Jack Ma ông chủ Alibaba: Từ 'gã điên' thành người giàu nhất Trung Quốc

(giaidauscholar.com) - Tập đoàn Alibaba của Trung Quốc vừa gây chú ý khi có màn chào bán cổ phiếu đạt giá cao kỷ lục trên sàn chứng khoán trong tuần này. Sự kiện lập tức đã đưa lãnh đạo công ty là Jack Ma trở thành người giàu nhất Trung Quốc.

Jack Ma vừa có màn ăn mừng sinh nhật thứ 50 tại Mỹ và đã kỳ vọng công ty sẽ “thọ” gấp đôi số tuổi hiện nay của ông. Alibaba sẽ tồn tại tới 102 năm để đế chế Internet mà ông thành lập từ năm 1999 có thể trải dài xuyên qua 3 thế kỷ.

Nguồn cảm hứng của hàng triệu người...

Dưới sự lãnh đạo tài năng của Jack Ma, công ty 15 năm tuổi này trở thành một doanh nghiệp khổng lồ ở Trung Quốc. Ông thành công nhờ tin vào tiềm năng kinh doanh của Internet, khi ít người Trung Quốc nghĩ về điều này.

Việc nảy sinh ra nhiều ý tưởng táo bạo, đi trước thời đại khiến ông từng được đặt biệt danh “Jack Ma điên”. Nhưng giờ thì chẳng ai nghĩ điều đó nữa, kể cả khi ông đội tóc giả và bôi môi son để tham dự một cuộc họp thường niên trước đông đảo người lao động của Alibana.

Thực tế là Jack  Ma sẵn sàng chọc cười bản thân, nói ra suy tư của mình, khác hẳn với các đại gia khác ở Trung Quốc, thường có xu hướng khép kín và bảo thủ. Ma cũng có phong cách sống rất đặc biệt. Ông ca ngợi và sử dụng các kỹ thuật quản lý phương Tây, nhưng thường trích các câu nói của chủ tịch Trung Quốc Mao Trạch Đông trong bài phát biểu. Ông là fan của tiểu thuyết kiếm hiệp và đã đưa kiếm hiệp thành một phần văn hóa công ty Alibaba.

Jack Ma rất giàu có và theo Chỉ số tỷ phú Bloomberg, ông hiện là người giàu nhất Trung Quốc với tài sản 21,9 tỷ USD. Tuy nhiên, theo lời người bạn thân Chen Wei, Jack Ma vẫn sống vô cùng giản dị. “Sở thích của anh ấy chỉ là khí công và các cuốn tiểu thuyết kiếm hiệp mà thôi” – Chen, người đang là trợ lý của Jack Ma, nói khi tháp tùng ông tới Mỹ.

Lôi cuốn và tràn đầy năng lượng, Jack Ma đã trở thành niềm cảm hứng vươn lên của hàng triệu người Trung Quốc.

...Đã từng là kẻ không nơi nào muốn tuyển dụng

Jack Ma, tên tiếng Trung là Ma Yun, sinh năm 1964, trong cảnh nghèo khó và khổ sở. Giống nhiều bậc phụ huynh khi đó, cha của Jack Ma đã dùng roi vọt để rèn ông nên người. Nhưng Ma vẫn có niềm vui trong tuổi thơ và vẫn được làm những thứ ông thích như sưu tầm các món đồ.

Từ năm 12 tuổi, Jack Ma bắt đầu dậy từ 5 giờ sáng để đi bộ hoặc đạp xe tới một khách sạn lớn ở Hàng Châu, nơi ông tập giao tiếp tiếng Anh với các du khách nước ngoài. Ông làm việc này trong vòng 9 năm ròng rã, đóng vai trò hướng dẫn viên miễn phí với rất nhiều người, kết bạn với vài người và thậm chí từng viếng thăm một gia đình sống ở Australia.

Các trải nghiệm đó đã thay đổi nhãn quan, mở mang tư tưởng cho ông. “Tôi nhận ra rằng những gì người ta nói với tôi rất khác so với những gì tôi học ở trường hay nghe từ cha mẹ” - Jack Ma chia sẻ trong cuộc trò chuyện với Xiao-Ping Chen, một giáo sư làm việc tại Đại học Washington.

