(giaidauscholar.com) - Nhiều người coi “nghĩa tình” là một đặc trưng của tính cách người Sài Gòn, bởi nơi đây ta có thể bắt gặp hàng ngày những việc nghĩa.
Từ chuyện nhỏ thôi, như nhắc nhau gạt chân chống xe máy, thùng nước miễn phí, quán cơm 2 ngàn cho người cơ nhỡ, nhiều người mua vé số như một cách giúp đỡ người không may chứ không chỉ là mong điều may mắn cho mình… Cho đến những chuyện lớn hơn như các phong trào đền ơn đáp nghĩa, phong trào từ thiện, chăm lo cho người nghèo, giúp đỡ đồng bào những nơi gặp thiên tai…
TS Nguyễn Thị Hậu (Phó Tổng thư ký Hội Khoa học lịch sử Việt Nam) chia sẻ cách nhìn của mình.
* Theo chị, Sài Gòn có phải là thành phố nghĩa tình không?
- Người Việt Nam vốn giàu tình cảm với đồng bào, ở người Sài Gòn thì “tình” luôn đi cùng với “nghĩa” là “làm việc nghĩa”. Người Sài Gòn làm việc nghĩa như một “thao tác” bình thường, thấy việc nên làm thì làm, không tính toán thiệt hơn, giúp người trong khả năng của mình, dù ít cũng không ngại và nhiều cũng không đòi hỏi đền đáp trả công. Có thể nói là người Sài Gòn thực tế, giúp người một cách cụ thể, “ngay và luôn”, mặc dù có thể ít nói lời văn chương.
Tính cách con người sẽ góp phần làm nên đặc điểm một thành phố, vùng miền. Người Sài Gòn làm việc nghĩa là thể hiện cái tình đối với đồng bào mình thì cũng có thể nói, Sài Gòn là “thành phố nghĩa tình”.
* Ngoài tính cởi mở, phóng khoáng mà chúng ta dễ dàng nói nó vốn thuộc về Nam bộ, phải chăng nghĩa tình của người Sài Gòn còn đến từ triết lý nhân sinh, tôn giáo mà họ chịu ảnh hưởng?
- Tôi nghĩ đơn giản thế này, những hành xử phản ánh nghĩa tình của người Sài Gòn, Nam bộ vẫn bắt nguồn từ đạo lý chung của dân tộc, nhưng nó còn phản ánh lịch sử, hoàn cảnh của vùng đất phương Nam: khi lưu dân từ nhiều nơi vào Nam bộ thì hầu như hoàn cảnh giống nhau, là những người nghèo, có người là tội đồ, phạm nhân… nên vào vùng đất mới họ phải đùm bọc giúp đỡ nhau, không giúp người thì ai sẽ giúp mình khi gặp khó khăn? Suy nghĩ giản dị vậy thôi.
Chúng ta vẫn suy nghĩ theo một lối mòn: “Nam bộ được thiên nhiên ưu đãi, người Nam bộ làm chơi ăn thiệt” mà không nhìn thấy những khó khăn gian nan của biết bao thế hệ lưu dân đã làm nên một Nam bộ trù phú. Có chăng chỉ là người Nam bộ không hay kể lể về những khó khăn, bởi vì ai cũng như mình, than thở có ích gì, hãy giúp nhau làm cho được việc… Việc đã làm xong thì coi như chuyện chơi, chứ không phải làm ăn dễ dàng như chơi. Đấy là tôi nghĩ vậy. Trải qua nhiều thế hệ, lối suy nghĩ, hành xử như vậy trở thành đạo lý của người Nam bộ. Truyện Lục Vân Tiên đã đúc kết đạo lý này, vì vậy đã được người Nam bộ vô cùng yêu thích.
* Hoặc có phải nghĩa tình cũng đến từ sự sung túc hơn về kinh tế của Sài Gòn? Bởi cũng có những ý kiến cho rằng giàu mới thương người, giúp người được?
- Quan trọng là có coi việc giúp người là chuyện cần làm và làm được hay không? Tất nhiên, giàu có sung túc thì có điều kiện giúp người nhiều hơn. Truyện cổ về ông Thủ Huồng làm Nhà Bè ở ngã ba sông, để sẵn gạo nước cho người đi ghe xuồng qua lại sử dụng (nhiều ghe xuồng trú lại đây chờ nước lớn nước ròng để đi ra biển hay ngược vào Đồng Nai, Gia Định) là một minh chứng.
