Góc Marcotti: May mắn của Mourinho và khó khăn trong việc đánh giá các HLV

(giaidauscholar.com) - Hãy tưởng tượng bạn là David Moyes. 18 tháng trước ông Moyes có lẽ là HLV thuộc vương quốc Anh được đánh giá cao nhất ở Premier League. Ông đã dẫn dắt Everton hơn một thập niên, giúp đội bóng đạt thành tích nhất, thường xuyên kết thúc mùa giải trong top 8 và chơi còn tốt hơn những đối thủ được đầu tư tài chính nhiều hơn. Thế rồi ông tới Old Trafford kế nhiệm một huyền thoại và mọi chuyện không còn diễn ra tốt đẹp nữa. Thế là bây giờ ông phải gây dựng lại tiếng tăm.

Mourinho vừa may mắn, vừa tài năng trong sự nghiệp cầm quân

Moyes chọn Sociedad và bạn có thể hiểu lí do vì sao. Đội bóng này đang chơi tệ hơn nhiều so với sức mạnh đội ngũ của họ và những gì lịch sử những mùa gần đây cho thấy. Thế nên ông Moyes có cơ hội để lại dấu ấn của mình. Đúng là ông chưa từng làm việc ngoài biên giới nước Anh và không nói được tiếng Tây Ban Nha nhưng cũng đúng là ông học hỏi nhanh và lúc nào cũng sẵn sàng phiêu lưu. Thời gian sẽ sớm trả lời sự kết hợp giữa ông và Sociedad là đúng hay sai.

Nhưng phải ghi nhận một điều rất thú vị là đánh giá một HLV và công việc của ông ta là không đơn giản vì không có cơ sở khách quan nào để làm vậy. Hãy lấy Jose Mourinho làm ví dụ. Ở vòng 1/8 Champions League mùa 2003-2004, Porto của ông thắng Man United 2-1 ở lượt đi. Lượt về United vượt lên dẫn 1-0 sau một giờ thi đấu với bàn thắng của Scholes. Sau đó Scholes còn bị từ chối một bàn thắng hợp lệ khi trọng tài bắt việt vị sai. Porto quân bình tỷ số vào phút chót và giành quyền đi tiếp trên đường vô địch Champions League mùa ấy.

Có hai tình huống bất thường xảy ra và đều ủng hộ Mourinho. Thứ nhất là bàn thắng rõ ràng không hề việt vị của Scholes bị trọng tài từ chối. Bạn chỉ có thể coi đó là sai lầm hiếm hoi. Việc Tim Howard bắt không dính cú đá phạt không có gì khó của Benni McCarthy tạo cơ hội cho Costinha ập tới đá bồi ghi bàn gỡ 1-1 cho Porto vào phút cuối cũng là sai lầm hiếm hoi và chúng ta có thể nhắc đến nhiều chữ “nếu”.

Nếu hai tình huống nói trên đều diễn ra theo logic thông thường là trợ lý trọng tài không bắt việt vị Scholes và Howard không mắc sai lầm phút chót thì Mourinho sẽ không vô địch Champions League với Porto mùa đó. Mà nếu vậy ông sẽ không có cơ hội đến Chelsea trong mùa Hè 2004. Mà không đến Chelsea năm ấy thì Mourinho không được hưởng lợi từ một trong những chiến dịch mua sắm rầm rộ nhất trong lịch sử của Chelsea, không có cơ hội vô địch Premier League 2 mùa, tạo bệ phóng cho ông trở thành “Người đặc biệt”.

Dĩ nhiên đấy chỉ là giả định chứ chúng ta không biết chắc chắn. Nhưng đó là giả định khá logic vì chúng ta biết rõ phong cách của Chelsea dưới thời Abramovich khi đó là như thế nào. Mourinho vẫn sẽ là một HLV đang nổi lên trong giới cầm quân cấp CLB ở Châu Âu với bản lí lịch trích ngang gồm quãng thời gian làm việc ở Barca và 2 chức VĐQG cùng Porto cộng với một chức vô địch cúp UEFA. Có thể là ông vẫn sẽ chuyển tới dẫn dắt một đội bóng có uy tín hơn. Chỉ là ông sẽ không đến Chelsea vào thời điểm đó. Có lẽ là Spurs, nơi ông làm việc với giám đốc bóng đá Frank Arnesen hoặc với Liverpool, đội cuối cùng đã lựa chọn Rafa Benitez.

Vì Mourinho tài ba nên có thể ông sẽ thành công và giúp các đội bóng nói trên cải thiện thành tích. Ông có thể kết thúc sự nghiệp cầm quân ở Inter và Real Madrid. Mourinho có thể vẫn sẽ đạt được những thành tựu như bây giờ nhưng sẽ mất nhiều thời gian hơn. Như thế ta có thể thấy là quyết định của trợ lý trọng tài và pha xử lý bóng của một thủ môn có thể khiến sự nghiệp cầm quân của một HLV trải qua chỉ một hay nhiều bước trung gian hơn.

Nói cách khác, đơn giản là may mắn ngẫu nhiên có tiếng nói ở đây. Tất nhiên điều đó không có nghĩa sự nghiệp của Mourinho chỉ dựa vào vận may. Nếu chỉ thế, ông đã bị mất việc lâu rồi. Điều cần nói ở đây là đã có hai tình huống ngẫu nhiên xảy ra đều có lợi cho Mourinho, đưa ông đến Chelsea cầm quân để từ đó tạo cơ hội cho ông chứng tỏ mình là một nhà cầm quân tài giỏi.

Nếu không có 2 tình huống may mắn ấy, Mourinho sẽ không vô địch Champions League với Porto năm 2004 nhưng ông vẫn là ông, vẫn sở hữu những phẩm chất và kinh nghiệm biến ông thành HLV vĩ đại nhất Chelsea mọi thời đại. Chelsea vẫn sẽ chọn ông làm HLV kế tiếp của họ.  Cũng như bất kỳ đội bóng nào khác, Chelsea sẽ dựa vào một số phạm trù khách quan để đánh giá Mourinho. Nhưng vì những quyết định bổ nhiệm HLV của họ dựa vào những gì họ biết về HLV được nhắm đến, các mối quan hệ và tên tuổi của người này nên phải rất lâu sau đó có thể Mourinho mới đến Chelsea.

Chính vì thế nên rất khó đánh giá vai trò của một HLV. Những người ưa phân tích sẽ cho rằng vai trò của HLV không mấy quan trọng. Thành công của CLB gần như phụ thuộc hoàn toàn vào hóa đơn tiền lương họ chi trả và mức chi tiêu ròng của họ. Quan điểm của Giovanni Trapattoni là một HLV giỏi có thể làm cho một đội bóng mạnh hơn 5% nhưng một HLV kém có thể làm cho một đội bóng tệ hơn tới 30%, thậm chí hơn nữa.

Người ngoài cuộc chỉ thấy một phần nhỏ công việc của một HLV bóng đá. Đó là lựa chọn đội hình và thay người trong các trận đấu. Nhưng họ không thấy các công việc khác không diễn ra trên sân đấu mà hoặc là diễn ra trên sân tập hoặc trong văn phòng của CLB. Các HLV thường nhận được các đề nghị cầm quân dựa trên danh tiếng của họ và đó là lí do vì sao các nhà cầm quân giàu tham vọng tìm cách đánh bóng tên tuổi của họ bất cứ khi nào có thể.

HT
Theo ESPN