Sau 2 lần thi trượt đại học, Jack Ma đã đăng ký theo học một trường cao đẳng mà ông gọi là “tệ nhất Hàng Châu”. Tốt nghiệp năm 1988, Ma cưới bạn gái quen trong trường và dạy thêm tiếng Anh ở một trường cao đẳng địa phương suốt 5 năm trời, kiếm được số tiền “còm” chỉ khoảng 15 USD mỗi tháng. Trong khoảng thời gian đó, ông đã đâm đơn xin việc vào cửa hàng bán đồ ăn nhanh KFC ở Hàng Châu, vào một khách sạn và cơ quan cảnh sát địa phương, xong đều không thành.

Thất bại khiến Jack Ma quay sang làm kinh doanh. Ông thành lập một công ty dịch thuật, nhưng vẫn phải bán hàng rong trên phố để có tiền sinh nhai. Năm 1995, ông có cơ hội được tới Seattle, Mỹ với tư cách một phiên dịch, giúp một công ty Trung Quốc đòi nợ.

Màn đòi nợ đó thất bại khi con nợ người Mỹ rút súng ra chĩa vào người ông đe dọa. Nhưng thời gian ở Seattle, ông đã được tiếp xúc với cái gọi là Internet. Một ý tưởng kinh doanh bắt đầu hình thành trong đầu ông.

Thành công nhờ táo bạo và thức thời

Jack Ma nhận ra rằng khi đó không có một trang web nào quảng cáo các chữ như “bia” và “Trung Quốc”, trong khi các quảng cáo bia Mỹ và bia Đức đầy rẫy. Ông trở lại Trung Quốc, lập ra một trang quảng cáo trực tuyến và rồi bán nó lại cho chính quyền.

Sau thời gian làm việc tại Bộ Thương mại, Jack Ma trở lại Hàng Châu để theo đuổi mơ ước kinh doanh. Với sự giúp đỡ của hơn một chục người bạn, những cá nhân đã bỏ ra khoản vốn 60.000 USD, Jack Ma đã thành lập Alibaba, một nền tảng giao dịch trực tuyến giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp.

Công ty giờ tạo ra lợi nhuận lớn hơn nhiều so với các đối thủ như Amazon và e-Bay cộng lại, do người trung lưu ở Trung Quốc chi tiêu trực tuyến rất nhiều. Trong khi đó các công ty nhỏ dựa vào Alibaba và hệ thống giao dịch trực tuyến của công ty.

Giới phân tích đánh giá sự trỗi dậy của Alibaba là nhờ Jack Ma đã nắm lấy cơ hội khi Trung Quốc chuyển mình sang kinh tế thị trường. Thời điểm đó, Internet mới được đưa vào Trung Quốc còn các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang chật vật tìm vốn vay, phải cạnh tranh vất vả với các công ty nhà nước hùng mạnh.

“Mô hình kinh doanh Ma tạo ra đã phù hợp với thị trường Trung Quốc. Mô hình này có thể thất bại ở Mỹ nhưng lại rất thành công tại đây” – Feng Pengcheng, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu quản lý vốn ở Đại học Kinh doanh và Kinh tế quốc tế ở Bắc Kinh nhận xét – “Thêm vào đó, Ma Yun giỏi hợp tác với các tài năng. Văn hóa của công ty ông và sức lôi cuốn cá nhân đã thu hút rất nhiều người lao động có tài, chưa kể tới việc các khẩu hiệu của công ty giúp nâng cao tinh thần”.

Ma đã từ chức Giám đốc điều hành Alibaba vào năm ngoái, nhưng rõ ràng là vẫn nắm quyền với tư cách Chủ tịchcông ty. Ông nói rằng muốn dành thêm thời gian để theo đuổi các niềm đam mê mang tính văn hóa như làm phim, giáo dục và bảo vệ môi trường, bên cạnh các hoạt động từ thiện.

Tường Linh (Tổng hợp)
Thể thao & Văn hóa