Góc nhìn 365: 'Từ' và 'thiện'

(giaidauscholar.com) - Câu chuyện về vụ từ thiện của “Huấn hoa hồng” bỗng trở nên đáng chú ý trong dòng thời sự chủ lưu về hoạt động từ thiện hỗ trợ đồng bào miền Trung những ngày qua.

Chào tuần mới: Từ thiện 'Tam luân không tịch'

Mưa bão vẫn đang đổ vào miền Trung. Trong khó khăn càng thấy rõ tinh thần đoàn kết, yêu thương của nhân dân Việt Nam. Việc tham gia quyên góp, cứu trợ người dân vùng lũ đang trở thành phong trào, thậm chí có những nhóm tự tổ chức việc chở nhu yếu phẩm vào tận vùng lũ trao tặng cho người dân...

Cụ thể, vào hôm qua 26/10, các cơ quan chức năng đã triệu tập Huấn để làm rõ việc fanpage của người này đăng clip cắt từ chương trình Chuyển động 24h (phát sóng trên VTV) và ghép hình ảnh trao quà từ thiện tại miền Trung.

Như thừa nhận của “nhân vật chính”, trong video ấy, hình ảnh một người dân được một ca sỹ trao quà đã được thay bằng ảnh của anh ta. Người xem clip hoàn toàn có thể hiểu nhầm rằng Huấn được “lên sóng” truyền hình với hành động thiện nguyện của mình.

Tất nhiên, dù với bất cứ lời giải thích nào, sự đúng - sai trong hành động của Huấn đã rõ ràng.

Và từ đó, người ta lại càng nhắc nhiều về lý lịch của nhân vật đặc biệt này. Vài năm nay, Huấn hoa hồng (Bùi Xuân Huấn) vẫn nổi lên như một hiện tượng trên mạng xã hội với các clip xoay quanh cuộc sống ăn chơi hàng ngày, cũng như chuyện thách thức chửi bới, gây gổ qua lại với các đối tượng có hành trạng khá giống mình. Đáng nói hơn, anh ta từng 2 lần bị xử lý vì hành vi sử dụng trái phép chất ma túy.

• Chào tuần mới: Từ thiện 'Tam luân không tịch'
• Để hoạt động từ thiện có hiệu quả và ý nghĩa hơn

Nhưng, chưa nhắc tới việc gây ảnh hưởng đến bản quyền và thương hiệu của một kênh truyền hình, hoặc rộng hơn là việc gây những hiệu ứng tiêu cực trong một vấn đề thời sự (việc hỗ trợ đồng bào đang gặp lũ lụt ở miền Trung), người viết muốn nhìn câu chuyện của Huấn ngay ở góc độ... làm từ thiện.

Thẳng thắn, trước chuyện “clip giả” này, những hình ảnh và clip được ghi lại trên Facebook của Huấn cho thấy: Dường như anh ta có tới một số địa phương gặp mưa lũ, có trực tiếp hỗ trợ và động viên những người dân đang gặp hoàn cảnh khó khăn vì thiên tai. Đó là điểu cần được ghi nhận - khi mà với bất cứ bản lý lịch nào, mỗi cá nhân vẫn hoàn toàn có quyền làm điều tích cực và đóng góp cho cộng đồng.

Để rồi, bất kể cố ý hay... vô tình (như lời Huấn, clip cắt ghép này được một người gửi tới và được quản lý fanpage của anh ta đăng lên mà không kiểm tra), những gì diễn ra lại cho thấy: Sự háo danh và ham đánh bóng mình vẫn chiếm một phần rất lớn trong cách làm từ thiện của Huấn. Và điều ấy lại càng làm đầy thêm nỗi lo của cộng đồng về sức ảnh hưởng tiêu cực của những nhân vật như Huấn trên không gian mạng, khi fanpage của anh ta có tới hơn 1,3 triệu lượt theo dõi.

Nó cũng giống như câu chuyện hơn nửa năm trước, Huấn tuyên bố xuất bản 2 cuốn sách dạy làm giàu, để rồi bị các cơ quan chức năng xử phạt sau khi phát hiện đây là những xuất bản phẩm trái phép và không có quyền được lưu hành.

Và dù trên lý thuyết, một người từng có quá khứ tiêu cực vẫn có thể viết được những cuốn sách chất lượng, nếu chúng hướng tới những giá trị chung và được cộng đồng thừa nhận, thì sự thiếu minh bạch ấy cũng lập tức đủ để Huấn không thuyết phục được ai về sự tích cực trong cách tư duy của anh ta.

***

Ít nhiều, chuyện của Huấn cũng gợi ra cuộc tranh cãi lâu nay về về một vấn đề nhạy cảm: Sự khiêm nhường trong cách làm từ thiện. Gọi là “nhạy cảm”, bởi rất khó có một thước đo đủ chính xác và hợp lý trong vấn đề này - khi nó phụ thuộc vào tính cách, mục đích và cả cách tiếp cận của những người trong cuộc.

Nhưng cũng phải nói rõ, từ rất lâu nay, khái niệm “từ thiện” vẫn mặc định được gắn với hoạt động hỗ trợ (thường là bằng vật chất) của một số cá nhân đối với người nghèo.

Nó phần nào không còn gắn với định nghĩa mà một số người nêu ra, rằng với bản chất của một từ Hán Việt, “từ thiện” được kết hợp giữa “thiện” có nghĩa là việc tốt và “từ” có nghĩa là lòng thương yêu. Có nghĩa, ngay từ đầu, mọi thứ phải đến một cách chân thành và tự nhiên từ lòng thương yêu và nhân ái, chứ không phải từ trào lưu hay những động cơ khác.

Bởi, không phải ngẫu nhiên, dư luận vẫn biết tới những chuyến từ thiện âm thầm và lặng lẽ, những chuyến thiện nguyện không có bất kỳ mục đích riêng nào khác của một số người trong xã hội - khi họ vượt qua những chặng đường dài, trong bộ đồ giản dị, hành trang mang theo là những gói quà và lớn lao nhất chính là trái tim chân thành vì việc thiện. Bất cứ hành động đẹp và thuần khiết nào rồi cũng sẽ được tôn vinh, như cách mà nó cần phải thế.

Trí Uẩn