Ca khúc 'Waterloo': Khoảnh khắc lịch sử của ABBA và Eurovision

(giaidauscholar.com) - Vào ngày 6/4/1974, ABBA đã giành chiến thắng tại Cuộc thi Ca khúc châu Âu Eurovision với ca khúc Waterloo. Ca khúc đã tạo sự đột phá vào thời điểm đó và mới đây, sau gần nửa thế kỷ, tiếp tục được bình chọn là chiến thắng được yêu thích nhất tại Eurovision.

Ca khúc 'One Of Us' của ABBA: Ước gì em chưa bao giờ rời đi

Vào tháng 2/1981, hình ảnh những cặp đôi hạnh phúc của ABBA chính thức vỡ tan tành khi Benny và Frida tuyên bố ly dị. Tuy nhiên, điều này không ngăn bộ tứ tiếp tục làm việc với nhau. Cuối năm đó, album thứ tám của ABBA, "The Visitors", ra mắt công chúng với "One Of Us" là hit lớn nhất.

Xa hơn, Waterloo không chỉ là con cưng của Eurovision. Nó còn là kiệt tác phá vỡ các ranh giới của ngành công nghiệp thu âm thời đó, mở ra cánh cửa thênh thang cho ABBA sau này.

Hit lớn và một cái tên mới

6/4/1974 là một trong những đêm thật sự khó quên trong lịch sử Eurovision. Giữa dàn nghệ sĩ lịch thiệp và đúng mực, có 2 người đàn ông và 2 người phụ nữ lao lên sân khấu The Dome ở Brighton (Anh) trong trang phục rực rỡ, màu mè nhất, nhìn như The Sweet, Gary Glitter và David Bowie. Những bản ballad ngọt ngào và thanh nhã của đại diện các nước khác vốn thống trị cả buổi tối lập tức bị cuốn phăng không dấu tích bởi một ca khúc bùng nổ, bắt tai, với năng lượng bừng bừng tỏa sắp khán đài.

Nhóm nhạc đó là ai và ca khúc đó tên gì? Đó là Waterloo của ABBA.

• Nhạc phẩm buồn của ABBA xuất hiện trong ‘Mamma Mia! 2’, nhân vật chính sẽ chết?

Tuy nhiên, phía sau khoảnh khắc bùng cháy tráng lệ đó là cả một quá trình vất vả. Trước đó một năm, năm 1973, nhóm đã đăng ký biểu diễn ca khúc Ring Ring nhưng bị từ chối với lý do không đủ hay. Thế nhưng, thật sai lầm khi nói Ring Ring là nghe phí thời gian bởi sau đó nó cũng là hit lớn tại quê nhà Thụy Điển. Bjorn và Benny, Agnetha và Anni-Frid, những cái tên sẽ nổi như cồn nhờ nó, đã bán được nhiều đĩa đơn và album hơn bất cứ nghệ sĩ nào trong năm đó, và có thể bắt đầu chuyến lưu diễn mùa Hè cực thành công.

Vấn đề duy nhất nằm ở tên nhóm: Họ cần gì đó dễ nói và sống động hơn. Họ thậm chí tổ chức một cuộc thi đặt tên trên báo nhưng xem ra không mang lại kết quả gì: Baba hay Friends hay Neighbours ư? Có vẻ chính Stig Anderson, quản lý của nhóm, đã tìm ra giải pháp hoàn hảo. Ông đơn giản là xáo trộn ký tự đầu trong tên mỗi thành viên và ghép thành ABBA.

Như vậy là “song hỉ lâm môn”, Waterloo là đĩa đơn đầu tiên mà ABBA chính thức là ABBA, một khởi đầu không thể rực rỡ hơn.

Đối mặt với “Waterloo” của mình

Vào tháng 9/1973, ít lâu sau khi nhóm hoàn thành chuyến lưu diễn mùa Hè, họ liền bắt tay vào làm album mới. Bjorn, Benny và Sig còn có một mục tiêu song song: Sáng tác ca khúc hoàn toàn mới để “bắn phá” Eurovision một lần nữa.

Họ coi việc tham gia cuộc thi có tầm quan trọng lớn, đơn giản vì đây là cách duy nhất họ hy vọng sẽ thu hút được sự chú ý lớn từ khán giả quốc tế. Đầu những năm 1970, một vài nhóm nhạc pop và rock ngoài thế giới nói tiếng Anh đã bắt đầu tiến sâu vào thị trường âm nhạc quốc tế. Nhưng nỗ lực thu hút sự chú ý bằng những kênh truyền thống - các công ty thu âm, xuất bản và truyền thông Anh hoặc Mỹ - rõ ràng là không tưởng với một nhóm nhạc Thụy Điển.

Stig Anderson cũng nhận thức rõ rằng chiến thắng tại cuộc thi không nhất thiết là mục tiêu tối hậu - các năm trước đã chứng minh rằng người về nhì thường lại có hit quốc tế hoành tráng hơn người thắng cuộc. Vì vậy, mục tiêu chỉ là dùng cuộc thi như một bước nền để họ có thể xây lên những bước tiếp theo.

Tuy vậy, cũng phải mất nhiều thời gian để đội ngũ sáng tác quyết định ca khúc nào là hoàn hảo với Eurovision.

Ca khúc đầu tiên được viết và ghi âm cho album mới là Dance (While The Music Still Goes On) là sự khởi đầu tốt. “Nó rất giống với kiểu các ca khúc của Phil Spector hồi đầu thập niên 1960 mà chúng tôi rất thích”, Bjorn nhớ lại.

