Ca khúc 'Dấu mưa' trở lại: Có những 'giá trị nghe' không thay đổi

(giaidauscholar.com) - Đứng vị trí thứ 6 trong top 10 bảng xếp hạng âm nhạc nhac.vn tuần 42 (từ 18 đến 24/10), trước đó 1 tuần (tuần 41) đứng vị trí tứ 4, Dấu mưa của nhạc sĩ Phạm Toàn Thắng qua phần thể hiện của ca sĩ Trung Quân Idol thêm lần nữa lại đang làm say lòng người yêu nhạc.

Nhạc sĩ Phạm Toàn Thắng: Thích đi long nhong, viết nhạc bụi đời

Kể từ 'cú đúp' được vinh danh ở hạng mục Nhạc sĩ của năm và Bài hát của năm tại Giải thưởng Âm nhạc Cống hiến lần thứ 10 – 2015, 'Bốn chữ lắm' và nhạc sĩ Phạm Toàn Thắng tiếp tục 'tung hoành' tại các sân chơi và giải thưởng...

Dù xuất hiện liên tiếp ở top 10 BXH nhac.vn trong 2 tuần giữa tháng 10 nhưng Dấu mưa không còn mới đối với đời sống âm nhạc đại chúng cũng như với công chúng yêu ca hát. Không chỉ chính ca khúc Dấu mưa, ngay cả tác giả ca khúc và ca sĩ thể hiện đều đã là những cái tên quen.

Không mới

Dấu mưa xuất hiện lần đầu trên iTunes store vào ngày 11/12/2013. Hơn 2 tháng sau đó, Dấu mưa trở thành bản hit và mang đến thành công vượt bậc cho cả tác giả Phạm Toàn Thắng và ca sĩ Trung Quân Idol. Ấn tượng nhất là dấu mốc Dấu mưa chính thức chiếm vị trí đầu bảng xếp hạng iTunes về lượt tải và mức độ phổ biến tại thị trường Việt Nam (24/2/2014).

Phạm Toàn Thắng, cha đẻ của Dấu mưa được công chúng biết đến rộng rãi từ trước khi anh trình làng ca khúc này. Hẳn những người yêu nhạc Việt đại chúng sẽ không quên khi anh xuất hiện trong chương trình Bài hát Việt 2010 (VTV) và mang đến những âm hưởng lạ, phong cách lạ trong ca khúc với chủ đề quen ngoài cuộc sống nhưng cũng khá lạ khi đưa vào sáng tác, đó là Uống trà. Vì thế, Thắng gây được ấn tượng mạnh với giới chuyên môn ngay từ thời điểm đó. Cũng trong Bài hát Việt, năm 2012 nam nhạc sĩ tiếp tục khẳng định cá tính riêng với ca khúc Lạc.

Trong giai đoạn từ 2012 đến 2014 là thời điểm bứt phá của Phạm Toàn Thắng với hàng loạt ca khúc ấn tượng như Chạy mưa, Chuyện của mùa Đông, Vẽ, Tìm... và đặc biệt là hai bản hit Bốn chữ lắm (Trúc Nhân, Trương Thảo Nhi thể hiện) và Dấu mưa.

Bước ra từ cuộc thi Thần tượng Âm nhạc Việt Nam - Vietnam Idol mùa thứ 3 năm 2010, Trung Quân Idol đã chọn cách chinh phục khán giả theo cách rất riêng khi chuyên sâu chủ đề mưa trong các sản phẩm mới của mình. Cách này đã giúp nam ca sĩ tiến xa trên con đường ca hát. Cùng với Dấu mưa, chùm ca khúc có nhắc đến từ mưa ở chính ngay tiêu đề được Trung Quân Idol giới thiệu trong giai đoạn từ năm 2010 đến 2014 còn có Mưa nhớ, Sau cơn mưa, Chuyện mưa, Mưa... Cái biệt danh “thánh mưa” khán giả dành cho Quân cũng bắt đầu từ đây.

