(giaidauscholar.com) - Nhiều người coi “nghĩa tình” là một đặc trưng của tính cách người Sài Gòn, bởi nơi đây ta có thể bắt gặp hàng ngày những việc nghĩa.
Từ chuyện nhỏ thôi, như nhắc nhau gạt chân chống xe máy, thùng nước miễn phí, quán cơm 2 ngàn cho người cơ nhỡ, nhiều người mua vé số như một cách giúp đỡ người không may chứ không chỉ là mong điều may mắn cho mình… Cho đến những chuyện lớn hơn như các phong trào đền ơn đáp nghĩa, phong trào từ thiện, chăm lo cho người nghèo, giúp đỡ đồng bào những nơi gặp thiên tai…
TS Nguyễn Thị Hậu (Phó Tổng thư ký Hội Khoa học lịch sử Việt Nam) chia sẻ cách nhìn của mình.
* Theo chị, Sài Gòn có phải là thành phố nghĩa tình không?
- Người Việt Nam vốn giàu tình cảm với đồng bào, ở người Sài Gòn thì “tình” luôn đi cùng với “nghĩa” là “làm việc nghĩa”. Người Sài Gòn làm việc nghĩa như một “thao tác” bình thường, thấy việc nên làm thì làm, không tính toán thiệt hơn, giúp người trong khả năng của mình, dù ít cũng không ngại và nhiều cũng không đòi hỏi đền đáp trả công. Có thể nói là người Sài Gòn thực tế, giúp người một cách cụ thể, “ngay và luôn”, mặc dù có thể ít nói lời văn chương.
Tính cách con người sẽ góp phần làm nên đặc điểm một thành phố, vùng miền. Người Sài Gòn làm việc nghĩa là thể hiện cái tình đối với đồng bào mình thì cũng có thể nói, Sài Gòn là “thành phố nghĩa tình”.
* Ngoài tính cởi mở, phóng khoáng mà chúng ta dễ dàng nói nó vốn thuộc về Nam bộ, phải chăng nghĩa tình của người Sài Gòn còn đến từ triết lý nhân sinh, tôn giáo mà họ chịu ảnh hưởng?
- Tôi nghĩ đơn giản thế này, những hành xử phản ánh nghĩa tình của người Sài Gòn, Nam bộ vẫn bắt nguồn từ đạo lý chung của dân tộc, nhưng nó còn phản ánh lịch sử, hoàn cảnh của vùng đất phương Nam: khi lưu dân từ nhiều nơi vào Nam bộ thì hầu như hoàn cảnh giống nhau, là những người nghèo, có người là tội đồ, phạm nhân… nên vào vùng đất mới họ phải đùm bọc giúp đỡ nhau, không giúp người thì ai sẽ giúp mình khi gặp khó khăn? Suy nghĩ giản dị vậy thôi.
Chúng ta vẫn suy nghĩ theo một lối mòn: “Nam bộ được thiên nhiên ưu đãi, người Nam bộ làm chơi ăn thiệt” mà không nhìn thấy những khó khăn gian nan của biết bao thế hệ lưu dân đã làm nên một Nam bộ trù phú. Có chăng chỉ là người Nam bộ không hay kể lể về những khó khăn, bởi vì ai cũng như mình, than thở có ích gì, hãy giúp nhau làm cho được việc… Việc đã làm xong thì coi như chuyện chơi, chứ không phải làm ăn dễ dàng như chơi. Đấy là tôi nghĩ vậy. Trải qua nhiều thế hệ, lối suy nghĩ, hành xử như vậy trở thành đạo lý của người Nam bộ. Truyện Lục Vân Tiên đã đúc kết đạo lý này, vì vậy đã được người Nam bộ vô cùng yêu thích.
* Hoặc có phải nghĩa tình cũng đến từ sự sung túc hơn về kinh tế của Sài Gòn? Bởi cũng có những ý kiến cho rằng giàu mới thương người, giúp người được?
- Quan trọng là có coi việc giúp người là chuyện cần làm và làm được hay không? Tất nhiên, giàu có sung túc thì có điều kiện giúp người nhiều hơn. Truyện cổ về ông Thủ Huồng làm Nhà Bè ở ngã ba sông, để sẵn gạo nước cho người đi ghe xuồng qua lại sử dụng (nhiều ghe xuồng trú lại đây chờ nước lớn nước ròng để đi ra biển hay ngược vào Đồng Nai, Gia Định) là một minh chứng.
Nhưng không phải chỉ có người giàu mới giúp người cơ nhỡ. Ở Sài Gòn ta có thể nhìn thấy nhiều người chẳng sung túc gì vẫn có thể giúp người khốn khó hơn mình, bởi vì họ không ngại khi mình chỉ giúp được một chút, vì họ tin nếu nhiều người giúp một chút sẽ được một kết quả lớn. Và thực tế là như vậy. Người Sài Gòn chỉ nhận xét ngắn gọn về một ai đó là “chơi hổng được” khi họ nhiều lần hành xử không theo đạo lý chung.
* Làm sao để việc sống nghĩa tình được lan tỏa rộng rãi và thành ứng xử chung?
