Trước thềm giải Nobel Văn học 2021: Haruki Murakami vẫn 'hot' nhất

(giaidauscholar.com) - Trước khi giải Nobel Văn học năm 2021 được Viện Hàn lâm Thụy Điển công bố vào hôm nay 7/10, nhiều người đang chú ý đến các dự đoán về giải thưởng. Anne Carson và Margaret Atwood là những ứng cử viên sáng giá cho giải thưởng, tuy nhiên, qua tỷ lệ cược, có thể thấy rằng cuộc cạnh tranh năm nay sát sao hơn hẳn so với những năm trước.

Giải Nobel Văn học 2020 tôn vinh nữ thi sĩ Mỹ Louise Gluck

Chiều 8/10 (giờ Việt Nam), Viện Hàn lâm Thụy Điển đã xướng tên nữ thi sĩ Louise Gluck, người Mỹ, là chủ nhân của giải thưởng Nobel Văn học năm 2020.

Việc lựa chọn những người đoạt giải Nobel được thực hiện với sự hỗ trợ từ các chuyên gia văn học đến từ các khu vực khác nhau. Họ giữ kín các đề cử văn học để tìm ra giải thưởng cho “người đã tạo ra tác phẩm xuất sắc nhất trong lĩnh vực văn học theo một hướng lý tưởng”.

Ở thời điểm hiện tại, rất nhiều tranh luận và dự đoán về giải Nobel Văn học 2021 đã được nói và đăng tải trên các nền tảng mạng xã hội. Các cuộc thảo luận về việc ai sẽ chiến thắng tiếp tục “tấn công” những người quan tâm đến văn hoá hay đặt cược vào sự kiện này.

Không giống như ở giải Nobel Hòa bình, những người đoạt giải Nobel Văn học đều gắn với sự tiến cử của các thành viên Viện Hàn lâm Thụy Điển, các giáo sư ngôn ngữ học và văn học, các tác giả từng đoạt giải Nobel Văn học. Điều này trái ngược với giải Nobel Hòa bình, khi các ứng cử viên chính thức phải nhận được lời mời từ Ủy ban Nobel.

Vì việc đề cử là thông qua lời mời và danh sách tên chỉ có thể được tiết lộ sau 50 năm, nên việc nêu rõ tên những người được đề cử cụ thể cho giải Nobel văn học là bất khả thi. Và, người ta chỉ có thể dự đoán về giải năm nay 2021 bằng cách nêu bật những tiểu thuyết gia vĩ đại nhất thế giới với “tác phẩm xuất sắc theo một hướng lý tưởng”.

Dưới đây là những cây bút có tỷ lệ đặt cược cao nhất năm 2021 theo tỷ lệ của công ty cá cược Ladbrokes có trụ sở ở London (Anh).

Annie Ernaux - “biên niên sử” về cuộc sống thường nhật ở Pháp

Annie Ernaux (81 tuổi) được ví như người viết “biên niên sử” về cuộc sống thường nhật ở Pháp. Trong cuộc đua giành giải Nobel Văn học năm nay, Ernaux là tên tuổi có tỷ lệ đặt cược cao nhất (8/1).

Ernaux bắt đầu sự nghiệp văn học của mình vào năm 1974 với cuốn tiểu thuyết tự truyện Les Armoires vides (Cleaned Out). Năm 1984, bà giành được giải Renaudot cho tác phẩm tự truyện khác của mình là La Place, La honte (Nơi ở của một người đàn ông). Đây là câu chuyện tập trung vào mối quan hệ của nhà văn với cha và những trải nghiệm của bà khi lớn lên tại một thị trấn nhỏ ở Pháp cùng quá trình di chuyển sau đó của bà khi trưởng thành và xa quê hương.

Ngay từ rất sớm trong sự nghiệp của mình, Ernaux đã từ bỏ tiểu thuyết để tập trung vào tự truyện. Các tác phẩm của Ernaux kết hợp trải nghiệm lịch sử và cá nhân. Với các cuốn truyện của mình, Ernaux lần lượt nhắc tới sự tiến bộ trong xã hội của cha mẹ mình (La place, La honte), thời niên thiếu của bà (Ce qu'ils disent ou rien), cuộc hôn nhân của bà (La femme gelée), mối tình say đắm của bà với một người đàn ông Đông Âu (Passion Simple), việc phá thai của bà (L'événement), bệnh Alzheimer (Je ne suis pas sortie de ma nuit), cái chết của mẹ bà (Une femme) và bệnh ung thư vú (L'usage de la photo).

La place, La honte, Passion Simple và Une femme đã được New York Times công nhận là những cuốn sách đáng chú ý và Une femme đã lọt vào vòng chung khảo giải Sách của tờ Los Angeles Times.

Cuốn hồi ký lịch sử Les Années (The Years – 2008) của Ernaux cũng được các nhà phê bình Pháp đón nhận rất nồng nhiệt. Trong cuốn sách này, Ernaux lần đầu tiên viết về mình ở ngôi thứ 3, qua đó mang đến cái nhìn sinh động về xã hội Pháp từ sau Thế chiến II cho đến đầu những năm 2000. Tác phẩm này đã đoạt rất nhiều giải thưởng. Ngoài ra, nhiều tác phẩm của Ernaux đã được dịch sang tiếng Anh và được Seven Stories Press xuất bản.