Nhưng không phải chỉ có người giàu mới giúp người cơ nhỡ. Ở Sài Gòn ta có thể nhìn thấy nhiều người chẳng sung túc gì vẫn có thể giúp người khốn khó hơn mình, bởi vì họ không ngại khi mình chỉ giúp được một chút, vì họ tin nếu nhiều người giúp một chút sẽ được một kết quả lớn. Và thực tế là như vậy. Người Sài Gòn chỉ nhận xét ngắn gọn về một ai đó là “chơi hổng được” khi họ nhiều lần hành xử không theo đạo lý chung.
* Làm sao để việc sống nghĩa tình được lan tỏa rộng rãi và thành ứng xử chung?
- “Sống nghĩa tình”, tôi nghĩ nó không phải là một phong trào, nên lan tỏa rộng rãi hay không thì còn phụ thuộc vào nhiều điều kiện hoàn cảnh cụ thể. Sài Gòn là nơi sẵn sàng chia sẻ những cơ hội với tất cả mọi người, vì vậy phần lớn những người nhập cư vào đây khi có điều kiện cũng sẻ chia giúp đỡ người khác như một lẽ tự nhiên.
Liên đoàn Pickleball Châu Á (Asia Federation of Pickleball – AFP) và thương hiệu thể thao Việt Nam Zocker vừa chính thức ký kết thỏa thuận tài trợ, mở ra một bước ngoặt quan trọng trong hành trình đưa pickleball Việt Nam vươn tầm quốc tế.
Theo phóng viên TTXVN tại Washington, vào lúc 10h25 sáng 2/7 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đăng trên mạng xã hội Truth Social rằng ông vừa có một thỏa thuận thương mại với Việt Nam.
20 giờ ngày 02/7/2025 (giờ Việt Nam), Tổng Bí thư Tô Lâm đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ và đàm phán về thuế đối ứng giữa hai nước.
Ngày 2/7, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Phú Thọ đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can và ra lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Đường Văn Thiết (sinh năm 1981, thường trú tại Tổ 7, khu Thanh Xuân, phường Việt Trì, tỉnh Phú Thọ) về hành vi “Sản xuất, buôn bán hàng giả”.
Kinh phí để thực hiện chính sách, chế độ cho cán bộ, công chức sau sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính theo Nghị định số 178/2024/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang, trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị đã được Quốc hội quyết định đầy đủ, không thiếu.
Learner Tien, tay vợt có bố mẹ là người Việt Nam, đã không thể gây bất ngờ khi gác vợt trước đàn anh Nicolas Jarry ở vòng 2 Wimbledon 2025 với tỷ số 2-6, 2-6, 3-6.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá, quân đội đã bảo vệ vững chắc quốc phòng, an ninh cả trong nội địa, biên giới, không gian biển, trên không và không gian mạng; thực hiện tốt chức năng, thực sự là đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động, sản xuất.
Chiều 2/7, Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức lễ công bố Quyết định thành lập Cơ quan Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh; quyết định của Trung ương về công nhận ban lãnh đạo các tổ chức chính trị - xã hội của Thành phố Hồ Chí Minh sau khi hợp nhất với tỉnh Bình Dương, tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.
Nhà văn Đào Quốc Vịnh có 3 tác phẩm được trích đưa vào sách giáo khoa. Đó là "Sang đường" (ký bút danh Thuần Khang) và "Tấm bìa các-tông" in trong "Tiếng Việt 5", tập 1, còn "Hoa trạng nguyên" in trong "Tiếng Việt 5", tập 2, cùng thuộc bộ sách Cánh diều.
Để kỷ niệm 80 năm Quốc khánh Việt Nam (2/9/1945 – 2/9/2025), một đội bóng rất giàu thành tích của Nhật Bản với 4 lần vô địch J League sẽ đặt chân tới dải đất hình chữ S để thi đấu giao hữu.
Đọc lại ca dao, thích thú nhất là đôi lúc chúng ta bắt những câu thơ toàn bích, không chê vào đâu được. Có thể ban đầu còn thô ráp, sau khi lưu truyền, người tiếp nối đọc theo và tự ý chỉnh sửa để hay hơn, hoàn hảo hơn.
Nằm sâu trong lòng Quảng Trị, Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng không chỉ là Di sản Thiên nhiên Thế giới được mệnh danh "vương quốc hang động" mà còn là điểm đến hàng đầu cho du lịch mạo hiểm.
Chiều 2/7, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiếp ông Ali Ijaz Ahmad, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc và các cộng sự lãnh đạo Tập đoàn Makara Capital Partners (Singapore) đang tìm hiểu, tiến hành xúc tiến đầu tư tại Việt Nam.