Không có Thánh Johan thì không có Barca vĩ đại

(giaidauscholar.com) - “Tốc độ là gì? Báo chí thể thao thường nhầm lẫn tốc độ với sự sáng suốt. Nhìn đây, chỉ cần tôi xuất phát sớm hơn một chút, thế là tôi nhanh hơn người rồi.”

• Làm thế nào để ngoặt bóng 'dị' như Johan Cruyff?
• Những phát ngôn bất hủ của Johan Cruyff
• Johan Cruyff & bản chất của bóng đá tổng lực
• Thế giới bóng đá bàng hoàng trước sự ra đi của Johan Cruyff
• Vì sao Cruyff thường xuyên chỉ trích Mourinho và Van Gaal?

Ứng dụng “ESPN FC” trên smartphone luôn là thứ đưa tin nhanh nhất. Sự sáng suốt trong thông tin của nó cũng là điều được đảm bảo. Nhưng khi phải đón nhận sự ra đi của một bộ óc vĩ đại và có ảnh hưởng nhất đến lịch sử bóng đá thế giới, người ta chỉ ước rằng giá như ESPN FC đã sai, và thông tin đó đến càng muộn càng tốt. Đêm 24 tháng 3, Johan Cruyff đã trút hơi thở cuối cùng sau trận đấu quan trọng nhất cuộc đời mình.

5 tháng trước, Cruyff bị phát hiện ung thư phổi. Cả cuộc đời Cruyff là những cuộc chuyện trò, là những cuộc đối thoại. Ngay cả khi trên sân, với quả bóng và 3 cầu thủ đang vây lấy mình, ông vẫn không ngừng khoa tay múa chân và quát thật lớn với các đồng đội. Nhưng trước đối thủ lớn nhất cuộc đời, người ta đã không còn được thấy Cruyff như vậy. Lần cuối cùng ông nói, là cách đây hơn một tháng, khi ông bảo rằng mình đang dẫn trước căn bệnh 2-0 sau hiệp 1 và sẽ khép lại trận đấu với chiến thắng. Nhưng Cruyff không thua, Cruyff không mất, ông sống mãi trong trái tim những người yêu bóng đá và Barça.

Barca của năm 1973 thật bất hạnh: Bị loại khỏi cúp châu Âu và đứng thứ hai từ dưới lên ở La Liga với chỉ 4 điểm sau 6 vòng đấu. Nhưng ngày 28 tháng 10 năm đó đã thay đổi vĩnh viễn. Có một Barca khác trước khi Cruyff đến, và một Barça khác sau khi Cruyff đến.

Với số 9 trên lưng, được mang về từ Ajax với mức giá kỷ lục 120 triệu pesetas lúc bấy giờ, sau nhiều tháng trời chờ đợi được thi đấu, ông đã bước ra sân mang về chiến thắng trước Granada. Sau Kubala tại Les Corts, lần đầu tiên người ta mới cảm giác Camp Nou quá nhỏ để dành cho Cruyff. Barca giành chức vô địch La Liga sau 14 năm kể từ thời Helenio Herrera và Luis Suarez nâng cao chiếc cúp gần nhất. Nhiều chục năm sau đó, Ronaldinho và Messi, với nụ cười và những ngón tay hướng lên trời, với bàn thắng và những pha đi bóng, đã luôn khiến những trái tim yêu Barça đập rạo rực và mê say. Nhưng người thay đổi lịch sử vẫn là Thánh Johan.

Những năm khoác áo Barca về sau, Cruyff đã không thể gặt hái thành công như trong năm đầu. Nhưng điều đẹp nhất dành cho lần trở lại. Và cũng như lần đầu, lần này, mái nhà thứ hai của Cruyff đang trải qua cơn sóng dữ. Kỳ án nổi loạn Hesperia Mutiny đã chuốc lấy cay đắng và sự phẫn nộ từ người hâm mộ Barca, hiền triết Hortaleza Luis Aragones bị trảm, Johan Cruyff lên thay và một lần nữa lịch sử Barca sang một chương mới.

