Vì sao sách dở như từ điển của Vũ Chất tràn lan?

Sáng 21/10, tại Hà Nội, bà Mai Thị Hương - Trưởng phòng Quản lý xuất bản - đại diện Cục Xuất bản, In và Phát hành trả lời phỏng vấn báo chí về một số cuốn Từ điển tiếng Việt kém chất lượng của tác giả Vũ Chất thời gian qua. Trước đó, ngày 17/10, Cục gửi công văn đến các Sở Thông tin Truyền thông trên cả nước yêu cầu thu hồi và tiêu hủy toàn bộ sách từ điển này đang lưu hành.

Nhà xuất bản phải chịu trách nhiệm về nội dung xuất bản phẩm

Cục Xuất bản, In và Phát hành là nơi nhận đăng ký xuất bản của các đơn vị xuất bản hàng năm. Trong thời gian qua, tình hình xuất bản xảy ra nhiều sai phạm, có cả đơn vị xuất bản bị mạo danh in sách lậu, Cục phải xử lý.

Về vấn đề này, bà Mai Thị Hương dẫn Luật Xuất bản quy định tổng giám đốc, tổng biên tập các nhà xuất bản và đối tác liên kết “chịu trách nhiệm trước pháp luật” về nội dung xuất bản phẩm chứ không phải là Cục.

Còn Cục có vai trò đọc, kiểm tra xuất bản phẩm lưu chiểu, tức đọc kiểm định nội dung sách nộp lưu chiểu. Việc này do phòng Quản lý xuất bản thực hiện. Phòng có 10 nhân sự, trong đó 4 chuyên viên lưu chiểu và nhập dữ liệu, 6 chuyên viên làm văn bản quy phạm pháp luật, xây dựng chế độ chính sách; việc đọc kiểm tra xuất bản phẩm chỉ là một trong số các đầu việc.

Ngoài ra, Cục có 12 cộng tác viên thẩm định sách gồm các giáo sư, tiến sĩ, cựu giám đốc các nhà xuất bản, các nhà quản lý văn hóa có uy tín... Tổng cộng là khoảng 22 người đọc, kiểm tra gần 30.000 đầu sách mỗi năm.

Bà Hương, người phụ trách mảng sách văn học, cho biết: “Mỗi năm có 28.000 đến 30.000 đầu sách, với khoảng 300 triệu bản sách. Riêng tôi, có ngày cao điểm phải nhận hơn 100 cuốn sách văn học. Sách văn học thường có 200, 300 trang, trong khi một người trung bình cũng chỉ đọc được 80 đến 100 trang sách mỗi ngày. Mỗi năm, phòng Quản lý xuất bản đọc không đến 50% số sách cần đọc, kiểm tra”.

Năm 2013 xử lý 244 đầu sách sai phạm

Trong 10 tháng đầu năm 2014, có nhiều vụ sách dở, sách lậu bị báo chí phản ánh. Đó là: sách lậu và sách thật Từ điển tiếng Việt và Từ điển tiếng Việt dành cho học sinh của Vũ Chất; sách lậu kém chất lượng của các học giả Trần Quốc Vượng, Nguyễn Từ Chi; sách lậu Búp sen xanh, Dế mèn phiêu lưu ký…

Ngoài ra, có cuốn Truyện cổ tích các loài chim và muông thú gây tranh cãi về đoạn văn tả cảnh tình dục nhưng đã được kết luận là không sai phạm. Qua nhiều vụ việc, một đơn vị là NXB Thời đại đã bị thanh tra toàn diện.

Tuy nhiên, theo Cục Xuất bản, hàng năm, Cục phát hiện và xử lý số trường hợp vi phạm lớn hơn nhiều lần so với báo chí nêu. Cụ thể, năm 2013, Cục xử lý 244 trường hợp. Năm 2014, tính đến hết tháng 9 đã  có 79 trường hợp. Trước những con số này, Thể thao & Văn hóa đặt câu hỏi: “Tại sao Cục không công khai các trường hợp vi phạm giúp công chúng biết và tránh như với cuốn từ điển của Vũ Chất?”.

Bà Mai Thị Hương trả lời: “Có những trường hợp Cục thu hồi sách mà không công bố với báo chí vì điều đó sẽ khiến công chúng tò mò tìm mua bằng được, thậm chí photo truyền tay nhau. Như vậy lại có tác dụng ngược, càng ảnh hưởng xấu đến xã hội. Chẳng hạn với các sách văn học, sách sai phạm về tư tưởng”.

“Còn với sách từ điển như cuốn của Vũ Chất thì Cục phải xử phạt công khai để toàn dân biết và cơ quan chức năng thực hiện thu hồi”.

Mi Ly
Thể thao & Văn hóa