'Fernando' biến ABBA thành bất tử

(giaidauscholar.com) - Fernando được xem là single thành công nhất của nhóm nhạc người Thụy Điển, ABBA khi bán được hơn 10 triệu bản toàn cầu. Nhưng bài này ban đầu không nằm trong bất cứ album phòng thu nào của nhóm mà là ca khúc viết riêng cho một dự án solo của một thành viên trong nhóm. Tưởng bài hát sẽ chìm vào lãng quên nhưng cuối cùng lại được lấy ra, “thay ruột” và thành công vang dội.

• Bí mật khiến ABBA không thể tái hợp
• Cựu thành viên ABBA trao huy chương cho Cuộc thi ca khúc châu Âu Eurovision

Fernando là sáng tác của bộ đôi quen thuộc trong nhóm ABBA: Bjorn Ulvaeus và Benny Andersson. Đó là thời điểm của năm 1975 khi ABBA đang tất bật với rất nhiều kế hoạch phòng thu. Ngoài album mang tên ABBA sẽ được phát hành vào tháng 4 thì 2 ca sĩ chính của nhóm này, Anni-Frid Lyngstad và Agnetha Faltskog cũng muốn phát hành album solo của mỗi người vào cùng năm này.

Fernando là bài hát được viết riêng cho Anni-Frid Lyngstad cho album Frida Ensam của cô. Đây có thể xem là một bài hát với giai điệu xuất sắc được sáng tác bởi Bjorn Ulvaeus và Benny Andersson.

Lời bài hát được viết bởi tay quản lý của nhóm Stig Anderson, nói về một chàng trai thất tình, người yêu của anh đã bỏ anh ra đi và trong lúc đau khổ ấy bạn bè đã đến vỗ về an ủi. Họ cùng nhau nâng ly để ca ngợi ái tình và nghe những bài hát nhẹ nhàng, vui vẻ để quên đi sầu thương.

Single Fernando của nhóm ABBA phát hành vào tháng 3/1976

Ban đầu bài hát này được đặt tên là Tango nhưng sau đó bộ đôi sáng tác quyết định đổi thành Hernandez và chỉ vài phút trước khi ca sĩ Anni-Frid Lyngstad chuẩn bị vào phòng thu để thu âm bài hát này thì bộ đôi sáng tác quyết định đổi thành Fernando.

Giai thoại kể rằng, hai nhạc sĩ sáng tác đã “bùi tai” khi nghe lời đề nghị của tay tài xế của nhóm là nên đổi thành Fernando cho nó dễ vào tai.

Bài hát được phát hành vào tháng 11/1975. Điều đặc biệt là Fernando không được phát hành thành single riêng rẽ mà trở thành một món quà tặng, ai mua album Frida Ensam của Anni-Frid Lyngstad sẽ được tặng thêm single này. Và kết quả là cả album này lẫn single Fernando đại thắng.

Album đã bán được vài triệu bản, kéo theo Fernando trở thành bài hát rất được yêu thích lúc ấy ở khu vực Bắc âu, nằm 6 tuần liên tiếp ở vị trí quán quân bảng xếp hạng âm nhạc Thụy Điển.

Rất nhiều nhà phê bình âm nhạc lúc ấy đánh giá rất cao tính giai điệu trong bài hát và đã đặt câu hỏi rằng một bài hát hay như vậy sao lại không thể xuất hiện dưới nhãn hiệu ABBA? Cùng với đó là rất nhiều thư của công chúng gửi đến bộ đôi sáng tác của nhóm, phàn nàn rằng bài này nên để tất cả các thành viên của ABBA cùng thể hiện.

Điều đó đã làm bộ đôi sáng tác Bjorn Ulvaeus và Benny Andersson suy nghĩ. Cá nhân họ cũng rất thích giai điệu bài hát nhưng lúc ấy ABBA đang có nhiều vấn đề phải giải quyết. Với những giai điệu kiểu như Fernando, dù là hay đối với họ, những sẽ khó “xuất khẩu” sang các nước phương Tây vốn đang rất thích những bài có nhịp điệu nhanh theo kiểu Dancing Queen.

 Lúc ấy, các cây viết âm nhạc ở Anh quốc đã bảo rằng âm nhạc của ABBA sẽ khó ra khỏi biên giới Thụy Điển nếu vẫn cứ “đèm đẹp và chẳng có câu chuyện gì bên trong”. Bản thân bộ đôi này cũng đồng ý rằng, Fernando là một bài hát nghe được nhưng phần lời đúng là rỗng tuếch với câu chuyện tình “ở đâu cũng thấy”.

Cuối cùng, bộ đôi này quyết định bỏ đi phần lời nguyên gốc của Fernando và tìm ý để lắp phần lời khác hợp với xu thế hơn.

“Vì thế nếu bảo Fernando vừa cũ mà cũng vừa mới với chúng tôi là vì vậy”, nhạc sĩ Bjorn Ulvaeus kể lại, “chúng tôi muốn những sáng tác của mình sẽ trở thành một câu chuyện nhỏ nào đấy và gắn chúng vào hồi ức của người nghe”.

Nhưng phần lời mới vẫn cứ tắc tị. Cho đến một đêm gần cuối mùa hạ năm 1975, trong lúc nằm ngoài ban công và ngắn nhìn trời đêm Bjorn tự hỏi “nếu Fernando có thật và biết nói chuyện thì cậu ấy sẽ nói chuyện gì với mình nhỉ?”. Bất giác, Bjorn tưởng tưởng ra một câu chuyện với 2 người lính ngồi cạnh nhau sau một cuộc chiến. Họ cùng ngồi nhìn trời đêm và hồi tưởng những kỉ niệm đã qua.

