Ứng phó với biến đổi khí hậu: Bước đi tiên phong của khoa học và công nghệ

(giaidauscholar.com) - Biến đổi khí hậu không còn là câu chuyện xa vời nữa, khi hiện tượng thời tiết cực đoan xuất hiện ngày càng nhiều và ngày càng khắc nghiệt. Viễn cảnh 39% diện tích đồng bằng sông Cửu Long, trên 10% diện tích đồng bằng sông Hồng bị ngập vào cuối thế kỷ này hoàn toàn có thể trở thành hiện thực.

• 3.000 tỷ đồng cho Chương trình ứng phó với biến đổi khí hậu
• 2,75 triệu USD ứng phó với biến đổi khí hậu ở VN

Những tín hiệu tích cực

Một trong 10 sự kiện thế giới nổi bật năm 2015 vừa được TTXVN bình chọn, đó là thỏa thuận lịch sử về đối phó với biến đổi khí hậu. Cụ thể, này 12/12 vừa qua, 195 nước dự Hội nghị Công ước khung Liên hợp quốc về biến đối khí hậu (COP21) tại Pháp đã thông qua thỏa thuận nhằm kiềm chế sự nóng lên toàn cầu, được đánh giá là mạnh mẽ và thể hiện sự hợp tác quốc tế rộng rãi nhất từ trước tới nay.

Thỏa thuận đặt mục tiêu hạn chế mức tăng nhiệt độ Trái đất không quá 2oC vào năm 2100 so với thời kỳ tiền Cách mạng công nghiệp. Các nước phát triển cam kết chi tối thiểu 100 tỷ USD mỗi năm giúp các nước đang phát triển ứng phó với biến đổi khí hậu.

Tại Việt Nam, tác động biến đổi khí hậu ngày càng trở nên trầm trọng, nhiệt độ không khí trung bình tăng cao, đến năm 2100 có thể tăng 3oC, tần suất các cơn bão ngày càng tăng và có xu hướng dịch chuyển xuống phía Nam, lũ lụt xảy ra khốc liệt hơn, hạn hán cũng gay gắt hơn, nước mặn thâm nhập sâu vào đất liền hàng chục km tại các vùng cửa sông, mực nước biển dâng cao trung bình 2,5 - 3,0 cm trong 10 năm.

Theo kịch bản cao của biến đổi khí hậu, tới cuối thế kỷ này trung bình nước biển dâng 78 - 95cm ở nước ta. Nếu nước biển dâng như vậy thì sẽ có khoảng 39% diện tích đồng bằng sông Cửu Long, trên 10% diện tích đồng bằng sông Hồng bị ngập.

Chính phủ và các Bộ, ngành, địa phương trong cả nước đã nỗ lực tăng cường năng lực, thể chế thông qua việc xây dựng và ban hành các Chiến lược, Chương trình hành động như Chiến lược quốc gia về BĐKH, Chiến lược quốc gia phòng chống và Giảm nhẹ thiên tai đến năm 2020, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, cũng như phê chuẩn một số hiệp ước quốc tế và hiệp định liên quan…

Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học

Ngay từ năm 2008, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu, theo đó, một trong những nhiệm vụ quan trọng là giao cho Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm xây dựng và triển khai “Chương trình khoa học và công nghệ phục vụ Chương trình mục tiêu Quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2011 - 2015”.

Mục tiêu của Chương trình là đạt được những kiến thức và hiểu biết về hiện tượng, bản chất khoa học của biến đổi khí hậu, xác lập cơ sở khoa học cho việc quy hoạch, thiết kế hệ thống giám sát và cảnh báo sớm về khí hậu và biến đổi khí hậu và các đối tượng dễ bị tác động nhằm nâng cao năng lực khoa học và công nghệ và năng lực quản lý trong ứng phó với biến đổi khí hậu.

Đề xuất được định hướng công nghệ, chính sách và các giải pháp thích ứng, giảm nhẹ biến đổi khí hậu, xây dựng và triển khai các chiến lược, kế hoạch, quy hoạch, chương trình phát triển... nhằm cung cấp công cụ quản lý nhà nước về biến đổi khí hậu.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì và phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính và các Bộ, ngành, các viện nghiên cứu triển khai thực hiện 48 đề tài cấp Quốc gia với tổng kinh phí là gần 220 tỷ đồng.

Qua đó, huy động được trên 1.000 lượt cán bộ khoa học từ gần 100 tổ chức khoa học công nghệ trong cả nước tham gia nghiên cứu. Thông qua kết quả nghiên cứu đã và đang hỗ trợ đào tạo gần 40 tiến sĩ, 100 thạc sĩ, nhiều kỹ sư và cử nhân chuyên ngành có liên quan đến biến đổi khí hậu, đã công bố được 192 bài báo trên các tạp chí uy tín trong đó có 21 bài báo trên tạp chí quốc tế và 171 bài báo trong nước và báo cáo tại các Hội thảo quốc gia, quốc tế.

Sau gần 5 năm triển khai, Chương trình Khoa học và công nghệ phục vụ Chương trình mục tiêu Quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu đã và đang góp phần đánh giá và dự báo các tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng, đồng thời đó cũng là cơ sở để đề ra các biện pháp giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu đối với Việt Nam.

N.Khởi
Thể thao & Văn hóa