Carlos Santana - Phá vỡ mọi ranh giới rock

Ngày 5/7 vừa qua, trong buổi biểu diễn thuộc chuyến lưu diễn Miraculous Supernatural ở Bắc Mỹ, Carlos Santana bất ngờ gục xuống trên sân khấu và khiến toàn bộ các fan trên thế giới lo lắng. Nghệ sĩ huyền thoại người Mỹ này tròn 75 tuổi vào hôm 20/7 vừa rồi.

Carlos Santana được Trung tâm Kennedy tôn vinh

Vào tháng 12 tới, huyền thoại Carlos Santana (66 tuổi) cùng 4 nghệ sĩ khác là Billy Joel, Herbie Hancock và Martina Arroyo, sẽ được Trung tâm Kennedy tôn vinh do những đóng góp đáng kể cho nền văn hóa Mỹ thông qua nghệ thuật.

Giờ đây, người hâm mộ đã có phần bớt lo lắng về sức khỏe của ông, khi ê-kíp cho biết nghệ sĩ chỉ kiệt sức và mất nước do “quên ăn uống”. Dù vậy, Santana đã phải hoãn 6 buổi hòa nhạc còn lại ở các bang khác theo dự kiến.

Chàng trai hát rong say mê nhạc rock

Mặc dù Santana đã trở nên nổi tiếng với những đoạn riff guitar điện độc tấu theo phong cách blues nhưng không phải ai cũng biết nhạc cụ đầu tiên của ông là violin.

Sinh ra tại Mexico vào ngày 20/7/1947, cha của Carlos Augusto Santana Alves là một nhạc sĩ gắn với mariachi, thể loại âm nhạc dân gian của Mexico có từ thế kỷ 18. Ông bắt đầu dạy con trai học violin từ năm 5 tuổi. Santana thể hiện tài năng bẩm sinh nhưng đến 8 tuổi thì làm quen với cây đàn guitar và sau đó nhận ra rằng guitar và rock mới là niềm đam mê thực sự của mình.

Trong thời kỳ đầu, Santana đã nghe nhạc của Ritchie Valens, một rocker người Mỹ nổi tiếng với việc kết hợp văn hóa Mexico của mình với beat rock trong bản hit La Bamba (1958). Thời điểm đó, Santana không nghĩ rằng cũng như Valens, rồi ông sẽ trở thành nghệ sĩ tiên phong của nhạc rock pha âm hưởng Latin. Bên cạnh Ritchie Valens, Santana còn chịu ảnh hưởng của các huyền thoại guitar như B.B.King, T-Bone Walker, Ray Charles và John Lee Hooker, những người mà sức ảnh hưởng của họ hiện diện rất rõ trong cách chơi guitar mang màu sắc blues trong suốt sự nghiệp.

Sau này, gia đình Santana chuyển đến San Francisco, bang California, nơi ông hoàn thành chương trình trung học nhưng không chọn học đại học. Thay vào đó ông làm công việc rửa bát đĩa, hát rong kiếm tiền lẻ và chơi trong các ban nhạc bất cứ khi nào có cơ hội.

Cơ may từ suất diễn “thế chân”

Năm 1960, phong trào văn hóa phản kháng (counterculture) bùng nổ ở San Francisco đã ảnh hưởng lớn đến Santana, mở rộng khả năng tiếp xúc âm nhạc và quan điểm chính trị của ông. “Mahatma Gandhi, Malcolm X, Martin Luther King, Che Guevara, Mẹ Teresa - họ đã mở ra một cuộc cách mạng về lương tâm. Các ban nhạc Beatles, Doors, Jimi Hendrix đã tạo ra các chủ đề về cách mạng và tiến hóa” - Santana từng nói về thời đại này.

Rồi, Santana gặp may mắn vào năm 1966 khi ông được đề nghị lên sân khấu để thay thế vào phút cuối cho một nhạc sĩ đồng nghiệp đang say xỉn tại Fillmore West - một lễ hội nhạc rock nổi tiếng ở San Francisco. Màn trình diễn hấp dẫn của Santana đã thu hút sự chú ý của cả khán giả và nhà sản xuất chính. Không lâu sau đó, Santana thành lập ban nhạc Blues Santana, sau này được rút ngắn chỉ còn Santana, và được ký hợp đồng với hãng thu âm Columbia Records. Kể từ đó, Santana làm rung chuyển thế giới với âm thanh đặc biệt của ban nhạc và những giai điệu guitar solo dài, nhịp nhàng du dương của mình.

