Nghi can vụ đánh bom Boston sẽ bị xử như thế nào?

(giaidauscholar.com) - Nghi phạm đánh bom marathon Boston Dzhokhar Tsarnaev sẽ sớm bị truy tố với cáo buộc khủng bố, dù anh ta đang nằm trong bệnh viện, một quan chức Bộ tư pháp Mỹ nói với hãng tin CNN ngày thứ Bảy. Cậu thanh niên 19 tuổi cũng có thể phải đối mặt với các cáo buộc giết người.

Tại Trung tâm y khoa Beth Israel Deaconess, nơi Tsarnaev đang trong tình trạng nguy kịch, các công tố viên đang chuẩn bị hồ sơ truy tố. Những diễn biến mới tới khi mà vẫn còn nhiều câu hỏi xung quanh nghi can này. Tổng thống Barack Obama thừa nhận điều đó: “Còn quá nhiều câu hỏi chưa được trả lời. Tại sao những người trẻ tuổi lớn lên và học hành ở đây như một phần trong cộng đồng và đất nước chúng ta lại lựa chọn bạo lực như vậy? Họ đã lên kế hoạch và tiến hành những vụ tấn công ra sao? Và họ có được hỗ trợ hay không? Những gia đình của các nạn nhân cũng xứng đáng nhận được những câu trả lời”.

Tsarnaev và anh trai Tamerlan Tsarnaev, bị cáo buộc đặt bom trong cuộc marathon ngày thứ Hai, khiến ba người thiệt mạng và hơn 70 người bị thương. Tối thứ Năm, họ còn bị cáo buộc sát hại một sĩ quan cảnh sát ở Học viện công nghệ Massachusetts (MIT) trước khi người anh bị cảnh sát bắn chết trong một cuộc đọ súng. Dzhokhar Tsarnaev bị bắt ngày thứ Sáu khi đang lẩn trốn trong một chiếc tàu tại một sân sau nhà ở Watertown, Massachusetts.

Hàng loạt câu hỏi xung quanh nghi can khủng bố này, như Tổng thống Barack Obama thừa nhận, sẽ được giải quyết thế nào?

1. Khi nào nghi can sẽ ra tòa?

Tsarnaev sẽ sớm ra tòa cho phiên đọc lệnh truy tố. Thường trong phiên truy tố, nghi can sẽ được nhận luật sư, và bên bị cùng bên công tố sẽ cân nhắc có để nghi can được trả tiền bảo lãnh tại ngoại hầu tra không. “Rõ ràng là anh ta sẽ không được tại ngoại”, chuyên gia pháp lý cấp cao Jeffrey Toobin nói. “Họ sẽ định phiên điều trần sơ thẩm trong 30 ngày tới. Anh ta sẽ bị một ban hội thẩm truy tố. Và phiên tòa khi đó sẽ bắt đầu”. Sau khi có lệnh truy tố, Văn phòng bảo vệ bị cáo công cộng liên bang ở Boston sẽ được chỉ định làm người đại diện cho cho Tsarnaev, theo Miriam Conrad, luật sư của văn phòng ở quận Massachusetts.

2. Liệu nghi can có bị thẩm vấn không luật sư?

Hiện giờ, chính quyền đang sử dụng quyền bảo vệ công chúng đặc biệt, quyền cho phép các điều tra viên thẩm vấn Tsarnaev mà không phải đọc những quyền Miranda cho anh ta (anh được quyền im lặng và mời luật sư, những gì anh nói từ giờ trở đi có thể là bằng chứng chống lại anh trước tòa), theo lời một quan chức Bộ tư pháp giấu tên nói với CNN. Trong các vụ thông thường, luật yêu cầu cảnh sát phải đọc quyền Miranda cho người bị bắt, nhưng đây không phải là một vụ thông thường, theo lời các thượng nghị sĩ Cộng hòa Mỹ John McCain và Lindsey Graham. Họ cho rằng Tsarnaev bị bắt giữ như một “lính chiến của kẻ thù”, tạo ra ngoại lệ cho phép cơ quan công lực thẩm vấn không có luật sư và không thông báo các quyền Miranda.

Nhưng thượng nghị sĩ Dân chủ Carl Levin, chủ tịch Ủy ban các lực lượng vũ trang của Thượng viện. “Tôi không biết có bằng chứng nào cho thấy nghi can Boston là một thành viên của bất kỳ nhóm có tổ chức nào, không phải al Qaeda, Taliban, hay một trong những chi nhánh của các tổ chức này, những tổ chức duy nhất mà việc bắt giữ được ngoại lệ quyền Miranda, theo sự giải thích của ba nhánh trong chính quyền”. Alan Dershowitz, một luật sư bào chữa nổi tiếng và giáo sư luật học ở Harvard, cũng phản đối tuyên bố của các nghị sĩ Cộng hòa: “Không thể nào. Không thể nào một công dân Mỹ phạm tội trong nước, ở thành phố Boston, lại bị đối xử như một binh lính của kẻ thù. Điều này không bao giờ xảy ra, và cho thấy sự phớt lờ hoàn toàn pháp luật”.

3. Xét xử ở bang hay liên bang?

Dershowitz nói có nhiều lập luận để đưa vụ việc ra tòa án bang và sẽ không dễ để một công tố viên chứng minh xem Tsarnaev hay anh trai đã phạm những tội gì. Việc đưa ra tòa án bang hay liên bang có thể là sự khác biệt giữa sống và chết với nghi phạm, bởi bang Massachusetts không có án tử hình. Một câu hỏi lớn khác: Luật quyền tự vệ quốc gia năm 2012 cho phép tạm giam các nghi can khủng bố ở những căn cứ quân sự, nhưng Dzhokhar Tsarnaev là một công dân Mỹ và luật này không áp dụng với người Mỹ.

4. Phản ứng ở quê nhà nghi phạm ra sao?

Gia đình Tsarnaev sống ở nước cộng hòa tự trị Dagestan thuộc Nga, giáp với quê họ Chechnya, ở vùng Bắc Caucasus, miền nam Nga. Ủy ban điều tra Nga (tương đương FBI ở Mỹ) ở Dagestan nói họ sẽ không làm gì gia đình Tsarnaev trừ khi “có lệnh từ trên”, theo lời người phát ngôn Rasul Temerbekov nói với hãng truyền thông Nga RIA Novosti. Một người phát ngôn của Tổng thống Nga Vladimir Putin nói tới ngày thứ Bảy, Nga vẫn chưa nhận được yêu cầu chính thức nào từ Mỹ.