năng lượng của mọi người đã gây cho tôi một cảm giác gần gũi không thể tả” - Sophie trả lời khi được hỏi những chất liệu nào đã làm nên màu sắc của ca khúc Hà Nội.
Những chất liệu ấy đã nhẹ nhàng đi vào bài hát với những câu hát dung dị nhưng chạm đúng cảm xúc của người nghe.
“Hà Nội, Hà Nội, người cho ta thấy
Nụ cười của người, cuộc sống ngoài kia, và cả những sắc màu
Ta lạc đường dưới rừng dây điện/Hà Nội, Hà Nội, ta là của người
Trên dòng nước xanh, những con rối
Đang nhảy múa một cuộc đời khác”.
Sophie như thể khái quát hóa những nhịp sống của phố phường thủ đô qua những ca từ giản dị nhưng được chắt lọc rất đắt, như thể cảm nhận được mùi hương trong âm nhạc của cô, như thể thấy được sự ngại ngần của Sophie khi đứng trước ngã tư không dám qua đường vì những “làn sóng xe máy” hay những điều khiến cô nhẹ nhàng thốt lên “người níu chân ta” vì “Những cơn bão đang khóc/Những người anh hùng đã mất đi”…
Bài hát được Sophie sáng tác xong khi trở về Pháp như để “giãi bày những cảm xúc khó quên sau chuyến đi. Có thể nói, bài hát là kí ức của tôi về cuộc gặp gỡ với thủ đô Hà Nội”.
Ca khúc Hà Nội có phần giai điệu rất đẹp được sáng tác từ cây đàn guitar của Sophie và được hòa âm theo tiết tấu nhanh và hối hả.
Sophie nói rằng giai điệu ngày càng hối hả “như để dẫn dắt chúng ta khám phá những hình ảnh trong một bộ phim sống động. Tôi cho rằng đây là một bài hát theo phong cách pop, như một lời mời gọi mọi người hãy đến khám phá đất nước của các bạn”.
Lưu giữ mãi những cảm xúc
Ca khúc Hà Nội sau đó được Sophie đem vào album Nos histoires (Những câu chuyện của chúng ta) phát hành vào năm 2015. Như lời cô kể thì bài hát này sau đó khá được yêu mến tại Pháp, được phát rất nhiều lần trên các đài phát thanh và cô thường xuyên mang theo Hà Nội trong những chuyến lưu diễn của mình.
Hà Nội chính thức được biết đến tại Việt Nam vào ngày 11/12 tại TP.HCM nhân chuyến trở lại của La Grande Sophie. Tối hôm ấy, hơn 500 khán giả Cargo bar đã vỗ tay liên tục cho màn trình diễn ca khúc Hà Nội của cô.
Sophie lúc ấy nói rằng cô rất yêu thích bài hát này bởi nó như một bức tranh về Hà Nội mà cô ấn tượng, dù là nhìn qua lăng kính nào, trực tiếp hay qua “kính chiếu hậu” và đó là lí do mà cô giữ đúng lời hứa của mình khi sẽ trở lại và đem Hà Nội đến với nhiều người.
Trong buổi tối hôm ấy, nhiều khán giả Việt Nam đã rất xúc động với bài hát này, họ nói rằng rất thích cách miêu tả nhẹ nhàng, dung dị của cô về Hà Nội, từ mùi hương, về những ngõ nhỏ, tiếng còi xe cho đến những cặp tình nhân, hoa quỳnhh hay sự xa cách ngàn dặm…
Nhớ lại buổi biểu diễn hôm ấy, Sophie nói rằng “Tôi muốn bài hát Hà Nội lưu giữ mãi những cảm xúc của tôi, để những cảm xúc này được sống mãi theo thời gian”.
Vậy nên đặt ca khúc Hà Nội là cảm xúc mà Sophie đặt cho một địa điểm, một nơi chốn, về con người nơi đây hay là đại diện cho cảm xúc cá nhân của cô được lồng vào khung cảnh Hà Nội?
Sophie trả lời rằng “đó là những cảm xúc đọng lại từ những cuộc gặp gỡ đẹp đẽ mà tôi đã có tại đây, từ những cảm nhận về Hà Nội, về những gì mà tôi đã trải qua, được nhìn, thấy, cảm nhận và nếm trải. Tôi muốn lưu giữ và chia sẻ những cảm xúc này”.
Và Hà Nội đã trở thành một phần trong tâm hồn La Grande Sophie. Cô bảo rằng “khi rời Hà Nội, tim tôi đã se lại và tôi tự nhủ tôi muốn quay lại đây. Cái cảm giác đó giống như cảm giác Đi tìm thời gianđã mất của nhà văn nổi tiếng người Pháp Marcel Proust vậy.
Cùng nghe lại các khúc Hà Nội:
Nguyên Minh
Thể thao & Văn hóa Cuối tuần