Họa sĩ Lương Xuân Đoàn: Phải 'dọn sạch' thị trường tranh giả

(giaidauscholar.com) - Tại Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Mỹ thuật Việt Nam lần thứ IX (nhiệm kỳ 2019- 2024) vừa qua, họa sĩ Lương Xuân Đoàn được tín nhiệm bầu là Chủ tịch mới của Hội. Nhân sự kiện này, họa sĩ Lương Xuân Đoàn đã dành cho Thể thao & Văn hóa (TTXVN) một cuộc trò chuyện.

Họa sỹ Lương Xuân Đoàn được bầu làm Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam

Ngày 17/12, Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX, nhiệm kỳ 2019-2024 Hội Mỹ thuật Việt Nam đã diễn ra tại Hà Nội, với sự tham dự của hàng trăm đại biểu, khách mời. Đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, đến dự.

Mở đầu, ông chia sẻ:

- Đại hội Mỹ thuật lần này được ghi nhận như một cuộc chuyển giao thế hệ thuận mệnh, thuận dòng nhẹ nhõm và đẹp đẽ. Người đi trước, vài thập kỷ qua đã trọn vẹn sứ mệnh vì sự nghiệp chung của nền mỹ thuật Việt Nam, nay tự nguyện dừng lại để trao lại trách nhiệm còn nặng hơn nữa cho những người đến sau bước kịp xu thế của những dòng chảy thuận chiều, trong bối cảnh nền văn học nghệ thuật Việt Nam đang đứng trước những vận hội mới, sự thách thức để thay đổi và chắc chắn là mỗi lĩnh vực nghệ thuật đều có lộ trình riêng.

• Họa sĩ Lương Xuân Đoàn: Tranh giả xuất hiện từ khi bộ sưu tập Đức Minh bị phát tán!
• Ông Lương Xuân Đoàn: Tranh Việt đương đại bị 'dìm giá'

* Phải chăng, sự thay đổi các thành viên mới trong Ban chấp hành lần này cũng là để theo kịp xu thế phát triển của mỹ thuật đương đại Việt Nam với đòi hỏi về những câu chuyện khác, cách nhìn khác, tiếng nói khác…

- Mỹ thuật Việt vài năm gần đây đang trở lại sự sôi động, phấn chấn như thời kỳ đầu trước Đổi mới từ những năm 80 của thế kỷ trước. Gương mặt đẹp đẽ của Mỹ thuật thời kỳ Đổi mới là sự khởi đầu tốt lành cho đến ngày hôm nay.

Trong tâm niệm của tôi, những giá trị của di sản văn hóa truyền thống là nền cốt vững chãi nhất để mọi thế hệ nghệ thuật đương nhiên được thừa hưởng và tự tin bước những bước dài. Và, giữa một thế giới đang phẳng, Mỹ thuật đương đại Việt Nam đang là cái tên riêng độc đáo, khó lẫn trong bức tranh toàn cảnh của nghệ thuật nhân loại thế kỷ XXI.

* Điều ông mong muốn làm nhất cho mỹ thuật Việt Nam trong nhiệm kỳ này là gì?

- Hội Mỹ thuật Việt Nam phải là ngôi nhà ấm áp, đủ rộng cho những không gian mở. Hội có tồn tại và phát triển được là nhờ những cống hiến đặc sắc của từng cá nhân nghệ sĩ ở nhiều thế hệ.

Hiện, ngọn gió lành của thời kỳ Đổi mới vẫn đang tiếp sức cho chúng tôi bước tiếp. Nhưng, sự thay đổi quan niệm, khuynh hướng, phong cách sáng tác phụ thuộc vào bản lĩnh của người nghệ sĩ, đặc biệt là các thế hệ 7x, 8x và 9x. Dung nhan mới của Mỹ thuật đương đại Việt Nam đang trông chờ ở các bạn trẻ ấy.

* Ông đánh giá thế nào vế vấn nạn tranh giả trong và ngoài Việt Nam? Ban chấp hành khóa mới có định làm gì để dẹp bớt tình trạng này?

- Thị trường tranh giả ở Việt Nam ở trong và ngoài nước tiếp tục là một vấn nạn chưa có hồi kết. Hành lang pháp lý, chế tài xử phạt vẫn mong manh. Ta đã có Luật Sở hữu trí tuệ, nhưng luật về mỹ thuật thì chưa, chỉ có nghị định và các văn bản dưới luật.

Hội Mỹ thuật nhiều năm qua đã lên tiếng cảnh báo, bảo vệ quyền lợi của hội viên và nghiêm khắc xử lý các trường hợp hội viên vi phạm bản quyền. Hội không có chức năng vào cuộc trực tiếp mà chỉ phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước cùng xử lý khi có những vụ việc cụ thể.

Nói chung, đã là nghệ sĩ, là hội viên thì hãy tự bảo trọng phẩm cách và nghệ thuật của mình.

* Ông có ủng hộ đấu giá nghệ thuật? Và chúng ta cần làm cách nào để tạo thị trường mỹ thuật Việt Nam?

- Tôi ủng hộ việc hình thành các sàn đấu giá nghệ thuật nội địa. Nhưng thời gian qua, cũng có nhiều tai tiếng từ các sàn đấu giá trong nước. Đó là chuyện tranh giả lên sàn, chuyện “quân xanh, quân đỏ” tạo ra các giá trị ảo. Đây là nỗi buồn khó dứt của cả giới mỹ thuật.

Còn để xây dựng lại thị trường tranh Việt Nam thế kỷ XXI lành sạch và chuyên nghiệp, tất nhiên chúng ta phải dọn sạch thị trường tranh giả, trả lại lòng tin cho các nhà sưu tập, những người yêu tranh Việt ở trong và ngoài nước.

* Một câu hỏi vui: cả đời chỉ thích đạp xe, ông sẽ tiếp tục điều này khi làm Chủ tịch Hội? Và thông điệp từ một vị chủ tịch Hội đạp xe là gì?

- Cả đời gắn bó với chiếc xe đạp, quả thật, với những áp lực từ công việc hay những vui buồn, tôi luôn gắng tự hóa giải, chia sẻ và sống thanh nhàn bên con ngựa sắt.

Xe con, xe máy, xe đạp chỉ là phương tiện. Đón nhận sự tin cậy, trao gửi trách nhiệm của đồng nghiệp nhưng tôi không bao giở để mất sự lãng đãng, thăng hoa trong tâm tưởng khi đồng hành thường ngày cùng chiếc xe đạp đã gắn bó thầm lặng theo cuộc đời mình.

* Xin cám ơn ông.

Hoài Thương (thực hiện)