Ký giả Marti Perarnau cho rằng, thời còn là cầu thủ, cho dù là một nghệ sĩ sân cỏ, nhưng triết lý bóng đá của Cruyff bị ảnh hưởng bởi những chiến lược gia người Anh, như Vic Buckingham – người đã giúp ông ra mắt tại Ajax năm 1964. Thời điểm đó, Cruyff tin rằng thứ bóng đá của người Anh sẽ thống trị thế giới. Nhưng tư tưởng của ông đã thay đổi sâu sắc trong lần trở lại Barcelona vào năm 1988. “Chơi bóng đá rất đơn giản, nhưng để chơi được thứ bóng đá đơn giản mới là điều khó nhất,” và vì thế, người đàn ông với chiếc áo khoác nâu cổ điển cùng chiếc kính râm Ray Ban không thể lẫn vào đâu được, không cần những bài giảng bóng đá hay diễn thuyết xúc động, đã nói ngắn gọn với những gương mặt đầy hoang mang và căng thẳng kia: “Salid y disfrutad!” (Hãy ra sân và chơi bóng vui vẻ). Dream Team của Cruyff mãi về sau luôn gắn liền với câu nói đó.

Di sản của Cruyff mãi trường tồn

Trong căn phòng của mình, với thế giới của riêng ông, Cruyff thay đổi bóng đá. Căn phòng của Cruyff không có tường bao quanh, chỉ có những sân bóng, toát lên hương thơm mùi cỏ tươi. Ông ngồi trên quả bóng da và ngắm nhìn dòng chảy của trò chơi ấy. Có một thứ bóng đá khác trước thời đại của Cruyff, và có một thứ bóng đá khác sau thời đại của Cruyff.

“Trên sân chỉ có một quả bóng, vậy nên hãy giành lấy nó”. Barca của Cruyff phát triển bóng đá dựa trên kiểm soát và xoay quanh quả bóng, lấy tấn công làm chủ đạo và nền tảng là sự linh hoạt của những vị trí trên sân. Johan xây dựng và phát triển những ý tưởng đó, biến chúng trở thành trái tim và linh hồn của Barca, từ đội một cho đến những đội trẻ nhất. Đó là những thứ mà La Masia luôn nỗ lực gìn giữ về sau.

Ông đã quyết định rằng những “đứa con, đứa cháu” của mình, những cầu thủ nhỏ nhắn, gầy nhom kia phải có chỗ đứng trong thế giới bóng đá. “Johan Cruyff đã vẽ nên thánh đường, các HLV Barcelona về sau chỉ đơn thuần trùng tu và hoàn thiện nó”, Pep Guardiola nói như thế vào tháng 5 năm 2006. Và chiến lược gia người Tây Ban Nha này, cũng như cả Frank Rijkaard, cùng những cậu học trò trong quá khứ quá khứ của họ, những Xavi, Iniesta hay Busquets, là những con người ưu tú nhất trong di sản mà Cruyff để lại. Họ không chỉ đã có chỗ đứng, mà còn đứng cao hơn phần còn lại.

Có rất nhiều những câu nói của Cruyff đầy phức tạp và mất thời gian để suy ngẫm, một trong số chúng là câu nói mà nếu tuốt đi cho gọn, sẽ là “Tôi không bao giờ phạm cùng một sai lầm”. Bóng đá đã trao cho ông mọi thứ của cuộc đời, nhưng thuốc lá đã suýt cướp đi tất cả. Thuốc lá với Cruyff đã từng là một sai lầm như thế. Ông đã không tái phạm, nhưng thuốc lá và căn bệnh ung thư đã cướp ông khỏi thế giới của chúng ta. Một người đàn ông với vô vàn những khuyết điểm và sai sót, nhưng nếu không có Johan Cruyff, Barça sẽ không có được ngày hôm nay.

Hãy yên nghỉ, Cruyff! Di sản của ông sẽ mãi trường tồn.

Hoàng Thông
Thể thao & Văn hóa