Đạo diễn Việt Tú: Kẻ “lũng đoạn” thị trường showbiz

(TT&VH Cuối tuần) - 7 năm trước, với Con đường âm nhạc, Việt Tú và ê-kíp của mình đã chiến thắng tại giải thưởng Cống hiến lần thứ nhất, năm 2005, ở hạng mục Chương trình của năm. Và nay, anh lập kỷ lục in vân tay lên 3 trên 5 chương trình lọt vào chung kết hạng mục này, cả 3 hoàn toàn khác biệt về phong cách, nhưng có chung ấn tượng không thể phủ nhận: Hồ Ngọc Hà Live Concert tạo tiếng vang lớn trên thị trường âm nhạc với sự hoành tráng, hiện đại được xem là lá cờ đầu cho công nghệ giải trí hiện nay. Những chuyến đi của Tùng Dương là chất lượng đỉnh cao về live show “nghe” của một ca sĩ. Không gian âm nhạc đã tạo một địa chỉ nghe chất lượng và đáng tin cậy dành cho những khán giả muốn khám phá vẻ đẹp đích thực của âm nhạc (thông cáo báo chí giải Cống hiến).

Nhưng ít ai biết rằng người như được sinh ra để trở thành đạo diễn đắt sô nhất và đạo diễn của những sô đắt nhất trong làng ca nhạc Việt, lại từng là sinh viên… dốt của Nhạc viện Hà Nội. Và người nói thẳng vào mặt anh điều này cũng lại chính là người có công “khai phá” một tài năng đạo diễn ca nhạc mang tên Việt Tú: ca sĩ Trần Thu Hà.

Bị Hà Trần từ chối vì… học dốt!

Trần Thu Hà và Việt Tú thật sự có duyên đụng nhau. Năm 2001, sau một thời gian dài loanh quanh và loay hoay với nhiều thử nghiệm âm nhạc, từ Trần Tiến, Dương Thụ, Bảo Chấn, Ngọc Châu…, Trần Thu Hà vẫn là một giọng hát tiềm năng, nhưng chưa ai dám chắc cái tiềm năng đó nằm ở đâu. Thì Hà gặp Ngọc Đại và Đỗ Bảo. Rồi họ có Nhật thực vào năm 2002, một ngã rẽ thông minh mà từ đó Trần Thu Hà đã trở thành một Hà Trần hấp dẫn trong sự biến ảo, đẳng cấp trong sự văn minh, nhanh chóng được tấn phong “diva thứ tư” của nhạc Việt.

Khi thực hiện show Nhật thực, Trần Thu Hà mời Phạm Hoàng Nam, lúc bấy giờ đã là một tên tuổi trong làng ca nhạc, làm đạo diễn, tuy nhiên đạo diễn này đã từ chối vì cảm thấy không hợp với những ca khúc trong Nhật thực. Việt Tú bỗng dưng trở thành giải pháp thay thế. Thực ra, Hà mời Tú, xuất phát từ gợi ý của anh trai (một họa sĩ, đồng thời cũng là người thiết kế sân khấu cho live show này) làm đạo diễn các video clip cho chương trình, chứ người “đạo diễn show” thực sự chính là Hà.

Việt Tú thời ấy, tuy đã tốt nghiệp khoa Đạo diễn ĐH Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội, nhưng lại rất thích chơi với đám nghệ sĩ đương đại và thể loại đương đại Tú chơi lúc ấy là video art. Và những clip xuất hiện trên sân khấu Nhật thực năm ấy đã hòa giọng không thể chê được với âm nhạc Nhật thực, gây ấn tượng mạnh với người xem tới độ bây giờ nhắc lại, nhiều người vẫn không quên nổi cảm giác ướt át gai người khi xem những con ốc sên… làm tình trên màn hình sân khấu. Còn anh, như thú nhận sau này thì “cho đến lúc làm xong show, tôi cũng không nghĩ là mình đã làm, hoàn toàn là cảm giác của một người đi trong bóng tối mịt mù, không có ai soi đường. Vì trước đó, tôi chỉ có cảm giác, có cái hình dung về sân khấu, chứ chưa có những kỹ năng cần thiết của một người đạo diễn sân khấu. Tôi sử dụng toàn bộ cảm quan của mình để huy động vào thời khắc đó. Tận cùng của vấn đề, tôi nghĩ mình quá may mắn vì đã luôn thoát hiểm ngoạn mục, để có được những bứt phá vào đúng thời điểm để tạo ra được những dấu mốc cho mình và cho những người mình cùng cộng tác”.

