Từ vụ bão Hải Yến tàn phá Philippines: Bão trên thế giới sẽ ngày càng mạnh?

(giaidauscholar.com) - Hải Yến (Haiyan) có thể là cơn bão mạnh nhất từ trước tới nay từng đổ bộ vào đất liền. Nhưng theo các chuyên gia, với việc các đại dương ngày càng ấm lên, sức mạnh của các cơn bão cũng tăng lên không ngừng.

Khi bão Hải Yến, được biết tới ở Philippines với tên Yolanda, lao vào các đảo Samar và Leyte lúc 4h40 sáng sau khi đã tăng tốc trên hành trình dài hơn 1.000km dọc theo Thái Bình Dương, trung tâm cảnh báo JTWC của Hải quân Mỹ đặt ở Honolulu đã tính toán rằng tốc độ gió mạnh nhất của nó có lúc tăng lên tới  380 km/h.

Bão nhiệt đới mạnh nhất từng vào đất liền

Tốc độ này khiến Hải Yến là cơn bão nhiệt đới mạnh thứ 4 từng được ghi nhận và có thể là cơn bão mạnh nhất từng đổ bộ vào đất liền. Cơn bão đã tàn phá nghiêm trọng đất Philippines dọc trên đường đi có chiều rộng tới 40km của nó, khiến ít nhất 10.000 người có thể đã chết.

Trong khi các cộng đồng ở Philippines đang bắt đầu hoạt động khắc phục hậu quả và tính toán thiệt hại do gió bão, lũ lụt gây ra, các nhà khí tượng cũng đặt ra câu hỏi về việc có phải Hải Yến là cơn bão mạnh nhất từng đổ bộ vào đất liền. "Tất cả những gì chúng tôi có thể nói trong giai đoạn này là có thể. Ước tính về sức mạnh của gió bão và áp suất trung tâm vẫn chỉ là ước tính... Thiếu hoạt động quan sát dưới mặt đất, ngay tại tâm báo, chúng ta không bao giờ có thể chắc chắn được" - Julian Heming, một chuyên gia dự báo khí tượng nhiệt đới tại cơ quan dự báo khí tượng Met Office của Anh cho biết.

Hải Yến là siêu bão cấp 5 thứ 3 tấn công Philippines kể từ năm 2010. Năm 2010, bão Megi với gió mạnh tới 288km/h đổ bộ vào nước này, nhưng đáng ngạc nhiên là chỉ sát hại có 35 người và gây thiệt hại 276 triệu USD.

Song khi bão Bopha tấn công đảo Mindanao của Philippines vào ngày 3/12/2012, nó đã làm 1.801 người chết. "Cơn bão cũng là thảm họa thiên nhiên gây thiệt hại lớn nhất lịch sử Philippines khi đó" - Jeff Masters, giám đốc khí tượng tại cơ quan Weather Underground có trụ sở ở Mỹ nói.

Tăng sức mạnh vì biển ấm?

Theo chính quyền Philippines các cơn bão tấn công nước này đã ngày càng mạnh hơn. "Các cơn bão vào Philippines đang ngày càng mạnh hơn, đặc biệt là kể từ những năm 1990" - Romulo Virola, lãnh đạo Ủy ban dữ liệu thống kê quốc gia nói - "Từ năm 1947 tới năm 1960, cơn bão mạnh nhất tấn công chúng tôi là Amy trong tháng 12/1951, với tốc độ gió cao nhất được ghi nhận là 240km/h ở Cebu. Từ năm 1961 tới năm 1980, Sening là cơn bão nắm kỷ lục với tốc độ gió cao nhất 275km/h trong tháng 10/1970. Trong 20 năm kế tiếp, tốc độ gió cao nhất được ghi nhận bởi các bão Anding và Rosing là 260km/h. Tại thiên niên kỷ hiện nay, tốc độ gió cao nhất đã tăng vọt lên 320km/h, ghi nhận trong bão Reming hồi tháng 12/2006. Nếu chuyện này xảy ra do thay đổi khí hậu, chúng ta cần chuẩn bị cho những cơn bão mạnh hơn trong tương lai".

Tình trạng ấm dần lên của các đại dương nhiều khả năng dẫn tới ít cơn bão nhiệt đới hơn. Nhưng nếu xuất hiện chúng sẽ ngày càng mạnh hơn. Ít nhất đây là quan điểm của các khoa học gia tới từ một ủy ban liên bộ của Anh phụ trách việc ra báo cáo đặc biệt về tình hình thời tiết khắc nghiệt trong năm nay. "Tốc độ gió tối đa trong các cơn bão nhiệt đới nhiều khả năng sẽ tăng lên hoặc chí ít là không thay đổi" - báo cáo nói.

Ngày càng chết chóc

Có một lượng kỷ lục 7 cơn bão lớn đã xuất hiện dọc theo khu vực Tây Thái Bình Dương, chỉ riêng trong tháng 10 năm nay. Kỷ lục này đã đánh bại kỷ lục 6 cơn bão xuất hiện trong 1 tháng hồi năm 1989. Gần 1/3 số bão nhiệt đới của thế giới hình thành tại Tây Thái Bình Dương và phần lớn di chuyển về phía Tây tới Philippines, khu vực đất liền đầu tiên chúng đổ bộ. Trong mùa bão bình thường, chỉ có từ 3-4 cơn bão hình thành.

Ngoài Tây Thái Bình Dương, các khu vực khác cũng hứng một số cơn bão mạnh nhất trong nhiều năm qua. Tháng trước, bão Phailin, với tốc độ gió tới 260km/h, buộc 500.000 người ở các bang Orissa cùng Andhra Pradesh của Ấn Độ phải đi sơ tán. Mùa bão trên Đại Tây Dương đã hoạt động yếu ớt trong năm 2013. Tuy nhiên, hồi tháng 9 vừa qua, Manuel đã trở thành một trong những cơn bão tồi tệ nhất tấn công Mexico, gây thiệt hại kinh tế tới 4 tỷ USD.

Đầu năm nay, Tổ chức Khí tượng Thế giới tính toán rằng bão nhiệt đới đã sát hại gần 170.000 người trong năm 2000 - 2010 và ảnh hưởng hơn 250 triệu người, gây thiệt hại kinh tế tới 380 tỷ USD.

Sau khi đi qua Philippines, bão Hải Yến sẽ đổ bộ vào Việt Nam và Trung Quốc. "Một khi tiến vào biển Đông, Hải Yến sẽ dần giảm sức mạnh do nước biển lạnh hơn và các yếu tố khác" - Masters nói - "Tuy nhiên nó sẽ vẫn là cơn bão cấp 1 hoặc cấp 3 đáng gờm khi đổ bộ và các nước này sẽ hứng lượng mưa có thể lên tới 300mm".

Tường Linh (Tổng hợp)
Thể thao & Văn hóa