(TT&VH) - Trong cơn sốt “tố khổ” về nạn xâm hại di tích, thông tin về việc chùa Phổ Giác (Hà Nội) được “phá đi xây lại” mau chóng trở thành tâm điểm chú ý của dư luận.
Thông tin từ Công ty Cổ phần Xây dựng và phục chế công trình văn hóa (đơn vị thiết kế và thi công dự án này), nhiều thay đổi về bố cục mặt bằng, công năng sử dụng, kết cấu kiến trúc... sẽ xuất hiện tại chùa Phổ Giác sau khi trùng tu (dự kiến hoàn thành vào giữa năm 2011).
Sẽ có một “Phổ Giác mới”
Theo đó, một lượng lớn gỗ lim, gạch Bát Tràng giả cổ, ngói mũi hài, đá xanh Thanh Hóa... được sử dụng trong ngôi chùa mới. Ngoài hệ thống điện nước, cây xanh, đèn chiếu... được bố trí lại, các hạng mục trong chùa cũng sẽ có sự thay đổi, chẳng hạn, nhà Tổ được thiết kế 5 gian, nhà Mẫu được tách riêng không gian với các khu phụ, một số chạm bít đốc, đầu đao, chấn song, hổ phù... trong tòa Tam bảo được chỉnh sửa theo hoa văn mới.
Chùa Phổ Giác trước khi trùng tu
Theo các tài liệu, chùa Phổ Giác trước đây nằm ở phía Đông Hồ Gươm, được khởi công xây dựng vào những năm 1770. Năm 1876, để lấy đất xây dựng Ngân hàng Đông Dương, người Pháp cho tháo dỡ ngôi chùa và dựng lại ở vị trí hiện nay thuộc phố Ngô Sĩ Liên (Hà Nội). Nhận danh hiệu di tích lịch sử - văn hóa quốc gia năm 1991, các di vật quan trọng nhất tại chùa là hệ thống gần 20 tượng Phật cổ chạm khắc độc đáo, bia cổ Dương Võ khắc năm 1770 và cổng tam quan bằng đá cổ.
Được biết, dự án trùng tu di tích này có vốn đầu tư 16 tỷ đồng từ phường Văn Miếu, UBND quận Đống Đa và nhà chùa. Triển khai từ giữa tháng 11/2010, tới nay tòa Tam bảo và nhà Mẫu tại chùa đã được phá bỏ hoàn toàn. Ngoại trừ cổng tam quan, 2 kiến trúc còn lại là nhà khách và nhà Tổ cũng đang chuẩn bị được dỡ, khoảng diện tích 2.000m2 của chùa được tạm dùng làm nơi tập kết vật liệu và bảo quản tượng Phật.
Câu hỏi đặt ra: tại sao một di tích lịch sử - văn hóa quốc gia như chùa Phổ Giác lại được phá dỡ và xây mới, chứ không phải được trùng tu theo kiến trúc hiện tồn?
“Tam sao” thành “thất bản”
Theo lý giải từ phía thiết kế, sau lần “chuyển địa điểm”, chùa Phổ Giác lại tiếp tục được chỉnh sửa khá nhiều lần bởi nhà chùa và địa phương, trong đó gần nhất là năm 1951. Qua quãng thời gian gần 150 năm ấy, các hạng mục của chùa gần như không còn chút gì nguyên gốc và được “vá” bởi rất nhiều vật liệu xây dựng hiện đại. Khảo sát năm 2008 cho biết: toàn bộ các tòa Tam bảo, nhà Mẫu và nhà Tổ đều lợp bằng ngói Tây và lát... gạch men, hầu hết các cột, kèo trong chùa đều bố trí sai nguyên tắc của kiến trúc đình chùa truyền thống và trong tình trạng mục ruỗng nghiêm trọng. Ngoài việc chịu cảnh ngập lụt trong mùa mưa vì nền Tam bảo thấp hơn mặt đường, nhà Mẫu do xuống cấp cũng sập vào tháng 4/2009...
Mặt bằng chùa Phổ Giác hiện đã được dỡ gần hết
“Chỉ riêng các vì kèo của chùa cũng có cả đống xi măng và sắt thép. Tôi và GS Phan Huy Lê đều nhận định: kiến trúc hiện tại của chùa là kiến trúc rất muộn và có nhiều điểm bất hợp lý trong quy hoạch. Bởi thế, Cục Di sản đồng tình với đề xuất của UBND TP Hà Nội về việc trùng tu chùa Phổ Giác”- ông Nguyễn Thế Hùng, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa cho biết.
Khi được hỏi về lý do công nhận chùa Phổ Giác là Di tích lịch sử - văn hóa quốc gia năm 1991, ông Hùng giải thích: Những năm trước đây, để phục vụ nhu cầu bảo tồn và tránh xâm hại,việc xét tặng di tích khá “mở”. Chẳng hạn, ở nhiều địa phương, nếu di tích từ thời Lê, Nguyễn đã xuống cấp nặng nhưng vẫn giữ được một số di vật cổ rất giá trị như tượng Phật, chuông, bia... thì cũng có thể được công nhận là di tích lịch sử văn hóa. Bởi, chúng ta cần kể tới cả yếu tố lịch sử nữa...
