(TT&VH) - Sau hơn 5 năm đưa vào giảng dạy chính thức trong chương trình Ngữ văn lớp 6, truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi đã chinh phục hàng chục triệu trái tim các em học sinh. Và chính tác giả của truyện ngắn – nhà văn Tạ Duy Anh cũng không ngờ rằng tác phẩm của mình lại “đánh trúng” tâm lý và nhận được sự đồng cảm nhanh chóng đến thế từ các độc giả nhỏ tuổi …
*Từ suy ngẫm về tính đố kỵ của các “á thần”
“Trẻ con chính là một loại “á thần” (một nửa là thần) – nhà văn Tạ Duy Anh tâm niệm - mà những ‘á thần” thì thường hay sống tách ra khỏi thế giới thần linh và rất thích khám phá cái thế giới trần ai thực tại. Ở trẻ con có đầy đủ những bản tính của một thiên thần. Đó chính là sự trong sáng, nhạy cảm, sự mong manh, và hấp dẫn. Thế nhưng, xã hội loài người lại đầy rẫy những thói hư tật xấu…”
Nhà văn Tạ Duy Anh và Minh họa tác phẩm Bức tranh của em gái tôi (SGK lớp 6, tập 2)
Và, nhà văn tiết lộ, truyện ngắn “Bức tranh của em gái tôi” chính là kết quả của một quá trình nghiền ngẫm khá lâu dài và kỹ lưỡng về những thói hư tật xấu của con người mà hằn lên trong đó rõ nhất là tính đố kỵ. Ông cho rằng, tật xấu kìm hãm mọi sự phát triển, đồng thời tạo ra những quái dị về mặt nhân cách của tâm hồn, khiến con người dễ mắc phải. Trước những thành công và những gì tốt đẹp mà người khác đạt được, người có tật đố kỵ không những không có phản ứng văn hóa là nên chia sẻ, chúc mừng, tìm cách cộng hưởng điều tốt đẹp ấy lên mà phần nhiều lại làm ngược lại, tự cảm thấy khó chịu và muốn kéo xuống…
Chính từ những suy ngẫm trên mà ông cảm thấy “mình nhất định phải viết một truyện ngắn nào đó mang tính giáo dục về tính đố kỵ để trẻ em hiểu được đố kỵ là một tật xấu cần tránh xa”. Tuy nhiên, dù ý tưởng sẵn có nhưng cũng phải mất nhiều năm sau nhà văn mới tìm được cách “giải thoát cho ý tưởng ra trang giấy” bằng “Bức tranh của em gái tôi” với những lời văn giản dị, trong sáng và gần gũi nhất với các em ở lứa tuổi học trò.
* Đến “Bức tranh...” đáp lại thói nhỏ nhen
“Bức tranh của em gái tôi” là một truyện ngắn giản dị, trong sáng, gần gũi nhưng vô cùng ấn tượng và có sức ám ảnh lạ lùng. Toàn bộ câu chuyện do người anh – nhân vật “tôi” kể lại. Người anh có một cô em gái tên Kiều Phương, có biệt danh là Mèo. Là một cô bé vô cùng hiếu động, Kiều Phương lại có tài vẽ tranh. Chính nhờ tài năng của mình mà Kiều Phương luôn được quan tâm, chiều chuộng và thu hút sự chú ý của mọi người. Điều đó khiến người anh luôn cảm thấy tức tối.
Người anh không những không yêu quý em Mèo mà thậm chí chỉ cần một lỗi nhỏ của Mèo là có thể gắt um lên. Sau này, Kiều Phương được đi dự trại vẽ tranh quốc tế và được giải cao nhất. Người anh cảm thấy vô cùng khó chịu trước thành công ấy của em mình nên khi Kiều Phương từ trại vẽ trở về thì bị ông anh “viện cớ đang dở việc đẩy nhẹ nó ra”. Nhưng điều bất ngờ đã xảy ra khi người anh phát hiện bức tranh được giải của Kiều Phương chính là bức vẽ chân dung mình với cái tên “Anh trai tôi”.
Bức tranh của Kiều Phương như một món quà cô bé tặng anh trai mình và “Bức tranh của em gái tôi” lại chính là món quà mà tác giả dành tặng cho độc giả, đặc biệt là với những độc giả nhỏ tuổi, qua đó hàm ý nhắc nhở: hãy biết loại bỏ tính đố kỵ. Nhà văn Tạ Duy Anh nói: “Trong “Bức tranh của em gái tôi” tính phê phán rất ít, vì thực ra nhân vật có những suy nghĩ và hành động rất logic. Chuyện thằng bé (nhân vật anh trong truyện) cáu với em gái là rất bình thường. Vì em gái khá nghịch ngợm còn anh trai thì tự cho mình cái quyền nạt nộ em. Trẻ em vẫn như vậy. Tất cả những điều ấy với một đứa trẻ không là vấn đề gì cả, thậm chí cũng là nét đáng yêu. Nhưng khi anh trai bắt đầu ý thức về sự thua kém của mình thì căn bệnh đố kỵ bắt đầu nảy ra từ đó.
* Lúc đầu là lỗi, nhưng thêm một chút thôi sẽ thành tội
“Tuy nhiên về sau, từ những cái trẻ con, hồn nhiên vô tội ấy có thể dần dần chuyển sang hành vi tội lỗi” – ông phân tích - “Lúc đầu là lỗi, nhưng chỉ cần thêm một chút thôi là thành tội. Có lần tôi nói với bọn trẻ là tôi đã đặt kết thúc truyện ở đúng điểm cần phải dừng lại. Tức là lỗi chỉ đến mức ấy thôi là quay lại. Nhưng nếu như không kết thúc ở đấy mà đi quá vạch đỏ của lỗi thì sẽ thành tội. Lỗi thì có thể sửa nhưng nếu thành tội thì không đơn giản nữa mà nó đã chuyển sang một phạm trù khác, hậu quả cũng khác. Đó là sự méo mó về nhân cách, liên quan đến sự phán xét và có thể gây tai họa. Ở truyện này, tôi đã biết mức độ dừng lại nên có lẽ được trẻ em thích cũng không có gì là ngạc nhiên cả”.