Tất nhiên, trong “vụ” này, may sao Hà đã tin vào ông anh họa sĩ và tin cả vào sự mạo hiểm của mình để phó thác hình ảnh show diễn vào tay Việt Tú, chứ không đùng đùng bỏ về khi biết Tú làm đạo diễn cho video clip của mình như mấy năm trước vì chê Tú… học dốt!

Khán phòng sang trọng, giản dị của Không gian âm nhạc

Chuyện ít người biết nhưng Việt Tú thì nhớ đời. Năm ấy, Tú đang là sinh viên thực tập ở Đài Truyền hình Việt Nam, một lần đi quay chương trình ca nhạc tổng hợp thì gặp Hà. Chẳng lạ gì nhau, bởi trước khi nhảy sang học đạo diễn, Việt Tú đã có 4 năm học cùng Hà lớp văn hóa ở Nhạc viện Hà Nội (Hà khoa Thanh nhạc, Tú khoa Kèn Clarinette, nhưng văn hóa thì học chung) mà Tú thì nghịch ngợm và lười học nổi tiếng. Vừa thấy Tú ở chỗ ghi hình, Hà hỏi: Mày làm gì ở đây? Nghe Tú ngoan ngoãn trả lời là sẽ làm đạo diễn quay clip cho Hà thì Hà “phang” luôn: Học dốt như mày mà cũng làm được clip ca nhạc á?, rồi đùng đùng bỏ về! “Đạo diễn trẻ” nhà ta nghệt mặt ra và chả biết đáp trả câu nào ngoài cười trừ.

Không chỉ riêng Trần Thu Hà, mà tất cả bạn bè cùng trường nhạc ngày trước, khi ấy đều cảm thấy “kinh hoàng” khi biết Tú trở thành… đạo diễn! Nghịch ngợm có hạng, thích “lêu lổng” ngoài sân patin hơn là đi học, thậm chí có thời gian còn theo bạn “nhảy tàu” đi bụi, kết quả học tập “chán một cách toàn diện”, Việt Tú thời chưa làm đạo diễn còn là nỗi “kinh hoàng” cho cả bố mẹ. Không hy vọng cậu con làm nên trò trống gì, ông bố đặt trước cậu 2 lựa chọn: Một là đi buôn xe máy với bố (lúc ấy dù là một đạo diễn ca nhạc của đài truyền hình nhưng đi buôn là nghề tay trái của ông); Hai là vào học một môn nghệ thuật nào đó ít phải… ngồi bàn học. Sẵn có chút say mê nghe nhạc quốc tế, thế là Việt Tú được/bị “tống” vào nhạc viện (ít ra còn hơn đi buôn xe máy), nhưng lại là khoa Kèn Clarinette. Cho tới bây giờ Tú cũng chẳng hiểu tại sao hồi ấy bố lại “tống” anh vào khoa kèn (cái khoa đã chứa chấp khá nhiều tài năng của âm nhạc Việt Nam, nhưng không phải là tài năng… thổi kèn. Ngoài Việt Tú, thì việc vào khoa kèn của Bằng Kiều cũng là một trường hợp tréo ngoe thú vị, sẽ được kể ở một Góc khuất khác). Cậu tiếp tục chán học. Việt Tú bảo nếu thời điểm đó anh được chọn nhạc cụ để theo học thì rất có thể cuộc đời anh sẽ rẽ sang một hướng khác, bởi Tú đặc biệt thích học trống và guitar.

Cũng chả ai biết được nếu như vậy thì sẽ ra sao, nhưng có một điều chắc chắn, hết 4 năm “không chịu nổi” ở nhạc viện, Tú nhảy qua học đạo diễn, gặp Hà Trần, làm Nhật thực và sự nghiệp đạo diễn của anh bước ra… đại lộ.