- “Sống nghĩa tình”, tôi nghĩ nó không phải là một phong trào, nên lan tỏa rộng rãi hay không thì còn phụ thuộc vào nhiều điều kiện hoàn cảnh cụ thể. Sài Gòn là nơi sẵn sàng chia sẻ những cơ hội với tất cả mọi người, vì vậy phần lớn những người nhập cư vào đây khi có điều kiện cũng sẻ chia giúp đỡ người khác như một lẽ tự nhiên.
Arsenal đang đối mặt với thử thách lớn khi bị PSG dẫn trước 1-0 sau trận lượt đi bán kết. Trận đấu tại Emirates không chỉ phơi bày khoảng cách về kỹ thuật và chiến thuật giữa 2 đội mà còn đặt ra câu hỏi liệu Arsenal đã thực sự sẵn sàng cho sân chơi đỉnh cao này.
Sau 3 năm đứng sau Iga Swiatek, Aryna Sabalenka cuối cùng đã đảo ngược tình thế để lên ngôi số 1 WTA. Liệu tay vợt người Ba Lan có để yên khi bước vào những giải đấu yêu thích của mình, từ Rome đến Paris?
Ngày 7/5, tại Sân bay Biên Hòa (Đồng Nai), Quân chủng Phòng không - Không quân tổ chức tiễn đoàn các phi công trở về đơn vị sau khi hoàn thành nhiệm vụ bay chào mừng trong Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Truyền thông quốc tế xôn xao với thông tin tỷ phú Jeff Bezos - nhà sáng lập Amazon, và vị hôn thê Lauren Sánchez - được cho là đã mời hai siêu sao ca nhạc hàng đầu thế giới biểu diễn tại đám cưới sang trọng ở Venice, Italia, dự kiến diễn ra vào tháng 6.
Sau khi đường dây sản xuất, buôn bán 600 nhãn sữa giả bị Công an triệt phá đầu tháng 4 vừa qua, những sản phẩm sữa "tương tự" đã không còn trên các kênh bán hàng trực tiếp.
Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, sáng 7/5, đại biểu Quốc hội đã nghe Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) và thảo luận về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật này.
Dưới ánh đèn rực rỡ của Met Gala 2025, Rihanna một lần nữa trở thành tâm điểm chú ý. Xuất hiện bên cạnh A$AP Rocky, cô rạng rỡ với chiếc váy Marc Jacobs tôn lên đường cong baby bump, đánh dấu cột mốc mang thai em bé thứ ba.
Miss Earth Vietnam 2025 đã chính thức khởi động và như phía đại diện BTC chia sẻ thì người đạt danh hiệu Tân hoa hậu của cuộc thi chưa chắc sẽ được tham dự thi quốc tế.
Sau khi giành ngôi vị Quán quân chương trình “Đánh thức đam mê 2023”, diễn viên Lâm Nguyễn đã có một bước ngoặt lớn trong hành trình nghệ thuật của mình.
Chiến thắng trước Hà Nội FC ở vòng 21 có thể là bước ngoặt để Nam Định bảo vệ thành công danh hiệu vô địch V-League. Đây là điều trùng hợp như mùa giải năm ngoái, ngay cả ở vị trí cuối bảng.
Đội Phú Thọ thanh lý toàn bộ HLV và cầu thủ, dừng hoạt động sau khi bị FIFA loại khỏi Giải hạng Nhì quốc gia 2025. Ngoài án phạt từ FIFA đối với CLB, một số cá nhân của CLB Phú Thọ có thể đối mặt với các án phạt khác từ VFF.
Nguyễn Hoài Nam Anh (tên thường gọi là Ben), con trai của Hoa khôi Thể thao 1995 Nguyễn Thu Hương, đã xuất sắc giành giải "Tay đua trẻ tài năng Southeast Asia" tại vòng hai giải đua xe F4 Đông Nam Á 2025. Dù chỉ mới 16 tuổi và có ba tháng học đua xe chuyên nghiệp, Nam Anh đã lọt vào top 3 chung cuộc cùng đội đua BlackArts Racing, vượt qua nhiều đối thủ có từ 2 đến 10 năm kinh nghiệm.
Đại học Bách Khoa Hà Nội ngày 6/5 đã công bố kết quả Kỳ thi đánh giá tư duy lần thứ 3 năm 2025. Vượt lên gần 24.000 thí sinh, em Nguyễn Đức Lương (lớp 12T1, Trường Trung học Phổ thông Đô Lương 3, huyện Đô Lương) đã đạt thủ khoa. Đây cũng là lần thứ 3 em tham gia kỳ thi này với kết quả 91,29/100 điểm.
Một sự kiện quan trọng vừa diễn ra vào sáng nay 7/5 - thời điểm cả nước kỉ niệm chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử: Lễ khánh thành và thượng cờ tại cột cờ A Pa Chải (xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, Điện Biên), nơi gắn liền cột mốc cực Tây của Tổ quốc.
Dù kết quả trận bán kết lượt về Champions League 2024-25 với PSG tại Parc des Princes ra sao, Arsenal đang đứng trước ngưỡng cửa của một mùa Hè thay đổi lớn.
Tiger Woods nhăn mặt đầy thất vọng khi quả bóng của anh rơi tõm xuống Thái Bình Dương. Đây chỉ là một khoảnh khắc nhỏ trong màn trình diễn được xem là đỉnh cao lịch sử golf.