Toàn cảnh scandal tham nhũng của FIFA

(giaidauscholar.com) - Hàng loạt quan chức của FIFA bị bắt giữ, rất nhiều tài liệu điều tra gây sốc được công khai, tổ chức điều hành bóng đá thế giới FIFA đang đứng trước một cơn “bão” lớn. Hãy cùng nhìn lại những cột mốc đáng chú ý của vụ việc này.

Tháng 10/2010: Hai vụ “mua phiếu bầu” đầu tiên bị phát hiện

Chủ tịch Liên đoàn Bóng đá Châu Đại Dương Reynald Temarii đã bị ghi âm trong cuộc nói chuyện với phóng viên của tờ The Times (Anh), đã có 2 lời mời đi kèm với những khoản tiền “khủng” được gửi tới ông. Đổi lại, những người đưa ra lời mời muốn ông ủng hộ chiến dịch giành quyền đăng cai World Cup 2018 của họ. Con số Temarii tiết lộ là từ 10-12 triệu USD.

Amos Adamu, một thành viên Ủy ban Điều hành FIFA đến từ Nigeria, cho biết ông muốn có 800.000 USD để xây dựng 4 sân bóng cỏ nhân tạo, điều vi phạm nặng luật lệ của FIFA. Cũng như Temarii, Adamu khẳng định có khả năng liên hệ với những người quyết định trao quyền đăng cai World Cup.

Temarii và Adamu sau đó đã bị tạm cấm tham gia các hoạt động bóng đá để phục vụ quá trình điều tra.

Tháng 10/2010: Blatter hứa sẽ điều tra

Chủ tịch FIFA Sepp Blatter gửi văn bản tới toàn bộ 24 thành viên Ủy ban Điều hành, trong đó khẳng định sẽ tiến hành điều tra vụ việc. Một số thông tin trong đó có nhắc tới việc sẽ trục xuất các gói tham gia đăng cai của Tây Ban Nha - Bồ Đào Nha và Qatar dành cho World Cup 2018, 2022 nếu họ bị phát hiện có sự thông đồng. Liên minh Tây Ban Nha - Bồ Đào Nha sau đó đã tố Anh có thỏa thuận với Mỹ để “vượt mặt” FIFA.

Tháng 11/2010: Temarii và Adamu bị cấm vĩnh viễn khỏi các hoạt động bóng đá

Liên minh Tây Ban Nha - Bồ Đào Nha và Qatar thoát khỏi vòng nghi vấn sau khi thành viên Ủy ban Điều hành FIFA Chuck Blazer khẳng định không có chứng cứ nào được chuyển giao tới Ủy ban Đạo đức FIFA. Adamu bị cấm tham gia các hoạt động bóng đá 3 năm, phạt 10.000 Franc Thụy Sĩ. Temarii bị cấm 1 năm, phạt 5.000 Franc Thụy Sĩ.

Tháng 12/2010: Nga và Qatar giành quyền đăng cai World Cup

Liên đoàn Bóng đá Anh “xấu hổ” khi Nga giành quyền đăng cai World Cup 2018, còn Qatar giành quyền đăng cai World Cup 2022. Roger Burden - quyền Chủ tịch FA - tỏ ra nghi ngờ kết quả này và tuyên bố “không muốn dính dáng gì với họ (FIFA) nữa”, khiến mối quan hệ giữa FIFA và FA căng thẳng.

Chính quyền Thụy Sĩ tuyên bố sẽ điều tra các cáo buộc tham nhũng của FIFA trước những vụ lùm xùm này.

Tháng 1/2011: Báo Anh khẳng định sự tham nhũng của Qatar

Tờ The Telegraph đăng tải hàng loạt tài liệu cho thấy rằng Qatar đã hối lộ để đề nghị chuyển trụ sở Liên đoàn Bóng đá châu Á sang Doha.

Tháng 2/2011: Xuất hiện bằng chứng cho thấu sự cấu kết giữa Qatar và liên minh TBN-BĐN

Blatter xác nhận đã có sự cấu kết giữa Qatar và liên minh TBN-BĐN để “nhường phiếu” trong màn bầu nước đăng cai World Cup 2018 và 2022.