Màn đáp phi thuyền ấn tượng trong Hồ Ngọc Hà Live Concert

Đứa con ngỗ nghịch của làng giải trí

Thật ra thì sau show Nhật thực, làng nhạc vẫn dè dặt với cái tên Việt Tú, nhưng làng thời trang thì như bắt được vàng. Đẹp Fashion Show năm đầu tiên, 2004 và liên tiếp hai mùa 2005, 2006 với ba phiên bản được xem là “mẫu mực” của sân khấu thời trang Việt Nam đều mang dấu ấn của người đạo diễn trẻ cả tuổi đời lẫn tuổi nghề. Đến năm 2005 thì Việt Tú có một chương trình thực sự của mình, là Con đường âm nhạc, được khởi sự ý tưởng từ anh, do anh đạo diễn cùng một ê-kíp do chính anh chọn lựa.

Cũng vẫn là thời trang với những cô người mẫu đi đi lại lại trên sân khấu, nhưng anh gọi show thời trang ấy là “vở diễn thời trang”. Cũng chương trình tác giả - tác phẩm trên truyền hình nhưng Con đường âm nhạc thật sự là những khắc họa chân dung âm nhạc sống động, hấp dẫn, thậm chí là đầy tò mò và háo hức khám phá cho cả người xem lẫn chính tác giả - điều mà đã lâu người ta không còn thấy khi xem các chương trình ca nhạc trên truyền hình. Sự phá cách, gây ấn tượng mạnh đến phát “sốc”, hiện đại và thời thượng, Việt Tú mang đến một làn gió lạ cho sân khấu giải trí Việt Nam lúc ấy đang hoặc văn chương mỹ miều nhưng cũ kỹ hoặc sang trọng cổ điển nhưng nhàm chán… Hay hay không thì còn tùy vào gu người thưởng thức, nhưng chắc chắn hấp dẫn. Sự hấp dẫn bắt nguồn từ một tư duy đương đại, thích thay đổi mọi thứ được xem là cổ điển, là bất di bất dịch. Nhạc sĩ Dương Thụ gật gù với clip con cá vàng bơi mà Việt Tú dùng để đặc tả sự im lặng trong show tác giả của ông cũng như hào hứng với ý tưởng kết hợp giọng ca nhạc nhẹ Mỹ Linh với giọng hát quan họ Thúy Hường trên sân khấu. Còn người bạn đồng niên của ông, nhạc sĩ Phó Đức Phương thì lại không muốn trao “chân dung” mình vào tay “thằng bé ngỗ nghịch”.

Nhưng Đẹp Fashion Show mới hết 3 mùa, Con đường âm nhạc mới đi hết 5 tháng thì “thằng bé” đùng đùng “cúp cua” showbiz. Nghỉ thẳng cẳng trong 5 năm (từ 2006, dĩ nhiên là trừ một vài sô kiếm tiền làm chả cần nhắc tên). Nhưng 5 năm ấy hóa ra lại là 5 năm “nén lò xo”, để tới 2011 thì bật kinh hoàng: 11 show ca nhạc (chỉ riêng Không gian âm nhạc là 9 show), 2 show thời trang và hàng chục show lễ hội, event lớn nhỏ khác, trong đó đáng kể nhất là các show ca nhạc: một show giải trí đã mắt, một show nghệ thuật đã tai và một series trường lực. Chẳng giống với những đạo diễn chuyên nghiệp, Việt Tú làm show không để kiếm tiền (dù tiền để anh làm show luôn làm các nhà đầu tư sợ hãi) vì sẵn có một hậu phương cực vững chắc. Cũng không để có công ăn việc làm (anh đã từng “nghỉ hưu” 5 năm, cũng đã từ chối làm show cho 2 ca sĩ có tiếng từng mang cả bọc tiền đến gặp anh với yêu cầu anh nhận lời làm show cho họ với bất cứ yêu cầu nào về tài chính, chỉ đơn giản vì cảm thấy tại thời điểm ấy, họ chưa đủ tố chất để thành công!). Những gì một đạo diễn chuyên nghiệp phải làm trong vài năm thì Việt Tú chỉ cần đúng 1 năm. Bởi vậy, tôi biết, lại sắp tới lúc Việt Tú chuẩn bị “cúp cua” làng showbiz. Trước mắt anh là một giấc mơ và cũng là một thách thức lớn: đạo diễn một vở opera cổ điển như cái cách mà Trương Nghệ Mưu đã làm vở opera Tần Thủy Hoàng trên sân khấu Nhà hát Opera New York Metropolitan.