Nga-Trung củng cố động lực phát triển và phối hợp chiến lược

(giaidauscholar.com) - Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov vừa thực hiện chuyến thăm Trung Quốc và có cuộc hội đàm với người đồng cấp Vương Nghị. Trong bối cảnh năm 2021 đánh một dấu kỷ niệm 20 năm ngày ký Hiệp ước Hữu nghị, Láng giềng và Hợp tác tốt giữa Liên bang Nga và Trung Quốc, chuyến thăm đã củng cố thêm động lực phát triển và sự phối hợp chiến lược giữa hai nước.

Binh sỹ Nga-Trung Quốc diễn tập chung bắn đạn thật

Các binh sỹ Nga và Trung Quốc ngày 9/8 lần đầu tiên đã diễn tập bắn đạn thật trong cuộc tập trận chung chống khủng bố mang tên "Sứ mệnh Hòa bình 2013" ở thao trường huấn luyện tổng hợp Chebarkul thuộc tỉnh Chelyabin của Nga.

Đối tác chiến lược toàn diện         

Trung Quốc và Nga có một chương trình nghị sự rộng rãi trên cương vị hai cường quốc, hai láng giềng tốt cùng xây dựng một chiến lược phát triển chung, bình đẳng và cùng có lợi trong thế kỷ XXI.   

Vào tháng 7/2001, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc khi đó là ông Giang Trạch Dân ký Hiệp ước Láng giềng tốt, Hữu nghị và Hợp tác được và hiệp ước này được phê chuẩn vào tháng 2/2002.   

Kể từ năm 2014, thời điểm phương Tây bắt đầu áp đặt các biện pháp trừng phạt nhằm vào Nga liên quan đến cuộc khủng hoảng tại Ukraine, quan hệ hợp tác giữa Moskva và Bắc Kinh thực sự bứt phá. Nhằm thoát khỏi sự bao vây, cấm vận của phương Tây, Nga đã đẩy mạnh chính sách "xoay trục" sang hướng Đông, trong đó Trung Quốc là một trong những trụ cột. Moskva coi nỗ lực phát triển quan hệ Nga-Trung là một ưu tiên trong chính sách đối ngoại. Bước đi này của Moskva được Bắc Kinh đón nhận tích cực.

Hơn nữa, hợp tác song phương giữa Nga và Trung Quốc về cơ bản mang tính tương hỗ cao nên Moskva và Bắc Kinh nhanh chóng "bắt tay" phối hợp hành động trên nhiều lĩnh vực, trong đó nổi bật là sự hợp tác chính trị, kinh tế và quốc phòng. Một nước Nga mạnh mẽ về quân sự-quốc phòng và một Trung Quốc phát triển kinh tế trở thành "cặp bài trùng" mang tính bổ sung cho nhau.      

Lòng tin giữa Moskva và Bắc Kinh không ngừng được củng cố thông qua các cuộc tiếp xúc thường xuyên giữa lãnh đạo các cấp, đặc biệt là cấp cao. Sự xích lại gần nhau giữa hai nước ngày càng được thể hiện rõ nét, Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp nhau thường xuyên hơn bất kỳ lãnh đạo thế giới nào. Cùng với đó, cơ chế tiếp xúc thường xuyên cấp người đứng đầu chính phủ Nga và Trung Quốc đã hoạt động từ năm 1996, với nhiệm vụ tổ chức và giám sát sự phát triển hợp tác song phương trong tất cả các lĩnh vực chủ chốt.      

Sự gắn bó chặt chẽ đã đưa quan hệ Nga-Trung Quốc lên tầm cao mới. Năm 2019, Nga và Trung Quốc đã nâng cấp mối quan hệ giữa hai nước lên thành quan hệ đối tác chiến lược toàn diện cho một thời kỳ mới. Đặc biệt trong bối cảnh Nga đang đối mặt với các lệnh trừng phạt của Mỹ và phương Tây trong khi bất đồng thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ vẫn chưa được giải quyết, Bắc Kinh và Moskva càng đẩy mạnh hợp tác. Năm 2019 cũng ghi nhận những điểm nhấn trong quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Nga-Trung với nhiều dự án hạ tầng cơ sở lớn được triển khai. Hai nước đã khởi động dự án xây dựng đường ống vận chuyển khí đốt tự nhiên  với tổng chiều dài lên tới hơn 8.000 km.

Ngoài ra, hai bên đang trong quá trình xây dựng và hoàn tất cầu đường sắt xuyên biên giới nối thị xã Đồng Giang của Trung Quốc với Nizhneleninskoye của Nga, cùng một cầu đường cao tốc xuyên biên giới nối thị trấn Hắc Hà với Blagoveshchensk, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động vận chuyển hàng hóa và đi lại của người dân hai nước.

Trong năm 2020, quan hệ Nga-Trung đã đứng trước thử thách của đại dịch COVID-19 và những thay đổi toàn cầu chưa từng có, nhưng cả hai nước đều đạt được những bước phát triển mới. Giai đoạn tháng 1-2/2021, kim ngạch thương mại song phương giữa Trung Quốc và Nga đạt 18,78 tỷ USD, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Thương mại nông nghiệp, thương mại điện tử xuyên biên giới và thương mại dịch vụ ngày càng phát triển, trái ngược với xu thế chung trên thế giới. Số lượng các chuyến tàu hỏa theo lộ trình Trung Quốc-châu Âu đi qua Nga đã tăng gần 40%.        

