Wimbledon đang sai lầm khi bỏ trọng tài dây?

Việc ban tổ chức Wimbledon 2025 sử dụng hoàn toàn công nghệ đã phản tác dụng vì sự chắc chắn tuyệt đối là bất khả thi, và giống như VAR trong bóng đá, nó đang làm mất đi hồn cốt của quần vợt.

Wimbledon dường như là nơi cuối cùng để trở thành bối cảnh cho khoa học viễn tưởng. Nhưng thực tế, tại nơi nổi tiếng với dâu tây, kem và hình ảnh Sir David Beckham ngồi hàng đầu ở khán đài Hoàng gia, chúng ta đang chứng kiến một câu chuyện có thể là khởi đầu cho phần tiếp theo của thương hiệu Terminator. Trên những thảm cỏ xanh mướt của All England Club, một cuộc chiến giữa con người và máy móc đang diễn ra. Tại SW19, sự phẫn nộ với máy móc ngày càng gia tăng.

Công nghệ ELC gây tranh cãi và nỗi thất vọng

Năm nay, ban tổ chức quyết định loại bỏ trọng tài đường biên, với lý do họ hay mắc sai lầm, còn máy móc thì không. Dù những trọng tài trong bộ vest Ralph Lauren lịch lãm góp phần làm nên màu sắc cho sự kiện, hay việc họ né cú giao bóng 130 dặm/giờ của Jannik Sinner là một phần thú vị, tất cả đều bị thay thế bởi hệ thống gọi đường bóng điện tử (ELC). Sai sót được cho là sẽ bị loại bỏ, mọi thứ sẽ rõ ràng. "Hãy tin vào máy móc", họ nói, "nó sẽ đúng".

Cuộc truy cầu sự hoàn hảo trong trọng tài đã là tham vọng của Wimbledon kể từ khi John McEnroe bùng nổ trên sân số 1 năm 1981. McEnroe khi đó phàn nàn rằng thị lực của mình tốt hơn trọng tài; ông thấy cú đánh của mình trong vạch, nhưng lại bị gọi ra ngoài. "Ông không thể nghiêm túc được", McEnroe than vãn, một câu nói có lẽ sẽ trở thành di sản của huyền thoại này. Đó là lỗi con người: Một quyết định sai làm lệch hướng trận đấu.

Năm 2007, Hawk-Eye ra đời – công nghệ camera từng dùng trong cricket, theo dõi quỹ đạo bóng để đưa ra phán quyết. Các tay vợt được quyền yêu cầu xem lại quyết định của trọng tài, và Hawk-Eye đóng vai trò "tòa phúc thẩm". Quá trình này trở thành một phần thú vị, với khán giả vỗ tay khi hình ảnh động xuất hiện trên bảng điểm, thích thú với phân tích của nó. Hệ thống kết hợp này gần như hoàn hảo. Nghiên cứu cho thấy trọng tài con người sai khoảng 8% số lần gọi, tức là chính xác 92%. Máy móc đạt 98%, và khi kết hợp, độ chính xác lên tới 99,84%.

Nhưng với ban tổ chức Wimbledon, điều đó chưa đủ. Họ quyết định chuyển hoàn toàn sang công nghệ, loại bỏ yếu tố con người để chấm dứt tranh cãi. Tuy nhiên, điều gì xảy ra nếu máy móc không tốt như kỳ vọng? Nếu giọng nói điện tử quá nhỏ để nghe rõ? Nếu máy móc sai lầm?

Sự cố nghiêm trọng và bài học từ con người

Năm nay, trên khắp các sân, các tay vợt ngơ ngác trước những phán quyết, nếu không bùng nổ như McEnroe thì cũng tự hỏi tại sao, với thị lực tuyệt vời của mình, họ không tin nổi những gì chứng kiến. Nhiều lần, các quyết định của máy trông sai lệch. Hãy hỏi Jack Draper và Emma Raducanu. "Thật đáng thất vọng khi các quyết định có thể sai đến vậy", Raducanu nói.

Đỉnh điểm xảy ra trong trận đấu giữa Sonay Kartal và Anastasia Pavlyuchenkova trên sân Trung tâm hôm Chủ nhật. Một cú đánh của Kartal bay xa vạch đến mức gần như chạm đất Clapham. Pavlyuchenkova, thấy rõ bóng ra ngoài, trả bóng rồi chờ trọng tài can thiệp. Nhưng không có tiếng gọi điện tử nào vang lên. Trọng tài, giờ đây phải tuân theo máy móc, không tuyên bố bóng ra ngoài và trao điểm cho Pavlyuchenkova.

Thay vào đó, ông tạm dừng trận đấu, cuối cùng quyết định cho đánh lại điểm. Kartal thắng điểm đó. May mắn, kết quả trận đấu không bị ảnh hưởng: Pavlyuchenkova vẫn thắng. Nhưng đó có thể là khoảnh khắc công nghệ làm thay đổi số phận. Với hệ thống cũ, một trọng tài đường biên khó có thể bỏ qua lỗi rõ ràng như vậy.

Điều trớ trêu là ban tổ chức Wimbledon sau đó đổ lỗi cho "lỗi con người" – hệ thống bị tắt nhầm. Nhưng vấn đề không nằm ở đó. Khi phụ thuộc hoàn toàn vào máy móc, như "Skynet" trong Terminator, bạn dễ gặp trục trặc. Hơn nữa, lỗi con người là một phần không thể thiếu của thể thao. Sự bất định là yếu tố cốt lõi của niềm vui. Rory McIlroy được yêu mến vì những lần bỏ lỡ cơ hội. Carlos Alcaraz gây sốt ở sân Trung tâm vì anh mắc sai lầm – anh là con người, không phải máy móc.

Giống như VAR đang làm mất niềm vui trong bóng đá vì cố gắng loại bỏ lỗi lầm, những gì đang xảy ra tại Wimbledon là bằng chứng cuối cùng rằng công nghệ không phải cứu tinh. Liệu giải đấu năm nay có đánh dấu sự chấm dứt của thử nghiệm này, và sang năm, trọng tài đường biên sẽ trở lại vị trí, nép mình sau vạch cuối sân. Kết quả từ Wimbledon rất rõ ràng: Con người 1 – Máy móc 0.