Bề nổi của một câu hỏi rất khó trả lời
Phải chăng, trường hợp chùa Phổ Giác chỉ là bề nổi của một câu hỏi rất khó trả lời: nên bảo tồn và phục dựng theo cách nào cho hợp lý đối với những di tích lịch sử - văn hóa đã mất đi nhiều giá trị theo dòng thời gian? Thực tế, giống như trường hợp của nhiều kiến trúc chùa cổ, chùa Phổ Giác không có bản thiết kế, bản vẽ kỹ thuật và tư liệu đủ để xác định kiến trúc “chuẩn” ban đầu. Hồ sơ của đơn vị thiết kế cũng chỉ ghi chung chung rằng công trình sau khi hoàn thành sẽ có kiến trúc theo “phong cách kiến trúc truyền thống” của các ngôi chùa Việt Nam, cụ thể nếu xét theo niên đại được dựng của chùa Phổ Giác thì sẽ là mẫu kiến trúc cuối Lê đầu Nguyễn...
Mikey Madison, nữ diễn viên vừa giành tượng vàng Oscar Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất cho vai diễn trong Anora, đã chính thức công bố dự án điện ảnh tiếp theo.
Dự báo thời tiết từ đêm 15/5 đến ngày 17/5, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, khu vực Tây Bắc và Việt Bắc có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to. Mưa tập trung từ chiều tối và đêm.
Các nhà bán lẻ Mỹ, bao gồm Walmart và nhiều thương hiệu thời trang, đang gấp rút tìm nguồn hàng sản xuất tại Trung Quốc cho mùa mua sắm Hè cao điểm bắt đầu từ cuối tháng 5/2025, sau khi Mỹ và Trung Quốc đồng ý tạm thời cắt giảm mạnh thuế quan.
14/4/2025 - phim kinh dị siêu nhiên "Dưới đáy hồ" tung trailer và poster hé lộ lý do giật mình về bí mật hồ tử thần trong phim: khi bản sao tà ác trồi lên từ hồ tử thần, cuộc đối đầu song trùng chính thức bắt đầu.
Ngôi sao mạng xã hội với 4 triệu người theo dõi trên Instagram là Paige Spiranac vừa khiến người hâm mộ trầm trồ khi khoe phong độ ấn tượng tại sân golf Oakmont, đúng thời điểm giải PGA Championship khởi tranh.
Dự báo thời tiết hôm nay 16/5, theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, khu vực Nam Bộ nhiệt độ thấp nhất 24-27 độ C, nhiệt độ cao nhất 32-35 độ C, có nơi trên 35 độ C.
Daniel Day-Lewis chuẩn bị tái xuất với bộ phim "Anemone". Bắt đầu sự nghiệp từ thập niên 1970, ông gây tiếng vang với vai diễn đột phá trong "My Beautiful Laundrette" (1985).
Hà Tĩnh đón tiếp người láng giềng SLNA, trong khi Quảng Nam gặp lại cố nhân SHB Đà Nẵng. Viễn cảnh "người lên ngựa, kẻ chia bào" có thể xảy ra ngay sau lượt trận thứ 23 V-League 2024/2025.
Hậu vệ Real Madrid Raul Asencio đã phá vỡ sự im lặng sau khi bị truy tố cùng ba cựu cầu thủ đội trẻ của câu lạc bộ vì cáo buộc phát tán một video nhạy cảm liên quan đến một cô gái chưa đủ tuổi.
XSVL 16/5: Xổ số Vĩnh Long được phát hành bởi công ty xổ số kiến thiết Vĩnh Long quay thưởng vào lúc 16h10 ngày thứ Sáu hàng tuần. Trực tiếp kết quả XSMN được cập nhật nhanh nhất trên giaidauscholar.com.
XSBD 16/5: Xổ số Bình Dương được phát hành bởi công ty xổ số kiến thiết Bình Dương quay thưởng vào lúc 16h10 ngày thứ Sáu hàng tuần. Trực tiếp kết quả XSMN được cập nhật nhanh nhất trên giaidauscholar.com.
Trong trận tứ kết Rome Open, Jannik Sinner đã có màn trình diễn xuất sắc, hoàn toàn "nghiền nát" Casper Ruud. Tay vợt người Ý khiến đối thủ Na Uy không kịp trở tay, chấm dứt chuỗi 9 trận thắng liên tiếp của Ruud một cách đầy ấn tượng.
XSTV 16/5: Xổ số Trà Vinh được phát hành bởi công ty xổ số kiến thiết Trà Vinh quay thưởng vào lúc 16h20 ngày thứ Sáu hàng tuần. Trực tiếp kết quả XSMN cập nhật nhanh nhất trên giaidauscholar.com.
Đội tuyển bóng ném bãi biển nữ Việt Nam đã xuất sắc giành HCV Giải vô địch châu Á 2025 tại Muscat, Oman, tối 15/5, sau chiến thắng ấn tượng 2-0 (22-16, 25-20) trước Philippines trong trận chung kết.
Cặp bán kết đầu tiên của Giải Vô địch các CLB nam châu Á 2025 (AVC Men's Volleyball Champions League 2025) đã chính thức được xác định sau loạt trận tứ kết đầy kịch tính tại Shimadzu Arena.
Barcelona đã chính thức giành chức vô địch La Liga lần thứ 28 khi đánh bại đối thủ cùng thành phố Espanyol với tỷ số 2-0, tạo ra khoảng cách không thể san lấp là 7 điểm so với đội nhì bảng Real Madrid trong khi mùa giải chỉ còn lại 2 trận.