World Cup thời toàn cầu hóa: Bản sắc nay còn đâu?

(giaidauscholar.com) - World Cup từ chỗ là một giải đấu mời các đội tham dự không được vào năm 1930 nay đã trở thành sự kiện thể thao lớn nhất hành tinh, cứ kỳ giải sau lại lớn hơn, hoành tráng hơn và thu được nhiều tiền hơn kỳ giải trước. Nhưng có một điều đáng tiếc: Bản sắc rạch ròi của những đội bóng lớn đều đã trở nên mờ nhạt.

Không còn là chính mình

ĐT Đức không còn là cỗ máy toan tính lạnh lùng, biểu tượng của chất thép và ý chí, với lối chơi chặt chẽ đến cứng nhắc, kỷ luật và sắt đá, nhưng đầy bản lĩnh. Khởi đầu với Juergen Klinsmann và được nối tiếp bởi Joachim Loew, Die Mannschaft giờ đã trở thành một trong những ĐTQG có lối chơi hấp dẫn nhất thế giới.

Chuyền ban ngắn, tốc độ cao, phối hợp nhuần nhuyễn và các tiền vệ tài hoa, ĐT Đức ngày càng thu hút được nhiều CĐV trung lập, nhưng cùng lúc, họ không còn là kẻ chuyên lội ngược dòng (“bóng đá là một trò chơi đơn giản, 22 người đuổi theo quả bóng trong 90 phút, và cuối cùng người Đức thắng – Gary Lineker”), “đội bóng chỉ đá 10 phút”, với bản lĩnh từng làm nên bản sắc của chiếc áo trắng với quốc huy đại bàng. Những thất bại trước Italy và TBN ở các giải đấu lớn gần đây của họ là ví dụ điển hình.

Nhưng ngay cả Italy, nhà cựu vô địch của năm 2010, cũng không còn là chính họ. Đội bóng của những Alessandro Nesta và Fabio Cannavaro giờ để thủng lưới trước những đối thủ như Luxembourg, chơi tệ hại trong các tình huống cố định và đá với hàng tiền vệ 5 người. Tương tự trên hàng công, không còn cả những nghệ sĩ như Francesco Totti hay Roberto Baggio, lẫn những kẻ săn mồi lạnh lùng như Christian Vieri hay Luca Toni. Dẫn dắt hàng công của HLV Cesare Prandelli giờ là một tiền đạo tính tình trẻ nít, nông nổi và hết sức thất thường, Mario Balotelli.

Pháp, nền bóng đá đã sản sinh ra những bậc thầy của trường phái lãng mạn Michel Platini và Zinedine Zidane, giờ là đội bóng của những gã lực điền ở tuyến giữa, khi HLV Didier Deschamps sẽ phải dựa vào những Mathieu Valbuena, Paul Pogba, Blaise Matuidi hay Antonio Mavuba. Hà Lan thì đã không còn là đội bóng chơi “tổng lực” từ lâu rồi. Đá chặt chém xấu xí và phòng ngự cực hay để vào chung kết năm 2010, giờ đội bóng của HLV Louis van Gaal không có một bản sắc rõ ràng, và đã thử nghiệm cả đội hình kỳ quặc… 5-3-2 ở vài trận giao hữu gần đây.

“Thế giới phẳng”

Không chỉ các ông lớn châu Âu, những gã khổng lồ Nam Mỹ cũng đang đánh mất mình. Brazil đã phản bội lại bóng đá “jogo bonito” với một HLV đậm chất châu Âu, một đội bóng vận hành như cỗ máy để chiến thắng, thậm chí là phòng ngự nhiều tầng bằng cách “phạm lỗi chiến thuật” ngay từ hàng công. Luiz Felipe Scolari đã loại ra khỏi danh sách World Cup của ông hầu hết những cầu thủ tài hoa, thay vào đó là một đội ngũ những tiền vệ và tiền đạo chơi bóng rất hiện đại, nhấn mạnh vào sự đa năng, sức mạnh và hiệu quả, từ Hulk và Fred ở hàng tiền đạo tới Willian, Fernandinho, Luiz Gustavo, Ramires và Paulinho ở tuyến giữa.

Kình địch Nam Mỹ của Brazil, Argentina, thì đánh mất bản sắc theo một cách khác. Suốt chiều dài World Cup, dù thành tích có lúc thăng lúc trầm, Albiceleste luôn là đội bóng của những cá tính dữ dội, cả trên sân bóng lẫn trên băng ghế huấn luyện. Đó có thể là một tài năng xuất chúng như Diego Maradona, một “Tào Tháo” của các sân bóng như Diego Simeone, hay một tiền đạo bùng nổ như Gabriel Batistuta.

Đó cũng có thể là một HLV yêu bóng đá đẹp đến điên cuồng như Cesar Luis Menotti, hay một kẻ xấu chơi vĩ đại, như Carlos Bilardo. Còn giờ đây, dẫn dắt ĐT Argentina là một HLV kiệm lời, luôn tìm kiếm một giải pháp trung gian, thích sự bình yên, và tẻ nhạt, Alejandro Sabella.

Đội bóng của ông, dù không thiếu tài năng, cũng là một đội bóng không có nhiều cá tính, với tiền đạo duy nhất thực sự dữ dội, Carlos Tevez, đã bị bỏ ở nhà. Những Sergio Aguero, Lionel Messi hay Gonzalo Higuain, dù tài năng tới đâu, vẫn không thể tạo ra cảm giác họ là những chiến binh của một trận chiến lớn.

World Cup, vì thế, trong khi hấp dẫn hơn nhờ sự toàn cầu hóa, cũng đã mất đi nhiều điều quý giá của thời đại thế giới còn khu biệt.

Trần Trọng
Thể thao & Văn hóa