Tháng 5/2011: Mối bất hòa FIFA - FA

The Telegraph phanh phui chuyện các quan chức bóng đá Anh thuê 1 đoàn điều tra các đối thủ trong chiến dịch chạy đua đăng cai World Cup 2018. Sáu quan chức của Ủy ban Điều hành FIFA bị cáo buộc làm sai nguyên tắc trong suốt chiến dịch chạy đua đăng cai World Cup.

FIFA yêu cầu FA cung cấp bằng chứng chứng minh các sai phạm tham nhũng của 6 thành viên FIFA. Chủ tịch Blatter thề hoàn tất điều tra trước cuộc bầu cử Chủ tịch. FA tiết lộ họ sẽ tổ chức các cuộc điều tra độc lập để làm rõ cáo buộc của ông Lord Triesman: Có 4 thành viên trong Ban điều hành của FIFA tham nhũng.

Ban lãnh đạo của FA bày tỏ phẫn nộ với hai nhân vật mà họ cho là không liêm chính: Chủ tịch Sepp Blatter và đối thủ chạy đua chức Chủ tịch FIFA, Mohamed Bin Hammam. FA kêu gọi hoãn cuộc bầu cử FIFA vào ngày 1/6 .

Tháng 3/2011

FA tuyên bố ủng hộ các ứng viên tranh chức Chủ tịch FIFA với Sepp Ballter. Blatter hứa sẽ chi 1 tỉ USD để đầu tư cho 208 Liên đoàn thành viên, một cách thu hút phiếu bầu trong cuộc tranh cử Chủ tịch FIFA.

Tháng 5/2011

Ứng viên Chủ tịch FIFA Mohamed Bin Hammam nói ông Amadou Diallo, thành viên nghị viện Guinea bị cáo buộc nhận hối lộ để ủng hộ cuộc đua giành quyền đăng cai World Cup  của Qatar, là bạn thân của mình, và không làm bất cứ điều gì sai trái.

Amadou Diallo đã làm việc cho FIFA gần 6 năm và là cố vấn cho ông Bin Hammam. Sau đó, xuất hiện thông tin ông Bin Hammam và Jack Warner, Phó Chủ tịch FIFA, phải đối mặt với án kỉ luật vì bị cáo buộc hối lộ các thành viên Liên đoàn bóng đá Caribe để trao đổi phiếu bầu trong cuộc bầu cử FIFA.

Ủy ban đạo đức của UEFA cấm bộ đôi này tham gia vào các hoạt động bóng đá để phục vụ cho công tác điều tra. Tổng thứ ký FIFA, Jerome Valcke, xác nhận một email tố cáo Qatar mua quyền đăng cai World Cup 2022.

Tháng 7/2011

Sau khi cáo buộc phía Qatar hối lộ quan chức FIFA để giành quyền đăng cai World Cup 2022, Phaedra Almaijid rút lại. Hassan Al-Thawadi, Tổng thư kí Ủy ban cao cấp vận động đăng cai World Cup 2022 của Qatar, cũng bác bỏ cáo buộc này. Sau đó, ông phác thảo kế hoạch xây các sân có điều hòa nhiệt độ, phục vụ cho chiến dịch đăng cai World Cup vào mùa Hè của Qatar.

Tháng 12/2011

Báo Daily Telegraph đưa tin về cuộc điều tra của FBI. Cục điều tra Liên bang Mỹ nhận được cáo buộc một số tài khoản e-mail của các cá nhân tham gia cuộc chạy đua giành quyền đăng cai World Cup ở Anh và Mỹ bị hacker tấn công.

Tháng 7/2012

FIFA thuê Michael Garcia làm người ủy quyền cho họ trong cuộc điều tra các cáo  buộc nhận hối lộ. Một tháng sau, Garcia khẳng định dự định điều tra chiến dịch chạy đua đăng cai World Cup 2018, 2022 cho Nga và Qatar.

Tháng 3/2013

Chủ tịch FIFA, Sepp Blatter, thông báo World Cup 2022 ở Qatar sẽ được tổ chức vào mùa Hè. Cụ thể là vào tháng 6, tháng 7, bất chấp thời tiết mùa Hè cực nóng của Qatar, và nhiều kiến nghị nên tổ chức vào mùa Đông.