Sau đó, Trung Quân Idol tiếp tục giới thiệu những ca khúc gắn với từ mưa, chẳng hạn như: Thả vào mưa (2016), Nhìn vào mưa (2018) của tác giả Nguyễn Công Thành. Tuy nhiên, Dấu mưa vẫn là ca khúc gợi lên đầu tiên trong lòng khán giả khi nhắc tới biệt danh “thánh mưa”. Đồng thời, nó cũng là ca khúc Trung Quân Idol tạo được tiếng vang lớn nhất cho bản thân vào trong đời sống âm nhạc đại chúng tính tới thời điểm này.

Một ca khúc trữ tình

Cùng tác giả Phạm Toàn Thắng, các ca khúc như Uống trà, Lạc hay Bốn chữ lắm khiến người nghe hứng thú với những câu từ, giai điệu và hòa âm cũng như thông điệp khá lạ thì Dấu mưa ngược lại. Nếu ví 4 ca khúc vừa kể tên là 4 cô gái thì 3 cô đầu là những cô gái cá tính còn cô cuối cùng (Dấu mưa) thì dịu dàng và nội tâm. Có nghĩa,nó cho thấy nhiều sắc màu trong sáng tác của tác giả; và sắc màu của Dấu mưa lại rất phù hợp với chất giọng trữ tình nội tâm của Trung Quân Idol.

Dấu mưa là một bản ballad mang tính chất chữ tình nội tâm, buồn nhưng không có tính bi ở trong đó. Dấu mưa được sáng tác trong màu sắc của giọng trưởng, trên loại nhịp C (4/4).

Dấu mưa có cấu trúc khá gọn gàng gồm 2 đoạn nhạc. 2 đoạn nhạc này cũng có bố cục ngắn gọn, được tạo nên bởi 2 câu nhạc. Tương ứng với bố cục này, ca từ của ca khúc cũng được xây dựng bởi những câu từ ngắn gọn.

Bản hòa âm Dấu mưa cũng không có “đột biến” gì mà khá “thuần” với việc được hoàn thiện từ sự kết nối của vòng hòa âm xây dựng chủ yếu dựa vào quy luật thuận chiều. Nói chung, chủ yếu bản hòa âm này gợi lên cảm giác giản dị, có âm hưởng dễ nghe, phù hợp với những nét nổi bật trong âm nhạc của ca khúc, đồng thời cũng phù hợp với giọng hát của Trung Quân Idol.

"Dấu mưa" qua giọng hát của Trung Quân:

Một lối về cảm xúc

Mưa luôn khiến con người ta có những phút tĩnh lặng, khép mình vào trong những dòng cảm xúc. Mưa cũng đã viết lên biết bao câu chuyện tình đẹp. Nhưng những câu chuyện tình đẹp trong mưa hình như đều phảng phất nỗi buồn, đều có bóng dáng của sự chia xa và hoài niệm.

Và câu chuyện mưa trong Dấu mưa bắt đầu với “Một cơn mưa đi qua, để lại những ký ức anh và em”. Rõ ràng mưa là nguồn cảm xúc, là động lực cho người nhạc sĩ sáng tác nên ca khúc, nhưng chủ thể của câu chuyện muốn kể trong đó là chuyện tình đẹp trong ký ức của chàng trai. Và trong cơn mưa gợi về người đã xa ấy, chàng trai đã tìm bóng hình và “thẫn thờ”. Để rồi tiếp tục: “Lần theo những dấu vết đánh rơi”.

“Tưởng như rất gần mà ngờ đâu đã rất xa/ Vụt mất trong cơn mưa ngày qua” và nữa “Tưởng như rất lạ mà ngờ đâu quá quen/ Là lúc em ngang đời ta”. Và tới đây, ca từ chuyển sang đoạn điệp khúc “Chiều cuối con đường mình nhìn ngắm hoàng hôn…” có giai điệu khá bắt tai và ca từ bổ sung thêm cho cảm xúc của chàng trai về sự nhớ nhung, để rồi chợt nhận ra cảm giác rằng chàng trai vẫn còn dành trái tim yêu cho người con gái đó. Những giai điệu và ca từ của sự hoài niệm đượm buồn mênh mang cứ nhịp nhàng cuốn người nghe trôi theo dòng cảm xúc.

