'Chủ nhân' giải Sư tử vàng LHP Venice: 'Tôi làm phim hoàn toàn theo bản năng'

(giaidauscholar.com) - Sacro GRA, bộ phim tài liệu của đạo diễn Italia Gianfranco Rosi (56 tuổi) đã bất ngờ đoạt giải Sư tử vàng Phim hay nhất tại LHP Quốc tế Venice lần thứ 70. Chính đạo diễn Rosi cũng không hề nghĩ rằng giải thưởng quan trọng nhất này lại được trao cho một bộ phim tài liệu.

LHP Venice vừa bế mạc vào đêm 7/9. Trong 15 năm qua, đây là tác phẩm điện ảnh đầu tiên của Italia đoạt giải Sư tử vàng tại LHP Venice, LHP lâu đời nhất thế giới. Năm 1998, đạo diễn Gianni Amelio đã đoạt giải này với phim The Way We Laughed.

Bước đột phá của dòng phim tài liệu

Đạo diễn Rosi coi giải thưởng là một bước đột phá đối với dòng phim tài liệu. Với ông, đó là một “hành động can đảm, phá bỏ được một rào cản”. Ông cho rằng, giờ đây, phim tài liệu đang được nhìn nhận giống như một bộ phim truyện.

Khi lên nhận giải, đạo diễn Rosi nói: “Đã 15 năm kể từ khi người Italia giành chiến thắng ở Venice. Với tôi đây là một vinh dự tuyệt vời”. Và ông quyết định dành tặng giải thưởng này cho các nhân vật trong phim, bởi họ cho phép ông "bước vào cuộc sống của mình".

Năm nay, lần đầu tiên phim tài liệu được đưa vào hạng mục tranh giải Sư tử vàng. Phim Sacro GRA là 1 trong 2 phim tài liệu tham gia tranh giải chính tại LHP Venice năm nay, cùng với phim tài liệu The Unknown Known của đạo diễn Mỹ Errol Morris, kể về Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Donald Rumsfeld trong cuộc chiến tranh Iraq. Tuy nhiên, phim này đã không đoạt giải nào.

Câu chuyện về con đường quanh thành Rome

Đạo diễn Rosi đã có 25 năm trải nghiệm làm phim tài liệu. Sacro GRA là phim thứ 4 của ông kể về cuộc sống dọc theo con đường quốc lộ chạy quanh thành Roma. Trong suốt 2 năm, Rosi ngồi trong một chiếc xe tải nhỏ chạy quanh con đường vành đai của Roma để ghi lại cuộc sống của hơn 1 chục nhân vật. Họ là nhà khoa học, những tài xế lái xe cứu thương, người câu lươn, một trí thức gặp vận đen đang sống trong một căn hộ nhỏ với cô con gái chăm học của mình… và cả gái làng chơi. 

Một số người trong số đó đã vô tình trở thành những nhân vật chính trong phim, bởi họ không biết mình bị ghi vào ống kính. Rosi cho biết ông đã phải mất nhiều tháng để thiết lập mối quan hệ với các nhân vật, bởi với ông, đó là một việc làm cần thiết. Để có được 20 phút cảnh phim về nhà khoa học trong phim, Rosi đã phải dành thời gian làm quen và kết thân với ông ta trong suốt 2 năm. Đến một ngày, khi mặt trời vừa lặn, ông mới biết được câu chuyện đời đặc biệt của nhà khoa học đó và lập tức quay phim.

Rosi cho biết, điều khó khăn nhất khi bắt đầu làm phim là phải hiểu được cặn kẽ được con đường, phải tìm được những cách kể được những câu chuyện khác nhau ẩn chứa quanh con đường, chứ không chỉ đơn thuần mô tả nó. Và cuộc gặp gỡ của Rosi với kiến trúc sư Renato Nicolini đã khiến ông nảy sinh ý tưởng làm phim. Cùng nhau họ đã chạy quanh con đường và làm ra một bộ phim ngắn từng được giới thiệu tại LHP Roma hồi năm 2012.

Con đường quốc lộ chỉ là một cái cớ để kể chuyện. Rosi không muốn câu chuyện của mình có một cốt truyện rõ ràng, cũng không muốn có một mở đầu hay kết thúc. “Tôi làm phim hoàn toàn theo bản năng. Tất cả các nhân vật trong phim của tôi đều có ràng buộc với quá khứ, nhưng phim không hề có câu chuyện nào của người trẻ. Họ không quan tâm tới điện ảnh” – Rosi cho hay.

Nhiều người đánh giá Sacro GRA là một tác phẩm đối lập với phim The Great Beauty của đạo diễn Paolo Sorrentino (phim được đề cử giải Cành cọ vàng LHP Cannes năm nay và được trình chiếu tại LHP Toronto). Tuy cả 2 phim đều nêu những khía cạnh của thành Roma, song đạo diễn Rosi cho biết: “Tôi muốn mô tả vùng ngoại ô của Roma bởi đó là nơi cuộc sống bắt đầu, với những nhân vật có cá tính mạnh, trong khi thành phố thì đầy khách du lịch và hỗn độn về văn hóa”.

Việt Lâm (tổng hợp)
Thể thao & Văn hóa