Có thể nói, “Bức tranh của em gái tôi” đã đánh trúng tâm lý và đời sống tình cảm của các em và nhận được sự đồng cảm rất nhanh từ chúng, nhất là với các em học sinh. Truyện đã chọn lòng nhân hậu, tính bao dung, độ lượng …để đáp lại thói nhỏ nhen tầm thường – một căn bệnh vô cùng dễ mắc ở lứa tuổi đang còn ngồi trên ghế nhà trường. Câu chuyện như tấm gương cảnh tỉnh, để mỗi người có thể soi và biết “dừng lại” trước khi là quá muộn.
Yên Khương
(*)Xem từ TT&VH số 111 ra ngày 20/4/2008 Kỳ sau (Chủ Nhật 3/5): Nhà văn Tạ Duy Anh: Có tác phẩm in SGK: vừa hạnh phúc, vừa rắc rối!
Ngày 10/7, tại Kỳ họp thứ 25, HĐND thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết về việc đặt tên, đổi tên, điều chỉnh độ dài một số đường, phố và công trình công cộng trên địa bàn thành phố năm 2025.
Tin chuyển nhượng hôm nay 10/7 - giaidauscholar.com cập nhật những thông tin chuyển nhượng mới nhất ngày hôm nay, 10/7/2025, của các CLB lớn châu Âu: MU, Man City, Barcelona, Real Madrid, Arsenal,...
Việc hợp nhất các địa phương đưa cả nước từ 63 xuống còn 34 tỉnh, thành phố, tạo làn sóng dịch chuyển dòng tiền và cơ hội tái định vị cho các đô thị mới hình thành.
Generali Việt Nam vừa được vinh danh với hai giải thưởng quan trọng tại Insurance Asia Awards 2025: "Công ty Bảo hiểm Nhân thọ Quốc tế của năm" và "Sáng kiến trong chi trả bồi thường bảo hiểm của năm".
Tay vợt người Ý Fabio Fognini đã chính thức tuyên bố giải nghệ hôm thứ Tư tại All England Club, nơi cũng chứng kiến trận đấu cuối cùng ở cấp độ Tour trong sự nghiệp kéo dài 20 năm của anh.
Giá bitcoin đã tăng vọt lên mức cao nhất mọi thời đại trong phiên giao dịch ngày 9/7, đạt gần 112.000 USD/BTC, nhờ tâm lý chấp nhận rủi ro gia tăng và nhu cầu từ các nhà đầu tư tổ chức tiếp tục mạnh mẽ.
Tập đoàn Samsung Electronics ngày 10/7 đã chính thức ra mắt thế hệ điện thoại màn hình gập mới, với thiết kế mỏng hơn, nhẹ hơn, đặc biệt tích hợp hàng loạt tính năng trí tuệ nhân tạo (AI).
Vườn quốc gia Côn Đảo nằm trên địa bàn Đặc khu Côn Đảo, TP. Hồ Chí Minh từ lâu đã được biết đến là một trong những địa điểm sinh sản quan trọng bậc nhất của rùa biển tại Việt Nam, chiếm tới 90% số lượng rùa về đẻ trứng trên cả nước.
Tuần lễ ẩm thực "Hương vị Peru" lần thứ 2 tại châu Á ("Flavors of Peru"- II Edition Asia) được tổ chức từ ngày 9-13/7 tại Hà Nội nhân kỉ niệm 204 năm ngày Quốc khánh nước Cộng hòa Peru.
Sau biến cố sức khỏe, Hồng Nhung trân trọng mọi khoảnh khắc được hát. Cô chọn âm nhạc là nơi tìm lại chính mình - không bi lụy mà hướng tới hy vọng và tương lai.
Hai mùa giải thất bại liên tiếp trong mục tiêu lên hạng V-League đã khiến đội bóng của Công Phượng thay đổi chiến lược sử dụng nhân sự rất triệt để. Bình Phước là CLB mạnh tay nhất trong việc thanh lý người và đưa cầu thủ, HLV mới về nhằm đạt cho được mục tiêu.
Link xem trực tiếp Wimbledon 2025 hôm nay - giaidauscholar.com cập nhật link xem trực tiếp các trận tennis đơn nam và đơn nữ của giải quần vợt Wimbledon 2025 diễn ra ngày 10/7, rạng sáng 11/7.
Nhân kỷ niệm 30 năm bình thường hóa quan hệ Việt Nam – Mỹ (1995 - 2025), Đại sứ Việt Nam tại Mỹ Nguyễn Quốc Dũng đã trả lời phỏng vấn của phóng viên TTXVN tại Washington về ý nghĩa, tầm quan trọng của sự kiện, cũng như những lĩnh vực hợp tác mà 2 nước có tiềm năng phát triển mạnh mẽ nhất trong thời gian tới.
giaidauscholar.com cập nhật link xem trực tiếp bóng chuyền SEA V.League 2025 (giải vô địch bóng chuyền Đông Nam Á 2025) của ĐT bóng chuyền nam Việt Nam ngày 10/7.
Sáng 10/7, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị của Đảng ủy Chính phủ đánh giá 3 năm thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW và 1 năm thi hành Luật Đất đai năm 2024, đề xuất điều chỉnh, bổ sung một số nội dung Nghị quyết 18-NQ/TW làm cơ sở sửa đổi Luật Đất đai năm 2024.