Năm hữu nghị chéo về hợp tác khoa học, kỹ thuật và đổi mới giữa Trung Quốc và Nga giai đoạn 2020-2021 đã giúp 2 nước nâng cao đáng kể sự tương tác trong các lĩnh vực mới như trí tuệ nhân tạo, công nghệ 5G và công nghệ đám mây. Hai nước có triển vọng thực sự về hợp tác trong lĩnh vực vũ trụ và cùng khám phá Mặt trăng cũng như tạo ra các nguồn năng lượng thay thế. Hiện hai nước dự định cùng nhau xây dựng các cơ sở hạ tầng quy mô lớn, đồng thời tạo ra các cơ chế hợp tác mới để thực hiện các dự án với nỗ lực chung,      

Hai nước đang liên kết các quá trình hội nhập giữa Liên minh kinh tế Á-Âu và sáng kiến "Vành đai và Con đường". Ngoài ra, hai nước phát huy vai trò  quan trọng trong các khuôn khổ đa phương như G20, Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) và BRICS.

Củng cố động lực phát triển và phối hợp chiến lược        

Nhằm tạo thêm xung lực mới cho quan hệ đối tác chiến lược toàn diện, Ngoại trưởng Nga Lavrov đã thực hiện chuyến thăm Trung Quốc. Trong khuôn khổ chuyến thăm, Bộ trương Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị và người đồng cấp Nga Lavrov đã có cuộc hội đàm ở thành phố Quế Lâm, Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây, ngày 23/3 và hai bên đã đạt được đồng thuận chiến lược.       

Hai bên nhất trí rằng sự chỉ đạo chiến lược của nguyên thủ hai nước là sức mạnh chính trị của quan hệ song phương, việc cùng chống đại dịch COVID-19 đã giúp củng cố tình hữu nghị truyền thống giữa nhân dân hai nước. Hai bên cũng nhất trí rằng sự hợp tác thiết thực đã thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển kinh tế và xã hội của hai nước, và sự phối hợp quốc tế của hai nước đã đóng góp sự ổn định và năng lượng tích cực cho thế giới. Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị khẳng định điều này cho thấy sự phối hợp cao của quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Trung-Nga.       

• Binh sỹ Nga-Trung Quốc diễn tập chung bắn đạn thật
• Iran sát cánh với Syria, Nga-Trung giữ quan điểm

Hai bên đã ký một số thỏa thuận hợp tác song phương, cũng như tuyên bố chung về quản trị toàn cầu sau cuộc hội đàm này, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế gác lại những bất đồng, xây dựng đồng thuận, tăng cường phối hợp, bảo vệ hòa bình thế giới và sự ổn định địa chiến lược.        

Cũng trong chuyến thăm, Trung Quốc và Nga xác nhận rằng họ sẽ tăng cường hợp tác để chống lại nỗ lực của Mỹ nhằm xây dựng một nhóm để kiềm chế sức mạnh quân sự của hai nước. Hai bên cũng kêu gọi chính quyền Mỹ không can thiệp vào công việc nội bộ của hai quốc gia này.   

Theo các nhà phân tích, trong bối cảnh tình hình khu vực và thế giới có nhiều biến động và diễn biến khó lường như hiện nay, mối quan hệ Nga-Trung Quốc được nhận định sẽ phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới, trước hết xuất phát từ nhu cầu và lợi ích của mỗi bên. Trung Quốc đang trong “cơn khát” năng lượng và không muốn phụ thuộc vào nguồn cung khí đốt và dầu mỏ từ Trung Đông đầy bất trắc, nên hợp tác với Nga trong lĩnh vực này là sự ưu tiên hàng đầu của Bắc Kinh.

Còn đối với Moskva, đa dạng hóa thị trường tiêu thụ dầu khí trong điều kiện đang bị phương Tây trừng phạt là một bước đi chiến lược. Hợp tác giữa hai nước sẽ được mở rộng đáng kể khi hiện thực hóa sáng kiến kết nối  Liên minh Kinh tế Á-Âu với các sáng kiến kinh tế của Trung Quốc.   

Hơn nữa, trong bối cảnh hiện nay, khi Mỹ và Trung Quốc vẫn căng thẳng thương mại, còn các lệnh trừng phạt của phương Tây nhằm vào Nga gia tăng, Moskva và Bắc Kinh sẽ càng xích lại gần nhau hơn nhằm tìm kiếm cách tiếp cận chung để biến hợp tác cùng có lợi trở thành chiến thuật đối phó với những thách thức mà hai bên cùng đối mặt.      

Và chuyến thăm của Ngoại trưởng Lavrov tới Trung Quốc sẽ củng thêm động lực phát triển trong quan hệ hai nước và giữ được sự phối hợp chiến lược chặt chẽ hơn trong các vấn đề quốc tế.

Thanh Lâm/TTXVN (tổng hợp)