Vị trí 'lai' đang nắm giữ thành công của bóng đá hiện đại

Vai trò của những cầu thủ đa vị trí đang phát triển mạnh mẽ trong bóng đá hiện đại. Họ được các huấn luyện viên ở Premier League tận dụng tối đa khả năng để giúp đội bóng của mình đạt được lợi thế.

Trong môn bóng đá (11 người), mỗi người trong số 11 cầu thủ trong một đội được chỉ định vào một vị trí cụ thể trên sân. Những vị trí này thể hiện vai trò và khu vực hoạt động của họ. Tuy nhiên, cũng có những cầu thủ có thể di chuyển khắp mặt sân. Đó chính là "vị trí lai" (hybrid).

"Vị trí lai" là gì?

Chúng ta từng thấy Paul Warhurst vui lòng "điền" vào bất cứ vị trí nào mà huấn luyện viên yêu cầu, hay như Dion Dublin – từng là một trung vệ - nhưng thường xuyên dâng cao và đã ghi được tổng cộng 142 bàn thắng trong sự nghiệp.

Bóng đá hiện đại sở hữu một thế hệ cầu thủ có thể thích ứng trong từng trận đấu. Họ sẽ luân chuyển vào các vai trò phù hợp và đi đến nơi họ nghĩ rằng mình có thể tạo ra tác động lớn nhất. Một trong những ví dụ cho vai trò mới này là Trent Alexander-Arnold. Anh được bố trí đá hậu vệ phải trong trận đấu với Fulham vào cuối tuần, nhưng những gì trên sân không thể hiện điều đó. Với tư cách là một cầu thủ ở vị trí lai, anh có thể xuất hiện ở vị trí tiền vệ trung tâm, hoặc xen kẽ giữa các trung vệ với mục đích nhận bóng và sử dụng khả năng chuyền bóng của mình để thay đổi trạng thái sang tấn công.

Alexander-Arnold tóm tắt vai trò của mình như sau: "Tôi nghĩ theo cách tôi nhìn nhận cũng như cách tôi được yêu cầu để chơi bóng ở Liverpool, khi chúng tôi có bóng, tôi là một tiền vệ và khi chúng tôi không có bóng, tôi là hậu vệ phải".

Tùy thuộc vào sự khéo léo của huấn luyện viên trong việc tạo ra những vai trò lai, họ có thể tận dụng bộ kỹ năng của một cầu thủ để phục vụ cho lợi ích của đội bóng. Ở Man City, nhiệm vụ của John Stones rất khác với những gì Alexander-Arnold làm cho Liverpool và khó ai có thể thay thế trung vệ người Anh. Khi Stones dính chấn thương vào tháng 11, Pep Guardiola tuyên bố "chúng tôi đang gặp rắc rối" vì ông biết hậu vệ kiêm tiền vệ này quan trọng như thế nào đối với Man City. Manuel Akanji đã vào cuộc, mặc dù vậy, anh không cùng đẳng cấp với Stones khi đối mặt với sự phức tạp của vai trò mới. Rất may cho Guardiola, Rico Lewis đã thể hiện tiềm năng và có thể trở thành một cầu thủ đa năng trong những năm tới.

Lewis đã được đưa qua một học viện bóng đá hiện đại. Anh mới 11 tuổi khi Guardiola đến Man City và ông đã đưa ra kế hoạch chi tiết cho thấy Lewis sẽ chơi bóng như thế nào. Các huấn luyện viên ở đẳng cấp hàng đầu trên khắp thế giới đang đảm bảo các cầu thủ của họ được đào tạo đa dạng trên sân. Điều này sẽ giúp cho các ngôi sao có thêm kinh nghiệm để đối phó với những vị trí không phải sở trường của mình.

Làm thế nào để vị trí lai phát huy hiệu quả?

Vấn đề của vị trí lai không phải việc cầu thủ đó hiểu rõ vai trò của mình đến mức nào mà là việc các đồng đội của họ phải thích nghi để thay thế khi cầu thủ được đề cập rời bỏ vị trí truyền thống của họ. Có những lúc Alexander‑Arnold chuyển sang đá tiền vệ và tạo điều kiện để Fulham khai thác khoảng trống bên cánh phải của Liverpool. Đó là cách họ đã ghi bàn thắng đầu tiên tại Anfield.

Các hậu vệ cần phải thông minh hơn khi đồng đội của họ dâng cao. Việc để lộ ra khoảng trống nơi hàng thủ là một điều rất nguy hiểm trong các trận đấu cường độ cao tại Premier League.

HLV Jurgen Klopp ngay lập tức nhìn ra vấn đề và đã có những sự thay đổi nhân sự trong hiệp 2 nhằm hỗ trợ hậu vệ người Anh. Nó cho thấy ông hoàn toàn tin tưởng vào cầu thủ của mình và sự thoải mái cũng mang lại cho Alexander‑Arnold sự tự tin. Kết quả là anh đã ghi những bàn thắng muộn quan trọng trong hai vòng đấu gần nhất của The Kop.

Và không chỉ riêng hàng phòng ngự, toàn bộ hệ thống cũng có thể thay đổi. Các cầu thủ chạy cánh lai có thể mang lại một dạng đội hình khác cho đội bóng của họ. Mục tiêu của họ là di chuyển ở cánh khi đội bóng đang phòng ngự nhưng có thể bó vào trong để thu bóng ở những vị trí tiềm ẩn nguy hiểm, qua đó tạo khoảng trống cho một hậu vệ cánh khác chồng lên.

Bóng đá sẽ tiếp tục phát triển, đặc biệt là với một tập hợp các nhà sáng tạo ở đẳng cấp cao nhất, những người lấy cảm hứng từ những gì Johan Cruyff đã làm hàng thập kỷ trước. Họ sẽ tác động đến những người kế nhiệm, những người sẽ nhìn bóng đá từ một góc nhìn khác và đưa ra những ý tưởng khác để bổ sung cho tính chiến thuật và thúc đẩy môn thể thao này tiến lên.

Alexander-Arnold, Stones và những người khác đã chứng minh vị trí lai là một khái niệm mới có thể mang lại nhiều lợi ích cho huấn luyện viên của họ. Đối với đối thủ, việc cố gắng ngăn chặn một người có vai trò tự do như vậy là điều rất khó khăn vì khó biết được họ sẽ xuất hiện ở đâu trên sân.

Vai trò mới này đòi hỏi tính kỷ luật, trí thông minh và chất lượng kỹ thuật cao. Những tiền đạo như Mohamed Salah và Erling Haaland được coi như bụi vàng nhưng những cầu thủ lai sẽ có giá trị tương đương với kim loại quý. 

 Trung Phạm