Phan Mạnh Quỳnh - 'Trai quê' viết nhạc...

(giaidauscholar.com) - "Hồi mới vào nghề tôi viết nhạc thị trường rất nhiều, kiếm được tiền, nổi tiếng nhưng không thấy hạnh phúc vì có nhiều luồng ý kiến trái chiều. Mọi người không công nhận khả năng của tôi". Phan Mạnh Quỳnh từng chia sẻ vậy.

Nhạc Việt ngày nay: 'Sao cha không' và hiện tượng Phan Mạnh Quỳnh

Kể từ hôm nay, thứ Ba, 6/4/2021, báo Thể thao và Văn hoá ra mắt chuyên mục "Nhạc Việt ngày nay".

Quả thật, trước năm 2015, Phan Mạnh Quỳnh là cái tên mờ nhạt trong làng nhạc Việt Nam. Còn bây giờ, Quỳnh đã gắn liền với những bản hit đình đám thậm chí người hâm mộ không ngần ngại gọi anh là “ông hoàng nhạc phim Việt”.

Quê và sến

Xuất thân trong gia đình 5 người con tại vùng nông thôn ở Nghệ An, ngay từ nhỏ, Phan Mạnh Quỳnh đã bộc lộ niềm đam mê với âm nhạc. Không học qua trường lớp đào tạo bài bản, chàng trai sinh năm 1990 dành nhiều thời gian, tâm huyết để tập tành viết nhạc, trau dồi bản thân. Năm 2009, anh quyết định bỏ dở việc học đại học để theo đuổi ước mơ.

Phan Mạnh Quỳnh tham gia chương trình Bài hát Việt 2013 với ca khúc tự sáng tác Ai cũng có ngày xưa nhưng không đoạt giải. Tuy nhiên, đây là một bước đệm để anh từng bước từ gương lạ hoá quen trong lòng công chúng.

Khi ấy, Quỳnh mang đúng dáng dấp "trai quê", giản dị với chất riêng trong cách làm nghệ thuật. Anh theo đuổi dòng nhạc ballad truyền thống cùng những chuyện tình sướt mướt, chia ly. Với vai trò nhạc sĩ, Phan Mạnh Quỳnh đã "chắp bút" tạo nên nhiều ca khúc đình đám như Người yêu cũ (Khởi My), Nơi ấy con tìm về (Hồ Quang Hiếu), Mình từng yêu nhau (Miu Lê), Bước qua thế giới (Ưng Hoàng Phúc),...

Thế nhưng, gia tài nhiều bản hit cũng chưa thể đưa tên tuổi Phan Mạnh Quỳnh phất lên. Những sáng tác của anh nhanh chóng bị vùi lấp giữa hàng trăm bài hát của các nhạc sĩ khác. Tới năm 2015, tên tuổi của Phan Mạnh Quỳnh mới thực sự được khán giả biết đến thông qua bản hit Vợ người ta do chính anh sáng tác và thể hiện. Bài hát với giai điệu bắt tai nhanh chóng thống trị các bảng xếp hạng âm nhạc.

Chỉ sau 2 tuần phát hành, Vợ người ta đã lập kỷ lục với 6 triệu lượt nghe trên một trang nhạc trực tuyến. Bài hát nhanh chóng lọt top 5 cho 3 hạng mục tại Zing Music Awards bao gồm Album của năm, Music Video của năm và Ca khúc của năm. Tính tới cuối năm 2015, tức khoảng 3 tháng sau khi chính thức phát hành, Vợ người ta đã chạm mốc 100 triệu view trên kênh YouTube và trở thành từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất ở Việt Nam trong năm 2015 (thống kê của Google).

Thành công của Vợ người ta đã đưa Phan Mạnh Quỳnh trở thành một hiện tượng, tạo "đòn bẩy" cho sự nổi tiếng của anh sau này. Tuy nhiên trên thực tế, con đường nhận được sự công nhận và chỗ đứng trong showbiz của Phan Mạnh Quỳnh chẳng hề dễ dàng.

Nhìn ngay bản hit 100 triệu view đầu tiên của anh, dù nổi đình nổi đám nhưng cũng có không ít ý kiến chê bai rằng đó là thứ âm nhạc "rẻ tiền", "nhạc chợ". Nói về điều này, Phan Mạnh Quỳnh cho hay: "Ca khúc mang tính ngẫu hứng, vui vẻ nên hoàn toàn chệch hướng với mong muốn viết các bài hát ý nghĩa của tôi. Nhiều người áp đặt tôi viết nhạc kém sang, không thể làm gì mới mẻ. Tôi muốn mọi người dần quên đi ca khúc đó để đến với những tác phẩm mới".

Và từ ấy, nam ca sĩ/ nhạc sĩ bắt tay vào con đường thay đổi cách nhìn của công chúng và giới chuyên môn về khả năng của mình.

Đời và chất

"Phan Mạnh Quỳnh là của hiếm trong thế hệ âm nhạc hôm nay", đó là lời đánh giá của đạo diễn Cao Trung Hiếu về những gì giọng ca Vợ người ta đã và đang làm được.

Tự gọi mình là "trai quê", Phan Mạnh Quỳnh cho biết bản thân anh đã phải cố gắng rất nhiều để có “vẻ ngoài” như người của công chúng. Anh tập đi, đứng thẳng khi mới nổi tiếng để hình ảnh bớt "quê mùa". Chất giọng lơ lớ địa phương những tưởng sẽ là điểm yếu, thế nhưng Phan Mạnh Quỳnh đã biến nó trở thành một thương hiệu riêng.