Nghĩ đến đây Bjorn nhỏm dậy và bắt đầu ướm phần lời mới cho Fernando.

Và khi bài hát hoàn thành, nó đã trở thành một câu chuyện xúc động. Khung cảnh là cuộc chiến tranh ở Mexico vào năm 1910, một cuộc chiến đã khiến 2 triệu người mất mạng.

Nhưng câu chuyện của Bjorn không đi sâu vào tình tiết, ông chỉ mượn khung cảnh của cuộc chiến để “dựng” nên một câu chuyện 2 người lính đang cùng nhau hồi tưởng về những ngày cũ. Fernando trở thành một nhân vật bị động, ngồi nghe người bạn mình đặt những câu hỏi nhói lòng cùng những tâm sự chứa chan.

“Anh có nghe thấy tiếng trống không Fernando? Tôi nhớ lại lâu lắm rồi vào một đêm sao sáng như đêm nay, bên ngọn lửa hồng anh đang ngân nga hát và tiếng guitar bập bùng. Tôi có thể nghe thấy tiếng trống ở xa xa và những tiếng kèn lệnh cũng đang vọng gần”.

“Ai trong chúng ta đã từng có thời trai trẻ, cuộc đời còn ở phía trước. Không ai trong chúng ta chuẩn bị đón nhận cái chết” nhưng “nếu có thể được làm lại thì tôi cũng vẫn sẽ làm như vậy, bạn tôi, Fernando”.

Bjorn cũng “gắn” thêm những ngôi sao trong đêm để tỏa sáng lòng dũng cảm của 2 người lính “Ngôi sao chiếu sáng cho anh, cho tôi. Vì tự do, Fernando”.

Và bây giờ khi họ đã già, đã cũ kỹ thì ánh mắt khi xưa vẫn nguyên vẹn cảm xúc. “Từ nhiều năm nay tôi không còn thấy vết hằn của báng súng trong lòng bàn tay anh. Anh có nghe thấy tiếng trống không, Fernando? Anh vẫn có thể hồi tưởng lại cái đêm kinh hoàng đó khi chúng ta băng qua sông Rio Grande? Tôi có thể thấy điều đó trong mắt anh. Tự hào làm sao về người bạn anh hùng đã chiến đấu vì tự do của mảnh đất này”.

Fernando là ai?

Bài hát Fernando sau khi được “lắp” phần lời mới thì nó cũng có một cuộc đời đầy vinh quang. Tháng 3/1976 khi bài hát này được phát hành single dưới nhãn hiệu ABBA thì thành công vang dội. Chỉ trong một năm nó đã bán được 6 triệu bản và đến giờ là 10 triệu bản. Trở thành, không chỉ một mình nhóm ABBA, mà là một trong những single thành công nhất trong lịch sử âm nhạc.

Fernando đã vươn lên vị trí số một tại 14 quốc gia trên toàn thế giới (bao gồm cả Anh và Đức). Riêng ở Úc, ca khúc này đã vượt qua Hey Jude của ban nhạc huyền thoại Beatles để trở thanh ca khúc đứng đầu bảng xếp hạng lâu nhất trong lịch sử của đất nước (14 tuần, trong khi Hey Jude là 13 tuần).

Cũng trong năm 1976, ABBA vinh dự nhận những giải thưởng âm nhạc đầu tiên với "thu âm xuất sắc nhất trong năm" cho Fernando.

Sự thành công của bài hát làm nhiều người tò mò không biết liệu Fernando là nhân vật có thật cho dù chính tác giả của nó từng “cam kết” rằng toàn bộ nội dung bài hát này là hư cấu. Chỉ duy nhất một lần Bjorn úp mở rằng Fernando là cái tên mà người tài xế của nhóm đã “mách nước” cho ông để đặt cho tên bài hát.

Tuy vậy, mới đây, vào tháng 4/2016, một người đàn ông có tên Fernando Gongora, sống ở Mexico đã kể cho tờ Beachcomber rằng ông chính là người đã gợi ý cho nhóm ABBA đặt tên bài hát thành Fernando.

Câu chuyện diễn ra vào năm 1974 khi nhóm ABBA đến Mexico và nghỉ tại khách sạn El Matador ở Acapulco nơi Gongora làm việc. Lúc ấy tại khu vực này xảy ra một cuộc động đất nhỏ và tất cả thành ABBA rất sợ hãi. Họ chạy ra ban công và định nhảy xuống hồ bơi. Nhưng Gongora đã ngăn họ lại và nói rằng “các vị nhảy từ trên cao xuống thế này là rất nguy hiểm mà động đất cũng đã hết rồi”. Cuối cùng ABBA quyết định không nhảy xuống hồ nữa.

“Tôi đã giúp họ bảo toàn mạng sống của mình”, ông Gongora kể. Nhóm ABBA cảm ơn ông, đáp lại, Gongora giới thiệu mình là “Fernando”.

Tưởng chuyện chỉ có vậy cho đến một ngày, một người bạn của ông gọi điện và bảo “Này, ông đã nghe Fernando của ABBA chưa?” lúc ấy Fernando Gongora mới biết rằng tên ông đã được cho sáng tác mới của nhóm. “Trong bài hát có đoạn “Bạn có nghe tiếng trống chưa, Fernando?” đích thị đó là tiếng động đất ngày hôm ấy”, Fernando Gongora cam đoan.

Nhưng rồi chẳng ai trong nhóm ABBA lên tiếng lại về lời tuyên bố của Fernando Gongora.

Và nếu Fernando Gongora biết rằng ABBA đã thu được rất nhiều tiền từ bài hát này hẳn ông sẽ lại càng buồn bã.

Cùng nghe lại ca khúc Fernando:

Nguyên Minh
Thể thao & Văn hóa Cuối tuần