Tài sản mã hóa tại Việt Nam: Đón chờ "gió đông"

Ngày 29/8/2024, Viện Chiến lược và Chính sách Tài chính phối hợp với Học viện Tài chính tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề "Quản lý nhà nước về tài sản mã hóa: Những vấn đề lý luận và thực tiễn tại Việt Nam". Hội thảo đã chứng kiến nhiều ý kiến tranh luận sôi nổi, đồng thời tạo ra sự đồng thuận về một hướng đi chung: Quản lý, giám sát thay vì cấm cản tài sản mã hóa tại Việt Nam.

Tài sản mã hóa – Xu hướng không thể đảo ngược

Theo TS. Nguyễn Như Quỳnh, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Tài chính, tài sản mã hóa không chỉ là xu hướng mà còn là một phần không thể thiếu của thị trường tài chính hiện đại. Mặc dù chưa có khung pháp lý cụ thể, các giao dịch liên quan đến tài sản mã hóa vẫn diễn ra sôi nổi tại Việt Nam. Ngân hàng Nhà nước hiện không công nhận tiền mã hóa là phương tiện thanh toán, Bộ Tư pháp không coi đây là một loại tài sản, và Bộ Công thương cũng không xem chúng là hàng hóa. Tuy nhiên, những hạn chế này không ngăn cản sự gia tăng của tài sản mã hóa tại Việt Nam. Báo cáo từ Chainalysis chỉ ra rằng, dòng tài sản mã hóa vào Việt Nam trong 12 tháng qua đạt tới 120 tỷ USD, gấp 3-4 lần dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Việt Nam đứng thứ ba thế giới về chỉ số chấp nhận tài sản mã hóa và nằm trong nhóm các quốc gia có tỷ lệ sở hữu tài sản mã hóa cao nhất, với 17,4% dân số tham gia.

Quản lý tài sản mã hóa- Cần có sự cân bằng

Ông Phan Đức Trung, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Blockchain Việt Nam, cảnh báo về sự xuất hiện của các hình thức gian lận trong việc huy động vốn cộng đồng từ tài sản mã hóa. Những hoạt động gian lận này không chỉ làm giảm lòng tin của nhà đầu tư mà còn tạo ra rủi ro pháp lý cho các cá nhân và tổ chức tham gia. TS. Nguyễn Văn Cương, Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học Pháp lý, nhấn mạnh rằng tài sản mã hóa, bao gồm cả bitcoin, đang được một bộ phận người dân Việt Nam sử dụng và giao dịch. Tuy nhiên, các giao dịch này không tránh khỏi nguy cơ bị lợi dụng cho mục đích rửa tiền, tạo ra những thách thức không nhỏ cho việc thực thi pháp luật.

Để giải quyết những thách thức trên, TS. Nguyễn Như Quỳnh khẳng định Việt Nam cần nhanh chóng hoàn thiện khung pháp lý về tài sản mã hóa, đồng thời tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế về phòng chống rửa tiền. Một khung pháp lý rõ ràng và nhất quán sẽ thúc đẩy sự phát triển của công nghệ blockchain và tài sản mã hóa, tạo ra môi trường kinh doanh an toàn, minh bạch và bảo vệ lợi ích của người dân. Chuyên gia kinh tế TS. Cấn Văn Lực đề xuất Việt Nam nên học hỏi từ các quốc gia G20, nơi tài sản mã hóa được công nhận và điều chỉnh bằng các quy định pháp lý rõ ràng. Việc đưa tài sản mã hóa vào khung quản lý sẽ không chỉ bảo vệ nhà đầu tư mà còn tăng cường khả năng thu thuế, kiểm soát rửa tiền, giảm thiểu rủi ro tài trợ khủng bố và quản lý dòng vốn.

Hướng đến một tương lai bền vững

TS. Nguyễn Thị Thùy Dung từ Học viện Tài chính khuyến nghị Chính phủ nên lựa chọn phương thức quản lý, giám sát tài sản mã hóa thay vì cấm đoán hoàn toàn. Các khái niệm về tài sản mã hóa cần được thống nhất trong các văn bản pháp lý và quản lý theo cách tiếp cận rủi ro. Chính phủ cũng cần nâng cao nhận thức của công chúng, cung cấp thông tin kịp thời và cảnh báo về những rủi ro tiềm ẩn.

Dưới góc độ bảo vệ người dùng, chuyên gia Nguyễn Trung Trang, nhấn mạnh rằng việc bảo vệ người dùng tài chính trong xu hướng tài sản mã hóa là nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết. Nâng cao nhận thức và giáo dục người dùng, đồng thời xây dựng các quy trình bảo mật như KYC (Know Your Customer) và AML (Anti-Money Laundering) sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và tuân thủ pháp luật, đồng thời nâng cao uy tín và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Tóm lại, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để khai thác tiềm năng của tài sản mã hóa, góp phần vào sự phát triển kinh tế số. Để làm được điều này, một khung pháp lý rõ ràng, linh hoạt và phù hợp là điều cần thiết, giúp đảm bảo sự phát triển bền vững của thị trường tài sản mã hóa trong tương lai.