Bước ngoặt đầu tiên giúp anh thay đổi cái nhìn của công chúng là dịp tham gia Sing My Song 2016 - cuộc thi những tưởng chỉ dành cho các tên tuổi trẻ. Tại cuộc thi, Phan Mạnh Quỳnh thỏa sức thể hiện tài năng sáng tác như “rút ruột rút gan”, xoá bỏ những định kiến từ giới chuyên môn về thứ “nhạc chợ” với câu từ, lời nhạc mang đầy ý nghĩa, sâu sắc mà gần gũi. Nhạc sĩ Nguyễn Hải Phong cũng chính là HLV của anh tự hào nhận xét: "Tôi muốn cho mọi người thấy một góc nhìn khác của Phan Mạnh Quỳnh, rất sâu và tình cảm. Qua đó, chúng ta cũng thấy khả năng đặt vấn đề, viết lời của Quỳnh rất tốt".

Hành trang từ Sing My Song với hàng loạt bản hit như Con tim tan vỡ, Hồi ức, Có chàng trai viết lên cây,... đã trở thành một bệ phóng đúng nghĩa. Phan Mạnh Quỳnh bắt đầu được công nhận và săn đón nhiều hơn. Năm 2017, anh đóng góp vào sự thành công album Tâm 9 của Mỹ Tâm với 2 ca khúc được yêu thích là Chuyện buồn và Anh chưa từng biết.

Đặc biệt, sự kết hợp với Hà Anh Tuấn trong liveshow Truyện ngắn đã cho thấy tài năng và sức hút của Phan Mạnh Quỳnh. Giọng ca Tháng tư là lời nói dối của em thẳng thắn gọi đàn em là viên ngọc quý, thừa nhận từng "không mê nổi" nhạc của Phan Mạnh Quỳnh, tuy nhiên "càng nghe lại càng thấm".

Năm 2020, tại Giải thưởng Âm nhạc Cống hiến của báo Thể thao và Văn hóa (TTXVN), Quỳnh đã thật sự thuyết phục được giới chuyên môn bởi những mang tới cho nền âm nhạc Việt Nam. Anh chiến thắng và "ẵm" về giải Nhạc sĩ của năm.

Ông hoàng nhạc phim

Sự nghiệp nghệ thuật thăng hoa, Phan Mạnh Quỳnh còn được người hâm mộ gán cho danh xưng “ông hoàng nhạc phim” dù anh luôn từ chối.

Anh mang những ngôn ngữ đời thường vào trong từng sáng tác, biến nó thành một thước phim với phần lời giàu chất điện ảnh. Theo đó, hai chủ đề lớn trở thành cảm hứng của Phan Mạnh Quỳnh là cộng đồng và làng quê, được lấy từ những trải nghiệm, hồi tưởng của chính nghệ sĩ. "Tôi thấy may mắn vì lớn lên ở nông thôn. Nhờ vậy, tôi có những trải nghiệm, sáng tác chân thật mà nhiều người không có”, Phan Mạnh Quỳnh nhiều lần chia sẻ.

Năm 2018, Phan Mạnh Quỳnh có cú bắt tay đầy bùng nổ với Bùi Lan Hương trong phim Người bất tử của đạo diễn Victor Vũ. Bên cạnh ca khúc Hồi ức từng được anh mang đến Sing My Song nay đem lên màn ảnh rộng, Ngày chưa giông bão (Phan Mạnh Quỳnh sáng tác/ Bùi Lan Hương thể hiện) với phần giai điệu ma mị, cuốn hút nhanh chóng trở thành hit, đạt tới hàng chục triệu lượt xem trên YouTube. Bài hát cũng nhận đề cử Giải Làn sóng Xanh cho Ca khúc nhạc phim được yêu thích nhất năm.

Sau đó, Phan Mạnh Quỳnh lại gây sốt khi có tới 4 bài hát được đưa vào phim Mắt biếc - một dự án khác của đạo diễn Victor Vũ bao gồm Có chàng trai viết lên cây, Từ đó, Hà Lan và Tôi chỉ muốn nói. Trong đó, ca khúc chính Có chàng trai viết lên cây giữ vị trí ngôi vương nhạc phim khi đạt lượng người xem nhanh nhất, vươn lên top 2 trending YouTube và 2,3 triệu lượt xem chỉ trong vòng 3 ngày.

• Nhạc Việt ngày nay: 'Sao cha không' và hiện tượng Phan Mạnh Quỳnh
• Phan Mạnh Quỳnh bắt tay Karik trong MV ‘Đàn ông không nói’

Tuy nhiên, thành tích kỷ lục này cũng nhanh chóng bị chính Phan Mạnh Quỳnh phá vỡ sau sự trở lại với nhạc phim Bố già. Ca khúc Sao cha không do anh sáng tác và thể hiện đạt hơn 1,2 triệu lượt xem chỉ sau 12 giờ phát hành và lọt top 5 trending YouTube với hơn 2,8 triệu lượt xem sau một ngày lên sóng - điều mà chưa một nhạc phim nào ở Việt Nam có thể làm được.

Nhận xét về Phan Mạnh Quỳnh, đạo diễn Cao Trung Hiếu đánh giá: "Ở cậu ấy, chúng ta nhận ra bản sắc đậm nét khó lẫn cả về chất liệu âm nhạc và giọng hát. Trong thời đại bùng nổ ‘media’ và ‘content’, chẳng phải tính bản sắc ấy sẽ quyết định tính sống còn của một tư duy sáng tạo hay sao? Hơn hết, nhạc và ca từ của Quỳnh thật sự hay".

Từ một "trai quê" viết nhạc như anh tự nhận, Phan Mạnh Quỳnh đã có một chặng nỗ lực không ngừng để chinh phục khán giả và giới chuyên môn bằng thứ âm nhạc chân chất cùng chất liệu dân dã như chính con người mình.

Bảo Ngọc