Cú 'lật mặt' mới của Lý Hải

Tính đến tối 1/5 vừa qua, Lật mặt 7: Một điều ước (kịch bản và đạo diễn: Lý Hải) đã thu về gần 190 tỷ đồng. Với tốc độ bán vé như hiện tại, việc Lý Hải lọt vào số ít các đạo diễn Việt Nam có tổng doanh thu phòng vé hơn ngàn tỷ là khá rõ ràng, vì 6 phần phim trước của Lật mặt đã mang về hơn 810 tỷ đồng.

Chuyện phim khá quen thuộc: Bà Hai (Thanh Hiền thủ vai) mất chồng từ sớm, một mình nuôi 5 con nhỏ, đến khi có gia đình thì ở riêng, ít về thăm nhà. Tuổi 73, bà sống gần như một mình tại vùng đồi núi Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng. Bà chỉ có một điều ước là được chụp chung bức hình đầy đủ với con cháu mà không dễ gì làm được.

Ngừng hành động và hài

Đặc trưng của cả 6 phần Lật mặt là hành động và hài. Các phần 1, 2, 3, 4 thì thiên nhiều về hài, phần 5 và 6 thì thiên nhiều về hành động. Nếu dùng tiếp hai đặc trưng này ở phần 7, thì Lý Hải dễ thành công hơn, vì anh làm phim ngày một lên tay. Với thể loại này, khán giả cũng đang trên đà cảm xúc tiếp nhận.

Nhưng Lý Hải đã chọn "lật mặt", khi phần 7 là một phim tâm lý gia đình, với các biến cố nhẹ nhàng, thường gặp ở cuộc đời: Ai sẽ có trách nhiệm chăm sóc mẹ già?

Cú "lật mặt" này không hề dễ dàng, bởi kể từ khi còn làm các MV ca nhạc, ví dụ bộ MV Trọn đời bên em (10 tập, kéo dài từ năm 2001 đến 2010), Lý Hải đã quá quen tay với hành động hài. Các MV này đã mời khá nhiều nghệ sĩ hài miền Nam tham gia, trong đó gắn bó mật thiết nhất có lẽ là danh hài Nhật Cường và nghệ sĩ Trung Lùn. Chuyển từ hành động hài sang thể loại tâm lý không phải ai cũng làm được, nhiều đạo diễn đã từ chối việc chuyển đổi này, vì họ ý thức được sở trường - sở đoản của mình, không nên phiêu lưu.

Cũng giống như Trọn đời bên em, về kịch bản, mỗi tập Lật mặt là một câu chuyện riêng, hệ thống nhân vật riêng, chúng không được gắn kết bằng tính logic giữa các phần, mà chỉ bằng tên gọi chung. Đây cũng là một kiểu làm phim ít giống ai của Lý Hải. Còn nhớ, khi xem tới Lật mặt 3: Ba chàng khuyết, đã có vài ý kiến không chịu nổi về sự không liên quan giữa các phần và thắc mắc: Vậy tại sao phải đặt tên chung là Lật mặt? Nhưng có lẽ với Lý Hải, tên gọi ở đây chỉ đơn thuần là một ký hiệu để nhận diện, chứ không mang chở một ý tưởng chung. Nhưng trong từng phần, thì Lý Hải vẫn đảm bảo được tính "lật mặt" của câu chuyện, không phải để tạo bất ngờ gì ghê gớm, mà chỉ là để khẳng định chuyện gì cũng có tính hai mặt của nó, cứ dần dần tháo gỡ là sẽ thấy được lối thoát.

Phim Lật mặt 7: Một điều ước có số lượng vé bán trước cao nhất, nếu so với các phim Việt Nam khác: 105 ngàn vé. Để có được điều này, phải nhờ vào hiệu ứng từ hành động hài ở 6 phần trước là đương nhiên. Nhưng nó cũng dễ trở thành tác dụng ngược, nếu chuyển sang thể loại tâm lý gia đình mà thiếu sự mượt mà, thuyết phục. Với thể loại hành động hài, đôi khi chỉ cần đi xem giải trí cho vui - cho biết, nhưng với thể loại tâm lý gia đình, thì không thể vậy. Chưa nói, phần 7 này dài 138 phút, mà không có biến cố, nút thắt gì đáng kể, khó mà giữ chân khán giả, nếu thiếu tính thuyết phục.

Trở thành đạo diễn thực thụ

Từ ca hát chuyển sang đạo diễn và làm phim ở tuổi ngoài 45, Lý Hải (sinh 1968) cùng Nhật Cường làm phim Bí mật lại bị mất (2014), có sự tham gia của Việt Anh, Trấn Thành, Hoàng Sơn, Cát Phượng… không đến mức thua lỗ, nhưng bị xếp vào dạng phim hài nhảm.

Chia tay Nhật Cường, năm 2015, Lý Hải bắt đầu hành trình Lật mặt không mấy dễ dàng, một phần do phim đầu tay bị đánh giá thấp, doanh thu không cao, một phần tay nghề làm phim còn yếu, nên thiếu sự thu hút với các nhà đầu tư. Cuối cùng thì vợ anh - nhà sản xuất Minh Hà - đã quyết định tự sản xuất. Có thông tin nói rằng Minh Hà đã cầm/bán nhà để làm phim này, với mức kinh phí 10 tỷ, kết quả có doanh thu 72 tỷ đồng và đại thắng.

Các phim của Lý Hải cũng xác lập một kỷ lục về doanh thu, đó là phần sau cao hơn phần trước. Phần 2 được 80 tỷ, các phần tiếp theo lần lượt là 85 tỷ, 120 tỷ, 150 tỷ và hơn 300 tỷ. Nhưng thẳng thắn nhìn nhận, thì phải đến phần 5, dấu ấn đạo diễn của Lý Hải mới hiện diện rõ nét. Và đến phần 7 này anh mới thành đạo diễn thực thụ. 10 năm, lại ở độ tuổi U50, tiến bộ như Lý Hải quả là đáng nể.

Với các phần trước, Lý Hải cũng không mấy mặn mà, đúng hơn, chủ động né tránh các giải thưởng nhà nghề, dù được mời tham dự. Lý Hải không ít lần chia sẻ đại ý rằng bản thân anh làm phim giải trí, có tính bình dân, nên thấy chưa phù hợp để dự tranh các giải thưởng. Hành động này được giới làm nghề đánh giá là biết người biết ta, nên anh càng được yêu quý.

Nhưng kể từ lần xuất hiện rầm rộ tại LHP quốc tế TP.HCM lần 1 - 2024, dường như Lý Hải đã chuẩn bị sự "lật mặt" về nghề. Cho nên sắp tới, nếu Lật mặt 7: Một điều ước có xuất ở các giải thưởng nhà nghề, thậm chí được trao giải, cũng không có gì đáng ngạc nhiên. Và thẳng thắn mà nói, nếu so với mặt bằng phim Việt Nam 2024, Lật mặt 7: Một điều ước có đủ cơ sở để cạnh tranh nhiều hạng mục giải thưởng.

Một "lật mặt" khác: Nếu trong các phần trước đều có bóng dáng vai phản diện, thì đến phần 7 này hoàn toàn không có. "Cha mẹ sinh con, trời sinh tính", 5 đứa con của bà Hai có số phận và hoàn cảnh khác nhau, đều bận rộn, 4 người phải sống ở các tỉnh thành xa, thành ra phải xa mẹ, ít về thăm nom. Nhưng trong thâm tâm, mẹ với họ vẫn là duy nhất.