'Màu trong suốt' của nhà quay phim, NSND Nguyễn Hữu Tuấn

(giaidauscholar.com) - Là nhà quay phim đầu tiên ở Việt Nam ra mắt truyện ký chứ không phải sách hướng dẫn về kĩ năng quay phim, NSND Nguyễn Hữu Tuấn khiến bạn bè và những người quen biết ông ngạc nhiên với Những thước phim trong suốt.

Nhà văn Nguyễn Trương Quý: 'Phục dựng' đời sống tân nhạc Thủ đô qua... Đoàn Chuẩn

Nhà văn Nguyễn Trương Quý sẽ góp vào tủ sách "Hà Nội trong mắt một người" của NXB Trẻ cuốn du khảo mới nhất của anh mang tên "Một thời Hà Nội hát".

Chiều 25/2 tại Hà Nội, cuốn sách được giới thiệu với sự góp mặt của dịch giả - họa sĩ Trịnh Lữ, nhà văn Nguyễn Trương Quý và những người bạn của Nguyễn Hữu Tuấn.

Cuốn phim... không màu

Những thước phim trong suốt là cuốn sách đầu tay của tác giả Nguyễn Hữu Tuấn, một người viết không chủ định ở tuổi 70. Sách gồm 30 bài viết có tính hồi ức của Nguyễn Hữu Tuấn về những năm tháng học nghề hóa chất, đam mê điện ảnh, rồi nhất định đi học bằng được để thành nhà quay phim.

• Phim 'Đông Dương' và những 'đại sứ du lịch' thầm lặng cho Việt Nam

Từ năm tháng còn trẻ, ông đã nhận ra một bộ phim hay cần quá nhiều điều để thực hiện trong một nền điện ảnh thời chiến tranh và bao cấp thiếu thốn, nhưng cũng hình như nó chỉ cần một điều: Tư duy điện ảnh.

Theo lời tác giả, sách ra đời là do những người bạn đã cổ vũ sau khi đọc những đoạn ông ghi chép tản mạn trên facebook. "Khi lớn tuổi và đã buông tay máy, người ta hay nghĩ lẩn thẩn, rằng những việc mình đã làm có ý nghĩa gì, có điều gì còn thiếu sót hay trái với mình mong muốn không” - ông tâm sự - “Tôi cũng vậy. Tôi làm rất nhiều phim, phim nào tôi cũng tự hỏi có điều gì hay? Lúc nào tôi cũng băn khoăn phim mình làm ra có đúng ý nguyện, có điều gì muốn thanh minh với khán giả... Với cuốn sách này, tôi nghĩ gì thì viết vậy".

"Tôi sẽ kể với các bạn những câu chuyện về những con người đơn độc bằng hình ảnh, giống như một bộ phim nhưng không có hình mà chỉ có chữ. Màu sắc của phim ấy, tôi không dám khẳng định, nên tôi để đó là màu trong suốt" - tác giả lý giải về tựa đề.

Những thước phim trong suốt cũng là tên của một bài trong tác phẩm, về những thước phim chụp khu Khâm Thiên 1972 điêu tàn trong “lần đầu cầm máy” của ông. Đọc bài này, dễ thấy cái “trong suốt” được đặt trong ngữ cảnh mang nhiều nét nghĩa negative - như chính tác giả thừa nhận “không màu sắc, không mùi vị”. Nhưng cái tên ấy hình như còn hàm chứa “một cái gì đó” khác, một cái gì "không trong suốt", một cái gì còn thực hơn, rõ ràng hơn cả những chuyện được bày biện bằng con chữ.

"Hiếm có người như Tuấn"

Tại buổi ra mắt sách Những thước phim trong suốt, dịch giả Trịnh Lữ nhận định: "Với tôi, lối sống của người người làm nghệ thuật rất quan trọng. Nguyễn Hữu Tuấn có lối sống của người nghệ sĩ, sống đúng với bản thân mình và làm điều mình thích. Khi muốn diễn đạt điều gì đó, Tuấn sẽ biết lựa chọn hình thức biểu đạt là quay phim, chụp ảnh, vẽ tranh hay viết thì sẽ phù hợp. Rất hiếm người làm được điều đó".

Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp thì cho rằng, buổi ra mắt sách có ý nghĩa đặc biệt bởi có lẽ lần đầu tiên trong lịch sử điện ảnh Việt Nam có một nhà quay phim ra mắt truyện ký, chứ không phải sách hướng dẫn về kĩ năng quay phim.

“Khi được đọc những bài viết của chú Tuấn, tôi đã suy nghĩ rằng cuốn sách này nhất định phải được in ra. Những gì chú viết ra rất xứng đáng được giới thiệu với công chúng một cách nghiêm túc và trân trọng"- đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp chia sẻ thêm” - “Nhà quay phim viết sách, xuất bản nghiêm túc, như chú Tuấn, có lẽ lịch sử điện ảnh Việt Nam đến 2020 là chưa từng có. Những thước phim trong suốt có thể xuất hiện hoàn toàn độc lập trong đời sống văn học nghệ thuật của ngày hôm nay".

Ngoài 2 diễn giả trên, nhiều bè bạn của NSND Nguyễn Hữu Tuấn cũng chia sẻ sự bất ngờ. Như nhận xét của họa sĩ Thành Chương: "Tuấn làm gì cũng hay, chụp ảnh - quay phim giỏi, tinh tường về đồ cổ... nhưng việc Tuấn viết khiến tôi giật mình. Tôi choáng, không ngờ Tuấn viết hay như thế, choáng bởi tài năng là một phần nhưng trong nghề làm nghệ thuật có những thứ trời ban cho, không lý giải được.”

Còn một người bạn khác, đạo diễn Nguyễn Hữu Phần, thì khẳng định: “Đọc sách, ta cảm nhận được tình cảm của tác giả với nhân vật. Tác giả không màu mè, không khiến người ta bị ám ảnh bởi những mỹ từ, hay sự so sánh. Anh luôn trân trọng con người, không hề oán trách ai, không hề oán trách thời cuộc khó khăn nghèo khổ. Đó là điều thành công nhất”.

Tiểu Phong