Haruki Murakami - được yêu thích trên toàn thế giới

Nhà văn Nhật Bản Haruki Muramaki (72 tuổi) đã tạo dựng được tên tuổi của mình không chỉ trong giới văn học mà còn trong lĩnh vực thương mại trong vài năm qua. Thật dễ dàng khi bước vào kệ sách bán chạy nhất của bất kỳ hiệu sách nào và tìm thấy một số tác phẩm của ông.

Tiểu thuyết gia người Nhật Bản này nổi tiếng với những truyện ngắn và những tác phẩm giàu trí tưởng tượng. Đáng chú ý, vào năm 2016, Murakami đã nhận được giải thưởng Văn học Hans Christian Andersen, giải JK Rowling và giải Jerusalem. Tác phẩm của ông chủ yếu là tiểu thuyết gắn với chủ nghĩa siêu thực và hiện thực huyền ảo. Các cuốn truyện của Murakami đã trở thành tác phẩm được yêu thích trên toàn thế giới, trong đó phải kể đến A Wild Sheep Chase (Cuộc săn cừu hoang - 1982), Norwegian Wood (Rừng Nauy - 1987), The Wind-Up Bird Chronicle (Biên niên ký chim vặn dây cót - 1994), Kafka on the Shore (Kafka trên bờ biển - 2002) và 1Q84 (2009–10). Muramaki đã nhiều năm đạt tỷ lệ đặt cược cao, tuy nhiên, ông chưa từng đoạt giải. Tỷ lệ đặt cược cho ông năm nay là 10/1.

Margaret Atwood - đậm chất nữ quyền

Đối với một số người, nhà văn người Canada Margaret Atwood (81 tuổi) chỉ trở nên quen thuộc sau khi cuốn truyện The Handmade’s Tale (Chuyện người hầu gái) của bà được chuyển thể thành phim truyền hình dài tập và chiếu trên kênh HBO. Tuy nhiên, các tác phẩm văn học của Atwood rất nổi bật, đặc biệt là tập trung vào hoạt động nữ quyền.

Atwood là nhà thơ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình văn học, nhà tiểu luận, giáo viên, nhà hoạt động môi trường và nhà phát minh. Khi nghĩ đến việc trao giải cho tác phẩm để đời, các tác phẩm của Atwood chắc chắn phải được đặt lên hàng đầu và năm nay bà được đặt cược với tỷ lệ cao: 10/1.

Nhìn chung, tác phẩm của bà gồm nhiều chủ đề, như giới tính, bản sắc, tôn giáo, áp bức và thần thoại. Hơn nữa, Atwood tập trung vào biến đổi khí hậu, các vấn đề nữ quyền và sức mạnh của diễn ngôn. Đặc biệt, đối với The Handmade’s Tale và The Testaments, giọng văn đầy nội lực của bà đáng được ghi nhận. Mặc dù không phải là một tác phẩm dễ đọc, song những cuốn sách nói trên đưa ra một lời phê phán đầy nhức nhối về sự áp bức phụ nữ. Trong những tác phẩm này, Atwood cho chúng ta thấy một xã hội đáng sợ khiến độc giả phải suy nghĩ.

• Nobel - Giải thưởng vinh danh những cống hiến cho nhân loại

• Giải Nobel Văn học 2020 tôn vinh nữ thi sĩ Mỹ Louise Gluck
• Nhìn lại giải Nobel Văn học: Nghệ thuật hay đời tư tác giả?

Anne Carson - cách kể chuyện độc đáo

Không giống như Murakami và Atwood, tên của Anne Carson (71 tuổi) có thể không quá quen thuộc. Các tác phẩm của nữ văn sĩ Canada này không xuất hiện nhiều trong đời sống đại chúng. Dù vậy, các chuyên gia văn học khen ngợi sự độc đáo và ý nghĩa của bà.

Trên thực tế, Carson cũng từng là ứng cử viên cho giải Nobel Văn học 2020 nhưng không đoạt giải. Còn năm 2021 có thể là năm ghi nhận các tác phẩm của Carson và bà được đặt cược với tỷ lệ là 12/1.

Carson được đào tạo tại Đại học Toronto. Bà giảng dạy các tác phẩm kinh điển, văn học so sánh và viết sáng tạo tại các trường đại học trên khắp Hoa Kỳ và Canada kể từ năm 1979, bao gồm McGill, Michigan, NYU và Princeton. Thực tế, các bài thơ của bà thường ít người biết đến nhưng cách kể chuyện độc đáo đã mang lại cho bà thành công vang dội trong những năm qua.

Có lẽ các tác phẩm được biết đến nhiều nhất của Carson là Autobiography of Red (1998). Đây là cuốn tiểu thuyết đầu tay của Carson ở dạng thơ. Với cuốn tiểu thuyết này, Carson đã thu hẹp khoảng cách giữa chủ nghĩa cổ điển và hiện đại, thơ và văn xuôi, bằng một cuộc hành trình vào linh hồn của một con quái vật màu đỏ có cánh tên là Geryon. Carson đã nhận được nhiều giải thưởng danh giá cho các câu chuyện của mình.

***

Bên cạnh các tên tuổi được nêu trên, một số cây bút cũng đạt được tỷ lệ đặt cược cao, gồm nhà thơ tiểu thuyết gia nổi tiếng Kenya Ngugi Wathiong’o, có tỷ lệ đặt cược là 8/1. Trong khi đó, nhà văn Pháp với những tiểu thuyết lịch sử Maryssa Conde, nhà thơ Nga Lyudmila, nhà văn người Mỹ gốc Antigua Jamaica Kincaid, nhà văn Hungary Peter Nadas – đều được đặt cược với tỷ lệ 12/1.

Việt Lâm (tổng hợp)