Vào tháng 8/1969, Santana và ban nhạc của ông đã biểu diễn tại Lễ hội Woodstock huyền thoại. Tại sự kiện âm nhạc này, ông được gọi là người đã khắc tên mình bằng chữ vàng trong thế giới âm nhạc với những gì thể hiện. Sau đó, cả một thế hệ trên toàn thế giới như bị thôi miên khi các rạp chiếu phim chiếu bộ phim tài liệu ghi lại “3 ngày hòa bình và tình yêu” lịch sử của Woodstock, với hình ảnh chàng trai người Mỹ gốc Mexico Santana say sưa chơi Soul Sacrifice trên cây đàn guitar của mình.

Cũng trong năm 1989, Santana phát hành album đầu tiên mang tên mình. Album này tiêu thụ được hơn 2 triệu bản và lọt Top 5 bảng xếp hạng của Mỹ, trong khi đĩa đơn Evil Ways đã lọt vào vị trí thứ 4 trên bảng xếp hạng. Santana và ban nhạc tiếp tục biểu diễn và thu âm các album mới trong suốt những năm 1960 và 1970, tạo ra những bản hit kinh điển như Oye Como Va và Black Magic Woman và album Abraxas (1970) và Santana III (1971) - tất cả đều chiếm quán quân bảng xếp hạng.

Được nhận dạng chỉ qua một nốt nhạc

Tuy nhiên, ban nhạc của Santana bị mắc vào những xung đột liên quan đến âm nhạc, việc sử dụng ma túy của các nhạc sĩ và các vấn đề tài chính. Năm 1973, Santana dần đi sâu vào thế giới tâm linh và thiền, lấy tên là Devadip, có nghĩa là “ngọn đèn, ánh sáng và con mắt của Chúa”. Đồng thời, phong cách âm nhạc của ông hướng đến sự kết hợp nhạc jazz và những ảnh hưởng của âm nhạc Đông Ấn. Tuy được giới phê bình khen ngợi nhưng phong cách âm nhạc này lại không “lọt tai” người hâm mộ, dẫn đến việc lượng đĩa bán ra bị sụt giảm.

Rồi Santana cũng lại xa đời sống tâm linh từ năm 1982 và đặt mục tiêu giành lại sức hấp dẫn thương mại. Mặc dù tiếp tục lưu diễn trong suốt những năm 1980 và đầu những năm 1990 nhưng phải đến năm 1999, Santana mới lại gặt hái thành công trên toàn thế giới với album Supernatural. Album này đã nhận được tổng cộng 8 giải Grammy và leo lên vị trí đầu bảng xếp hạng ở Đức, Áo, Thụy Sĩ, Anh và Mỹ. Album mới đây nhất của ban nhạc, Blessings and Miracles, được phát hành hồi tháng 10/2021.

• Carlos Santana được Trung tâm Kennedy tôn vinh
• Carlos Santana sẽ trở thành một giáo sĩ Cơ đốc?

Hiện, Santana được coi là một trong những nghệ sĩ guitar vĩ đại nhất mọi thời đại nhờ phong cách đặc trưng. Ông là một trong những “nghệ sĩ hiếm hoi có thể được nhận dạng chỉ bằng một nốt nhạc”. Santana là chủ nhân của 10 giải Grammy và 3 giải Grammy Latin, được Billboard tôn vinh giải Thành tựu trọn đời vào năm 2009. Chưa kể, ông đã có ngôi sao trên Đại lộ Danh tiếng Hollywood vào năm 1997 và được ghi tên vào Sảnh Danh tiếng Rock & Roll 1 năm sau đó. Năm 2015, tạp chí Rolling Stone xếp ông đứng thứ 20 trong danh sách “100 nghệ sĩ guitar vĩ đại nhất mọi thời đại”.

Trong lĩnh vực âm nhạc, Carlos Santana từng hợp tác với một số nghệ sĩ âm nhạc vĩ đại nhất trong lịch sử như “Vua pop” Michael Jackson, Shakira, Mana, Juanes, Fabulous Cadillacs, Gloria Estefan…

Đối với Carlos Santana, âm nhạc là cuộc sống của ông. “Âm nhạc không chỉ gồm có nốt nhạc, hợp âm, bộ khuếch đại và nhạc cụ. Âm nhạc là âm thanh của cuộc sống” - Santana tuyên bố vào tháng 10/2021.

Nhân dịp kỷ niệm sinh nhật của Carlos Santana, phát thanh viên nổi tiếng của “Rock Routes” Diego Pardave đã nhấn mạnh rằng sự nghiệp trải dài hơn 40 năm của huyền thoại guitar đã “phá vỡ các ranh giới của nhạc rock Latin”.

Việt Lâm (tổng hợp)