Tháng 7/2013

Thành viên ban điều hành của FIFA, Theo Zwanziger gọi quyết định trao quyền đăng cai World Cup 2022 cho Qatar là "sai lầm rõ rành rành".

Thàng 8/2013

Sepp Blatter thừa nhận Ủy ban điều hành của FIFA sẽ nhóm họp để quyết định thời điểm tổ chức World Cup 2022, bởi thời tiết mùa Hè tại Qatar là quá nóng. Ông Blatter thay đổi quan điểm, cho rằng tổ chức World Cup vào mùa Hè ở Qatar là "không hợp lý". Blatter nói FIFA đã "mắc sai lầm" khi trao quyền đăng cai World Cup 2022 cho Qatar.

Tháng 6/2014

Hàng triệu văn bản mới được công khai trên tờ Sunday Times, cho thấy những vụ nhận hối lộ của Qatar. FIFA thừa nhận sự nghiêm trọng của vụ việc.

Tháng 9/2014

Bản báo cáo dày 350 trang của Garcia được soạn thảo xong, nhưng Hans-Joachim Eckert, người đứng đầu vụ tòa án của Ủy ban đạo đứa FIFA, khẳng định rằng không nên công khai các tài liệu này. Ông Eckert nói sẽ tóm tắt lại thành một bản báo cáo khác ngắn gọn hơn để công bố vào tháng 11/2014.

Tháng 11/2014

Ông Eckert công khai một bản báo cáo chỉ 42 trang tóm tắt từ bản báo cáo của ông Garcia. Bản báo cáo khẳng định cả Nga và Qatar đều không làm gì sai trái trong các chiến dịch chạy đua giành quyền đăng cai World Cup 2018 và 2022. Ông Eckert nói bản báo cáo là một sự minh oan sau những cáo buộc, còn Garcia nói bản báo cáo là "không đầy đủ" với "nhiều chi tiết và kết luận sai lầm".

Ủy ban luật pháp của FIFA bác bỏ những cáo buộc của ông Garcia. Garcia từ chức chỉ 1 ngày sau đó, trước khi Ủy ban của FIFA nhất trí công khai bản báo cáo của Garcia.

Tháng 1/2015

Sau khi các hãng Sony và Emirates chấm dứt hợp đồng tài trợ với FIFA, Castrol, Continetal và Johnson&Johnson cũng rút khỏi như một cách gây sức ép để Blatter phải từ chức.

Tháng 1/2015

Hoàng thân Ali Bin Al Hussein của Jordan tuyên bố ông sẽ chạy đua tranh cử chức Chủ tịch FIFA vào tháng 5. Sau đó 1 tháng, Chủ tịch của FA, ông Greg Dyke tuyên bố kế hoạch tranh cử Chủ tịch FIFA của ông được FA ủng hộ.

Tháng 3/2015

Các văn bản cho thấy Cựu Phó Chủ tịch FIFA và gia đình ông đã nhận nhiều triệu USD từ cựu quan chức bóng đá của Qatar ngay sau khi nước này giành quyền đăng cai World Cup 2022. Cụ thể, ông Warner nhận 1,2 triệu USD, con trai ông nhận 750 ngàn USD. Một khoản 400 ngàn USD khác được chuyển cho những người làm thuê cho Warner.

Tháng 3/2015

FIFA xác nhận World Cup 2022 sẽ được tổ chức vào mùa Đông, cụ thể là vào tháng 11, 12/2022. Các CLB Premier League yêu cầu được bồi thường vì sự thay đổi lịch thi đấu này.

Tháng 5/2015

Cựu cầu thủ Luis Figo rút khỏi cuộc chạy đua bầu cử Chủ tịch FIFA do "sự độc tài" của Blatter. Ông cũng khẳng định đã biết những vụ bê bối "sẽ khiến nhiều người phải xấu hổ, những kẻ đã cướp mất sự tự do, trong sạch và dân chủ của bóng đá".

Tháng 5/2015

14 quan chức FIFA bị bắt giữ vì bị cáo buộc nhận hối lộ. Các tội danh bị cáo buộc là gian lận, hối lộ, rửa tiền, liên quan đến các cuộc chạy đua giành quyền đăng cai World Cup cũng như các hoạt động marketing và thỏa thuận bản quyền truyền hình.

Thể thao & Văn hoá
Theo The Telegraph