'Derby mặt trời' Roma - Napoli: Từng có người thiệt mạng vì mâu thuẫn vùng miền

(giaidauscholar.com) - Nói về phân biệt vùng miền trong bóng đá thì không thể không nhắc đến Italy.

Muốn biết người Italy kỳ thị vùng miền như thế nào, mời bạn đến một sân vận động bất kỳ vào ngày cuối tuần. Không cần phải Serie A, giải nghiệp dư cũng được. Bạn sẽ nghe người ta hát vang những đoạn coro (đồng ca) sặc mùi kỳ thị nhắm vào đối thủ.

Ngay cả khi trận đấu diễn ra giữa 2 đội bóng có mối giao hảo tốt (gemelaggi), bạn cũng sẽ thấy CĐV 2 đội nắm tay nhau đồng thanh hô vang những coro có ý nghĩa miệt thị một đội bóng thứ ba nào đó là kẻ thù (rivalità) chung của cả 2 đội.

Cuối tuần này, chúng ta sẽ cùng nhau đến sân Olimpico di Roma để chứng kiến một trong những trận derby nóng nhất, mang nhiều thù hằn vùng miền nhất của đất nước hình chiếc ủng: A.S Roma - S.S.C Napoli.

Khán đài sân Olimpico trong trận derby Mặt Trời năm 2013

Những trận derby của Italy thường được đặt tên theo những biểu tượng của thành phố nơi nó diễn ra. Derby della Madonnina (Milan - Inter), Derby del Cupolone (Roma - Lazio), Derby della Mole (Juve - Torino), Derby della Lanterna (Sampdoria - Genoa). Vậy còn Derby del Sole - trận Derby MẶT TRỜI giữa Roma và Napoli? Không ai nhớ chính xác nó được gọi như thế từ bao giờ.

Có nhiều câu chuyện khác nhau về xuất xứ tên gọi này. Giả thuyết được chấp nhận nhiều nhất là nó được đặt tên theo con đường nối liền 2 thành phố: Autostrada del Sole, nay là đường quốc lộ A1 kéo dài tới tận Milan. Một giả thuyết khác cũng rất thuyết phục: Miền Nam Italy là nơi tràn ngập ánh mặt trời với những bãi biển dài  đầy nắng vào mùa Hè, trái ngược với khí hậu lạnh lẽo của vùng núi Alps phía Bắc. Chẳng thế mà hai tác giả người Napoli - Eduardo di Capua và Giovanni Capurro đã viết ra một tác phẩm bất hủ: O’ Sole Mio - Mặt trời của tôi.

Mối tình nàng Sói - chàng Lừa

Vào đầu những năm 1980, Napoli và Roma là những gemelaggi của nhau. Họ là hai đại diện của calcio miền nam để cạnh tranh với những ông lớn phía bắc (Milan, Inter, Juve...). Mỗi khi Sói và Lừa gặp nhau, các CĐV của hai đội có một nghi thức riêng: 2 lá cờ màu xanh-trắng và đỏ-vàng sẽ được đại diện CĐV 2 bên rước vòng quanh sân và trao đổi cho nhau trước khi trận đấu diễn ra.

Derby mùa giải 1983-1984, bạn có nhận ra Maradona đang tranh bóng với ai? Người Roma trong ảnh này chính là đương kim HLV của Real Madrid - Carlo Ancelotti

Roma - Napoli ngày 2/5/1982. Một lá cờ xanh-trắng hiện diện được giương lên giữa Curva Sud ngập màu đỏ bã trầu của Roma. Các giallorossi giang tay ôm lấy những người anh em azzurri đến chơi nhà. Không hề có một sự ngăn cách nào giữa các CĐV chủ và khách trên khán đài.

30/10/1983, các Napoletano mang một banner lớn màu bã trầu đến Olimpico. Để đáp lễ, một tấm banner to không kém màu xanh-trắng xuất hiện ở Curva Sud.  Đây chính là tiền lệ đầu tiên của nghi thức đổi cờ đã được đề cập ở trên. Ngày mùa Thu năm đó, Napoli để thua 4 bàn ngay trong hiệp đấu đầu tiên. Các CĐV áo xanh thất vọng gào lên với cầu thủ đội nhà “Serie B! Serie B!”. Ngay lập tức, từ phía Curva Sud, các romanista hát vang động viên những người bạn mình: “Napoli, Napoli, các bạn sẽ ở lại Serie A”.

Mối tình giữa chàng Sói và nàng Lừa đáng lẽ đã có thể có một kết cục tốt đẹp hơn...

Đường ai nấy đi...

Với những gì đã diễn ra vào nửa đầu thập niên 80 của thế kỷ trước, thật khó có thể tưởng tượng những gì đang diễn ra ngày nay, khi sự thù địch giữa hai bên đã lên đến đỉnh điểm. Một tấm thảm kịch đã xảy ra mùa trước khi các azzurri đến Olimpico để ủng hộ đội nhà trong trận chung kết Coppa Italy (gặp Fiorentina): Một CĐV Napoli tên là Ciro Esposito đã bị bắn trọng thương bởi Gastone De Santis - một ultra Roma và qua đời trong bệnh viện. Vì lo sợ bị chặn đường trả thù sau vụ này, các ultrasgiallorossi đã phải dùng máy bay để di chuyển từ Roma tới Napoli trong trận lượt đi của mùa giải năm nay (1/11/2014, Napoli thắng 2-0) , dù khoảng cách giữa 2 thành phố chỉ vẻn vẹn 230km đường bộ.

