'Hãy viết những tác phẩm nhân văn nhất cho trẻ em'

(giaidauscholar.com) - LTS: Lễ phát động Cuộc vận động sáng tác văn học về đề tài thiếu nhi và trao giải Tác giả trẻ lần thứ nhất do Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức vừa diễn ra tại Hà Nội, sáng 9/1. Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam đã chia sẻ những điều tâm huyết nhất của mình. Xin trân trọng giới thiệu bài viết của ông.

Sáng tác văn học - gieo hạt giống nhân ái và cái đẹp vào tâm hồn trẻ

Hội Nhà văn Việt Nam trên cơ sở chiến lược phát triển đất nước, các cơ quan có chức năng cần tạo ra một không gian sáng tạo để nhà văn sáng tạo nhưng không được làm ảnh hưởng đến hình ảnh quốc gia, dân tộc và của Đảng.

Trong diễn từ nhận giải Nobel của nhà văn Toni Morison năm 1993, bà kể về một nhà tiên tri có khả năng nhìn thấy tương lai. Một hôm, có những đứa trẻ đến trước bà. Chúng nhìn bà với một đôi mắt vô cảm và đầy thách thức rồi cất tiếng: "Này bà tiên tri, bà là một mụ già nhìn thấy được tương lai. Vậy bà hãy nói cho chúng ta biết: Con chim trong tay chúng ta sống hay chết".

Bà tiên tri rùng mình trước câu hỏi của những đứa trẻ. Bà ngước đôi mắt và nhìn thấy tương lai của những đứa trẻ ấy và nhìn thấy một phần tương lai của thế giới thông qua những đứa trẻ đó. Lòng bà đau đớn vô cùng bởi bà biết rõ rằng: Nếu bà nói con chim còn sống thì ngay lập tức những đứa trẻ đó sẽ bóp chết con chim trong tay để chứng minh bà tiên tri sai. Và kinh hãi hơn là để chứng minh quyền lực độc ác của chúng. Số phận con chim kia phụ thuộc vào tình yêu thương của những đứa trẻ. Cũng như số phận thế gian này phụ thuộc vào lòng yêu thương của con người.

Câu hỏi thách thức đầy tính độc ác của những đứa trẻ đã cảnh báo về một thế giới mà con người có nguy cơ không dùng tình yêu thương để xây dựng nó mà dùng bạo lực để thống trị nó. Những đứa trẻ đứng trước bà tiên tri với câu hỏi như vậy chính là sự hiện diện của cái ác đang đe dọa giá trị tinh thần của nhân loại. Để cứu thế gian này, hay để dựng lên một thế gian mà nhân loại hằng mơ ước không còn con đường nào khác là con đường của tình yêu thương và sự dâng hiến không một chút vụ lợi.

Câu chuyện trên của nhà văn đã cảnh báo về một đời sống vô cảm và bạo lực đã đang xâm lấn tâm hồn trẻ thơ. Và nhà văn cũng gửi đi một thông điệp rằng: Tất cả những người có lương tâm và vì con người đều có thể trở thành nhà tiên tri của dân tộc mình, bởi qua tâm hồn những đứa trẻ hôm nay, họ có thể nhìn thấy số phận của dân tộc họ ngày mai. Họ hiểu rằng: Chỉ có thể làm cho tương lai tốt đẹp khi thấu hiểu hiện tại và chuẩn bị cho tương lai của dân tộc mình bằng cách chuẩn bị cho hiện tại với một trách nhiệm cao cả nhất và nhân văn nhất.

Khi chúng ta đặt văn hóa lên tầm cao nhất của đời sống, nghĩa là chúng ta đã thấu hiểu con đường đi tới hạnh phúc của dân tộc. Đấy chính là một trong những lý do Hội Nhà văn Việt Nam thực hiện chiến lược văn học cho thiếu nhi để kêu gọi các nhà văn hãy viết những tác phẩm đẹp nhất, nhân văn nhất cho trẻ em và kêu gọi xã hội cùng Hội Nhà văn mang những tác phẩm văn học thiếu nhi xuất sắc của nền văn học Việt Nam cho trẻ em, đặc biệt là trẻ em miền núi và vùng sâu vùng xa.

• Sáng tác văn học - gieo hạt giống nhân ái và cái đẹp vào tâm hồn trẻ
• 'Văn học phải hun đúc ý chí, nghị lực vươn lên của thế hệ trẻ'
• Văn học Việt Nam năm 2021 nhìn lại: Từ 'đại tự sự' Covid-19 đến văn học thiếu nhi

Và đấy cũng chính là lý do Hội Nhà văn Việt Nam lập ra Giải thưởng Tác giả trẻ để khích lệ các nhà văn trẻ, để họ tiếp tục sự nghiệp của các nhà văn các thế hệ đi trước và mở ra những giá trị nhân văn mới, để muốn nói rằng: Chúng tôi tin tưởng những nhà văn trẻ và đợi chờ họ bằng những trang viết của mình làm cho chủ nghĩa nhân văn lan tỏa trong mọi ngóc ngách của đời sống này. Tất cả những gì mà các nhà văn làm hôm nay cho trẻ em và cho thế hệ trẻ dù chỉ là một điều nhỏ bé cũng góp phần vào sự chuẩn bị trọng đại của cả đất nước cho một tương lai tốt đẹp.

Xin cám ơn các nhà văn đã và đang viết những tác phẩm xuất sắc cho con người Việt Nam đặc biệt cho trẻ em Việt Nam, xin cám ơn các doanh nhân đã sát cánh với Hội Nhà văn trong chiến lược quan trọng này. Xin chúc các nhà văn trẻ tiếp tục đi trên con đường sáng tạo với nguồn cảm hứng nhân văn vô tận, với một tư duy hiện đại và thấm đẫm tinh thần văn hóa dân tộc.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều