Góc Hồng Ngọc: Barca chọn huấn luyện viên bằng cách… đối phó khủng hoảng

(giaidauscholar.com) - Phải chăng Barcelona đã thay đổi chiến lược của mình khi chọn một huấn luyện viên chưa từng có liên hệ về lịch sử với đội bóng và kinh nghiệm làm việc ở châu Âu: Gerardo Martino? Nhà báo Hồng Ngọc cho rằng việc chọn chiến lược gia này chủ yếu là vì… Lionel Messi, qua đó làm an lòng cầu thủ xuất sắc nhất trong lịch sử câu lạc bộ.

* Cà phê thể thao: Chào Hồng Ngọc! Anh có bất ngờ khi Barca chọn Martino làm huấn luyện viên trưởng sau khi Tito Vilanova buộc phải từ chức vì bệnh tật?

- Hồng Ngọc: Trước tiên là tôi bất ngờ. Nhưng rồi tôi hiểu cơ sở của lựa chọn đó.

* Anh bất ngờ phải chăng vì ông ta còn vô danh ở châu Âu?

- Đó là khía cạnh thứ yếu. Cả Pep Guardiola và Vilanova khi được bổ nhiệm làm huấn luyện viên Barca đều vô danh trong vai trò huấn luyện viên. Martino thậm chí đã có “bằng chứng nhận” thành công nhiều hơn trong vai trò này, khi năm lần vô địch quốc gia trong sáu mùa bóng gần nhất dẫn dắt các đội Nam Mỹ, với ba câu lạc bộ khác nhau, dù đó đều không phải là những tên tuổi lớn. Tức là ông ấy nắm chìa khóa thành công, chứ không phải là các câu lạc bộ mà ông ấy dẫn dắt nắm chìa khóa thành công. Martino cũng khá thành công khi dẫn dắt đội tuyển Paraguay trong bốn năm, với việc thua nhà vô địch thế giới Tây Ban Nha ở tứ kết World Cup 2010 với tỷ số tối thiểu, và thua đội chủ nhà Uruguay trong trận chung kết Copa America 2011.

* Nhưng Guardiola trước khi được chọn từng là đội trưởng của Barca Dream Team, còn Vilanova là trợ lý số một của Guardiola, đó là tính liên tục trong sự phát triển của câu lạc bộ vốn rất đề cao các giá trị truyền thống?

- Anh đã nói trước điều tôi định đề cập, chính là lý do mà tôi bất ngờ. Tôi muốn nói rõ hơn về mặt lịch sử. Barca trở thành một câu lạc bộ hàng đầu ở châu Âu chỉ từ khi có mối liên hệ với Johan Cruyff  và Ajax Amsterdam. Cruyff đã thổi luồng sinh khí mới, sự sáng tạo, tinh thần năng động và thứ bóng đá tổng lực vào đội bóng ngay từ khi là cầu thủ, và khi ông làm huấn luyện viên thì nó trở thành triết lý dẫn đường cho câu lạc bộ. Hơn thế, ông xây dựng nền móng cho triết lý ấy bằng lò đào tạo La Masia, dựa theo mô hình lò đào tạo của Ajax Amsterdam.

Hãy nhìn các huấn luyện viên thành công nhất trong lịch sử Barca: Cruyff, Louis Van Gaal, Frank Rijkaard, rồi Guardiola, ba người đầu đều từ lò Ajax, người còn lại là học trò của Cruyff với tinh thần Catalan. Từ Guardiola, Barca đã trưởng thành về sự tự tin với giá trị của câu lạc bộ và tinh thần bản xứ, dẫn đến lựa chọn Vilanova, và năm đầu tiên với Vilanova tuy không hoàn hảo nhưng cũng đã thành công.

Vào lúc chúng ta tin tưởng nhất vào triết lý và tinh thần Barca khi đội bóng lựa chọn huấn luyện viên, nên hầu như ai cũng tin rằng Luis Enrique được chọn, thì Barca lại chọn một người chưa từng có mối liên hệ nào với lịch sử đội bóng. Thậm chí huấn luyện viên ấy chưa từng dẫn dắt một câu lạc bộ châu Âu. Và cũng chưa từng vô địch “Champions League của Nam Mỹ” là Copa Libertadores. Chúng ta đã biết tới những huấn luyện viên xuất sắc nhất của Nam Mỹ đương đại nhưng thành công rất hạn chế tại châu Âu, như Luiz Felipe Scolari, Vanderlei Luxemburgo, hay Marcelo Bielsa.

* Ở trên anh đã nói rằng Martino thành công với ba câu lạc bộ khác nhau khi vô địch quốc gia năm lần trong sáu mùa bóng, tức là ông ấy đã nắm được chìa khóa chiến thắng?

- Đó là giải quốc nội, với thể thức marathon. Nhưng chức vô địch quốc gia ở Tây Ban Nha là của riêng Barca và Real Madrid, và với đội ngũ hiện tại, chỉ cần một huấn luyện viên hiểu tinh thần và triết lý bóng đá của Barca là đủ để vô địch. Barca được tôn vinh như đội bóng xuất sắc bậc nhất lịch sử là vì những thành công ở Champions League, mà chúng ta không thấy một sự bảo chứng nào cho điều đó khi nhìn vào lý lịch huấn luyện của Martino.

* Vậy rốt cục thì anh hiểu cơ sở của việc Barca chọn Martino làm huấn luyện viên trưởng là gì, nếu không phải là triết lý bóng đá tương đồng của ông ấy với Barca?

- Sự tương đồng là dĩ nhiên ở thời điểm hiện nay. Barca vẫn được nhìn nhận như câu lạc bộ xuất sắc nhất thế giới bằng lối chơi riêng có mang tính trình diễn của họ. Trừ khi mất phương hướng và đói thành tích, các đội bóng vĩ đại như Barca, Real hay cả AC Milan mới thay đổi lối chơi vốn là phần quan trọng bậc nhất trong niềm kiêu hãnh của họ. Barca hiện tại không mất phương hướng hay đói thành tích. Nhưng họ, chính xác hơn là ban lãnh đạo câu lạc bộ, đang rơi vào trạng thái khủng hoảng tinh thần, và chọn Martino là biện pháp đối phó với khủng hoảng.

* Tôi không nhận thấy mức độ nghiêm trọng dường đó. Anh định nói về việc Vilanova đột ngột rời ghế huấn luyện viên Barca?

- Vilanova đột ngột rời ghế có thể coi là một cú sốc, không phải là khủng hoảng. Và đó là tình huống dẫn tới việc tìm huấn luyện viên mới. Barca không tầm thường tới mức phải vơ bèo vạt tép, và họ vẫn trong thời gian chuẩn bị cho mùa bóng mới, không phải quá cấp bách.

Trạng thái mà tôi coi là ban lãnh đạo Barca bị khủng hoảng chính là việc họ bị chỉ trích từ những cá nhân vĩ đại nhất trong lịch sử đội bóng. Huấn luyện viên xuất sắc nhất Guardiola chỉ trích họ vì cách ứng xử không đàng hoàng. Cầu thủ xuất sắc nhất Messi thì công khai bảo vệ Guardiola và bày tỏ sự thất vọng với việc anh bị câu lạc bộ bỏ rơi khi chính quyền cáo buộc anh trốn thuế. Trước đó, chính ban lãnh đạo Barca khi mới nhậm chức đã bãi bỏ chức chủ tịch danh dự của huyền thoại Cruyff, và đẩy ông ấy vào thế đối địch. Chúng ta cần lưu ý rằng chủ tịch của Barca không phải là ông chủ của đội bóng, mà chỉ đơn giản là người được bầu bởi các hội viên. Mất đi sự ủng hộ thì sẽ mất chức, mất quyền. Với Cruyff và Guardiola thì đã là quá khứ, nhưng Messi vẫn là hiện tại của đội bóng, là nhân tố quan trọng nhất.

* Trước khi ban lãnh đạo Barca ra quyết định, tôi đã được đọc rằng Messi ủng hộ việc chọn Martino làm huấn luyện viên trưởng?

- Tôi tin rằng đó chính là yếu tố quyết định. Trong tất cả các ứng viên đã được nêu tên, Martino là ứng viên kém thuyết phục nhất, nhưng lại được lựa chọn. Không thể có nguyên nhân nào khác ngoài việc Messi đã công khai lựa chọn ông ấy. Ban lãnh đạo Barca đang ở trung tâm của sự chỉ trích, và không thể trượt dài trong việc đối đầu với các huyền thoại của đội bóng, mà huyền thoại đương đại chính là Messi. Chưa bao giờ chúng ta tin vào khả năng Messi rời Barca, vì Barca cần Messi, còn Messi tri ân Barca. Khi Messi còn chưa là cầu thủ xuất sắc nhất thế giới, ông chủ Inter Milan Massimo Moratti đã sẵn sàng bỏ 100 triệu euro để mua anh về mà điều đó còn không xảy ra. Nhưng những ngày qua lại dồn dập tin tức về các nhà giàu muốn mua Messi khi anh thống trị thế giới cùng Barca. Chính vì sự rạn nứt trong quan hệ giữa ban lãnh đạo câu lạc bộ và Messi. Chọn Martino làm huấn luyện viên theo ý Messi là nỗ lực của ban lãnh đạo Barca nhằm hàn gắn mối quan hệ.

* Những đội bóng lớn không thể đặt một cầu thủ lên trên câu lạc bộ như thế chứ?

- Về nguyên tắc là như thế. Nhưng Messi hay Barca có vị thế lớn hơn trong lịch sử là điều chưa khẳng định được. Những đội bóng giàu truyền thống như Barca hay Real, thì cầu thủ xuất sắc nhất chính là đại diện của câu lạc bộ, chừng nào anh ta còn có cống hiến lớn. Chính họ giúp câu lạc bộ giữ truyền thống và tính liên tục, chứ không phải là những huấn luyện viên, có thể đến rồi đi chỉ sau một mùa giải.

Thể thao & Văn hóa Cuối tuần