Thực ra “vụt mất trong cơn mưa ngày qua” chỉ là cái cớ. Còn thông điệp mang đậm chất suy tư đã hiện hữu ở những ca từ đứng phía trước nó. Rõ ràng ở đây, chàng trai đã thấm thía nhưng điều thật giản đơn như lẽ thường của quy luật cuộc đời, ấy là sự trân trọng, nâng niu và vun đắp hạnh phúc khi nó vẫn còn đang hiện hữu bên mình. Nếu không biết trân trọng, khi tình yêu và hạnh phúc đó vuột qua khỏi tầm tay, thì tất cả sẽ quá muộn.

Tưởng như rất lạ mà ngờ đâu...

Đối với nhạc trẻ, giai điệu và ca từ bắt tai là một trong những tiêu chí quan trọng, đánh dấu sự thành bại của một ca khúc cũng như ca sĩ thể hiện. Ngoài điều đó, Dấu mưa còn chứa đựng cả thông điệp rất rõ ràng nằm trong chính phần ca từ. Có lẽ vậy mà nó gần gũi và ở lại lâu với người nghe.

Tất nhiên, tính tới thời điểm này, Phạm Toàn Thắng không còn là nhạc sĩ mới nữa. Trung Quân Idol cũng vậy. Cả 2 đã ở giai đoạn của độ chín với nghề. Ca khúc Dấu mưa cũng đã ra mắt từ năm 2013, tức là đã 8 năm. Vào thời điểm đó, Dấu mưa đã mang đến mộtkhông gian âm nhạc đáng nghe. Thậm chí, có ý kiến còn từng đánh giá Dấu mưa là ca khúc hit nhất năm 2014.

Dẫu cho nhịp chảy âm nhạc ngày càng nhanh, nghệ sĩ trẻ ngày một nhiều và cách nghe cũng như sự đón nhận của công chúng - nhất là công chúng trẻ - mỗi ngày mỗi khác, dẫu cho nhiều ca khúc cũ dần rơi vào quên lãng... nhưng Dấu mưa hình như rất khác. Hình như đã thành thói quen, thi thoảng Dấu mưa lại làm dấy lên một đợt nghe và lại được nhắc tênrất nhiều, nhất là vào những ngày mưa.

• Nhạc sĩ Phạm Toàn Thắng từ 'Chạy mưa' đến 'Nắng cực'
• Nhạc sĩ Phạm Toàn Thắng: Thích đi long nhong, viết nhạc bụi đời
• Phạm Toàn Thắng thử nghiệm kết hợp pop và opera

Quan trọng hơn, Dấu mưa đã xuất hiện liên tiếp trong Top 10 của 1 trong những BXH âm nhạc đáng chú ý nhất hiện tại, được coi là 1 trong những tiêu chí để chúng tôi hướng tới thực hiện các bài viết này, qua đó để thấy được dòng chảy âm nhạc, thói quen, cách nghe và nhiều điều khác nữa của đời sống âm nhạc đại chúng ngày nay.

Dấu mưa chính là sự nối tiếp của hiện tượng nhạc cũ xuất hiện trên các BXH âm nhạc chủ yếu dành cho lớp trẻ mà chúng tôi đã từng đề cập tới. Theo đó, Ngày em 20 tuổi của nhạc sĩ Phạm Duy do ca sĩ Giao Linh trình bày và Tình đời của Vũ Chương - Minh Kỳ do ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng thể hiện xuất hiện trong top 10 BXH nhac.vn 2 tuần liên tiếp (tuần 40 và 41) còn Dấu mưa thì xuất hiện kể từ tuần 41.

Sự xuất hiện của Dấu mưa thêm một lần nữa khẳng định: Những ca khúc cũ vẫn tồn tại nếu nó mang giá trị thực sự. Điều đó khiến những người quan tâm đến đời sống âm nhạc cảm thấy ấm lòng hơn.

Nguyễn Quang Long