Các CĐV Roma và Napoli ngồi cùng nhau trên một khán đài ở sân Olimpico trong trận derby năm 1982

Mọi chuyện manh nha bắt đầu vào mùa Hè 1985, khi Napoli mua tiền đạo ngôi sao Bruno Giordano từ Lazio về đá cặp cùng Diego Maradona. Với các CĐV Roma, việc phải cổ vũ cho một kẻ đến từ Lazio là một sự sỉ nhục. Dù đã khoác lên mình một màu xanh khác nhưng Giordano vẫn là đối tượng bị huýt sáo và giễu cợt khi Napoli gặp A.S Roma. Trận lượt đi của mùa giải 1986-1987 tại Olimpico(26/10/1986) những tiếng huýt sáo của giallorossi dành cho Giordano, còn các napolitani thì trả đũa bằng hành động tương tự nhắm vào Bruno Conti - người mang băng đội trưởng của Roma trong trận đấu đó.

Kết thúc trận đấu, Roma đã trắng tay ngay trên sân nhà bởi bàn thắng duy nhất của cậu bé vàng Maradona. Cuối mùa giải, cậu bé vàng và đồng đội lần đầu tiên trong lịch sử mang chiếc khiên ba màu Scudetto về thành Napoli, trong khi Roma dưới sự dẫn dắt của Sven-Goran Eriksson có một mùa giải bết bát khi chỉ đứng ở vị trí thứ bảy. Napoli sau nhiều năm núp bóng Roma đã có một cuộc soán ngôi ngoạn mục. Những sự kiện này đã khiến các CĐV Roma cảm thấy khó chấp nhận.

Tròn một năm sau, ngày 25/10/1987, vẫn tại Olimpico đánh dấu sự kết thúc tình bạn giữa 2 bên. Như thông lệ, đại diện của hội CĐV 2 đội cầm cờ đứng cùng nhau ở giữa sân, rồi cùng nhau chạy về Curva Nord nơi các CĐV Napoli vỗ tay nhiệt liệt và hát lên những coro ca ngợi A.S Roma. Nhưng khi 2 lá cờ được mang về phía Curva Sud của các giallorossi để thực hiện nghi thức đổi cờ, sự việc không ngờ đã xảy ra: Các CĐV Roma bắt đầu huýt sáo, ném chai lọ và nhổ nước bọt. Người đại diện của hội CĐV Napoli tức giận cầm cờ về Curva Nord, nơi các CĐV Napoli chưa hiểu chuyện gì xảy ra vẫn đang hát những lời ca khen ngợi Roma.

Trận đấu trở nên căng thẳng hơn bao giờ hết. Pruzzo mở tỉ số cho Roma kéo theo sự giận dữ tột cùng của người Napoli, trước khi Francini gỡ hòa ở phút 67. Khi tiếng còi mãn cuộc vang lên, Napoli chỉ còn 9 người trên sân sau khi Careca và Renica nhận thẻ đỏ. Tiền vệ Francesco Bagni của Napoli làm động tác “umbrella gesture” (một hành động khiêu khích, tương tự như ngón tay thối) về phía các CĐV chủ nhà, đây được coi là dấu hiệu cho sự kết thúc của gemelaggivà khởi đầu của rivalità. Kể từ đây, các tifosi của 2 đội không còn gọi trận đấu này là Derby Mặt Trời nữa. Nó chỉ còn được dùng bởi các nhà báo và các CĐV trung lập mà thôi.

Hướng tới trận "Derby del Sole" thứ 142...

141 trận đấu chính thức giữa Roma và Napoli đã qua. Lịch sử đang nghiêng về Roma khi họ thắng 52 trận, hòa 48 trận và 41 trận thua, ghi 190 bàn, để lọt lưới 160 bàn. Trong 6 trận đấu gần đây nhất, kết quả khá cân bằng với 3 trận thắng cho mỗi đội. Tuy nhiên, 3 trận gần đây nhất chiến thắng đều thuộc về Napoli, họ ghi 6 bàn và không để lọt lưới. Cả 3 trận đấu này đều diễn ra trên sân San Paolo. Còn trong 3 trận đấu gần nhất diễn ra trên sân Olimpico, phần thắng đều thuộc về A.S Roma.

Đám tang của người Napoli xấu số Ciro Esposito

Ngày nay, các trận đấu giữa Roma và Napoli luôn được giám sát an ninh rất kỹ. Mùa giải năm ngoái, người viết bài này đã rất khó khăn để tìm được một chiếc vé vào sân Olimpico vì BTC chỉ bán vé cho các CĐV có thẻ cư trú tại Roma, và khi trận đấu bắt đầu thì tôi hầu như không thể tập trung theo dõi vì phải tránh những dị vật được ném sang từ khán đài của các CĐV Napoli. Dù vậy, năm nay tôi vẫn sẽ đến Olimpico, không chỉ để xem bóng đá mà có thể còn được xem cả chửi nhau, ném nhau lẫn đánh nhau nữa...

Vũ Hoàng Quân
Từ Cassino, Italy