Tới giữa tháng 10, họ lại tiếp tục với Suzy-Hang-Around (ca khúc duy nhất Benny đóng vai trò giọng chính solo trong các album của ABBA), My Mama Said, What About Livingstone và giai điệu cực kỳ bắt tai Honey Honey.

Sau đó, tới tháng 11 và 12, King Kong Song và bản ballad khoe giọng của Frida, Gonna Sing You My Lovesong, được hoàn thiện.

Như vậy, có rất nhiều đề cử sáng giá để lựa chọn. Thế nhưng, nhóm sáng tác vẫn cảm thấy chưa có ca khúc hoàn hảo cho cuộc thi.

Bjorn và Benny bèn rút về nhà sáng tác của họ ở đảo Viggso và nhanh chóng phác thảo một loạt giai điệu. Một trong số đó, với nhịp nhanh, rất rock, có vẻ là phù hợp để gây ấn tượng với khán giả châu Âu. Với băng demo, Bjorn và Benny ngân nga, Stig bắt đầu viết lời. Giai điệu rất bắt tai và Stig hiểu rất rõ rằng cần có ca từ hấp dẫn tương đương. Trên hết, phải tìm được đúng tựa đề.

Đầu tiên, ông nghĩ tới Honey Pie nhưng xem ra chưa đúng. Với nó, Stig không gợi lên được ca từ nào. Vào một sáng sớm thứ Bảy, khi lướt qua một cuốn sách các trích dẫn quen thuộc, ông cuối cùng cũng tìm thấy cụm từ mà mình đang tìm kiếm: “Waterloo”.

Khái niệm này, tất nhiên, đề cập tới thất bại lịch sử của Napoleon Bonaparte trước quân Anh và Mỹ tại cuộc chiến ở thị trấn Waterloo của Bỉ vào ngày 18/6/1815. Stig dùng sự kiện lịch sử như một ẩn dụ cho câu chuyện về một cô gái đầu hàng trước sự kiên gan của người cầu hôn, và trước khi ngày trôi qua, ca từ đã xong.

Chỉ một tuần trước Giáng sinh, ABBA thu âm ca khúc tại phòng thu Metronome ở Stockholm. Cùng giọng ca sum sê của Agnetha và Frida, ABBA đã có một nhà vô địch trong mọi nghĩa của từ này. Nhưng ai cũng biết khả năng của ABBA là không giới hạn. Một ngày sau khi thu âm Waterloo, ABBA tiếp tục thu âm Hasta Manana mà họ nghĩ còn phù hợp với Eurovision hơn cả Waterloo - một bản ballad tốc độ từ chậm tới trung bình do nữ solo luôn được khán giả Eurovision ưu ái. Nhưng sau một hồi trằn trọc cân nhắc, họ quyết định đi ngược truyền thống của Eurovision, được ăn cả ngã về không với Waterloo.

Màn biểu diễn “Waterloo” của ABBA tại Eurovision 1974:

Hit toàn cầu đầu tiên của ABBA

Quyết định này sau đó được chứng minh là hoàn toàn đúng đắn.Một định mệnh! Waterloo lập tức áp đảo các ứng cử khác ở Thụy Điển để chính thức có mặt tại Eurovision. Tại đây, một lần nữa, khán giả không thể cưỡng lại sức sống bừng bừng trong cả giai điệu và vẻ ngoài của ABBA.

Dù rất tin tưởng vào đứa con tinh thần của mình, ABBA cũng không thể tránh được cảm giác hồi hộp khi nghe kết quả. Bjorn lo lắng tới mức định không ngồi xem.

“Không ai có thể tưởng tượng được mức độ căng thẳng của một sự kiện thế này” - ông chia sẻ - “Da tôi tê đi, dạ dày thắt lại còn họng thì khô ran. Một mặt tôi muốn bỏ chạy, một mặt lại chôn chân như bị thôi miên”.

Chỉ có Frida là giữ được vẻ bình thản nhưng sau đó cũng vỡ òa cảm xúc khi kết quả được công bố.

Stig vội chạy lên sân khấu để nhận giải nhạc sĩ. Ông liên tục nói “cảm ơn” bằng nhiều thứ tiếng. Ông đã chuẩn bị cho bài phát biểu này từ đầu giờ chiều. Hài hước là khi Bjorn và Benny cũng lên sân khấu thì bị bảo vệ chặn lại vì “chỉ có nhạc sĩ mới được phép lên sân khấu” trong lễ trao giải. “Bảo vệ nói: Các anh không phải nhạc sĩ, các anh hiểu lầm rồi, lũ Thụy Điển não ngắn! Phải chờ đã” - Bjorn nhớ lại.

Khi đã nhận giải rồi, Bjorn và Benny vẫn tin sẽ sớm có ai đính chính với họ rằng điểm tính sai. Agnetha thì gọi cho bố mẹ, khóc như mưa. Một đêm mà ABBA sẽ không bao giờ quên.

Nhưng khác với tính toán của ABBA, Waterloo không chỉ là bước đệm mà là thành công vượt xa bất cứ thứ gì mọi người dám hy vọng. Đĩa đơn Waterloo đứng cao trên các BXH ở mọi nơi, kể cả Mỹ, Australia và nhiều quốc gia mà Eurovision chưa được biết tới nhiều. ABBA đã có được hit toàn cầu đầu tiên, chứng minh rằng họ có thể phá vỡ các ranh giới mà ngành công nghiệp ghi âm quốc tế đặt ra. Cánh cửa đã mở ra và ABBA chắc chắn không cho phép ai đóng lại lần nữa.

Thư Vĩ (Tổng hợp)