Ngẫm ngợi cuối tuần: Vái chào kiểu xưa

21/06/2025 06:55 GMT+7 | Văn hoá

Gặp nhau, người châu Âu bắt tay, người Nhật đứng nghiêm cúi đầu chào, các cụ ta xưa thì chắp hai tay vái.

Chia tay tiễn khách người châu Âu cũng bắt tay, rồi đưa tay lên vẫy. Người Nhật thì vẫn nghiêm cẩn cúi chào, còn các cụ ta xưa thì chắp hai tay đưa cao quá đầu lắc lắc, gọi là xá.

Xã hội hiện đại ngày nay, ta không còn vái khi gặp khách nữa, mà đại đa số bắt tay theo kiểu châu Âu, còn khi chia tay thì vẫy chứ không biết xá như kiểu trước.

Một lần tôi nghe tranh luận trong quán nước, một người cho rằng, bắt tay theo kiểu Âu châu là đại chúng nhất, còn chào theo kiểu người Nhật cũng rất khiêm nhường, ta nên học. Còn cách vái, cách xá của ta xưa có gì đó cổ hủ, không muốn nhắc tới.

Ngẫm ngợi cuối tuần: Vái chào kiểu xưa - Ảnh 1.

Ảnh: Internet

Bỗng một ý kiến cắt ngang: Ông có nhớ thời Covid-19 không? Tránh tiếp xúc trực tiếp nên bắt tay chắc gì đã là tốt? Đó là chưa kể tình huống, đưa tay ra bắt mà người ta không nhận thì bẽ bàng hẫng hụt. Hay như tay mình đang ướt hoặc đổ mồ hôi mà khách đã chìa tay ra rồi, mình có hay không chìa tay ra bắt thì cũng dở.

Khi chia tay mà vẫy tay chào với bạn ngang tuổi thì được nhưng với người già hơn thì không ổn, vì có thể bị cho là bất kính. Còn người Nhật cúi chào là trung dung không mới không cũ, không quá thân mật cũng không suồng sã, nhưng với văn hóa Việt Nam thì chào thế nào trong trường hợp ấy, hay là làm như họ?

***

Ngẫm kỹ mới thấy, cách vái chào của ta xưa là động tác tự nhiên, làm khách không bị lúng túng. Vái là hành vi xã giao rất trọng thị khi gặp mặt. Khách thấy được tôn trọng, người không ưa mình cũng không có cớ chê bai, tẩy chay. Quả bóng lịch lãm đẩy sang chân khách, tùy anh xử lý. Không vồ vập còn để tránh mất vệ sinh khi tay chân chưa thật sạch.

Khi tiễn biệt thì động tác xá, chắp hai tay đưa quá đầu lắc nhẹ thì vừa thân tình vừa trân trọng mà không đụng vào khách, để khách khỏi lúng túng.

Xét cho cùng, động tác vái chào nhau khi gặp, xá tiễn biệt nhau của các cụ ta xưa là minh triết và văn hóa nhất. Hành vi đẹp thế lưu trong đời sống xã hội bao nhiêu năm, thành nếp văn hóa tuyệt vời này, nhưng bây giờ không còn thấy nữa.

Ta không bắt tay, chỉ chắp tay vái, ai bảo là sai phép xã giao? Cũng như vậy, chắp tay xá tiễn khách thì ai cũng đều hiểu động tác đó là tối cao của lịch lãm, là còn chứa gửi lời hẹn ngày gặp lại, đúng với phong cách ngoại giao.

Văn hóa giao tiếp bây giờ hình như bị bỏ ngỏ, ai muốn kiểu gì cũng được. Thiết nghĩ, văn hóa giao tiếp cũng là văn hiến. Cách chào khi gặp mặt hay khi tạm biệt nhau chỉ là hai trong muôn vàn chuyện về văn hóa ứng xử, cũng nên đem ra bàn lại, biết đâu lại chẳng tìm được lời giải cho "nếp sống văn minh" hôm nay!

XEM THÊM TIN TỨC VĂN HOÁ TẠI ĐÂY

Họa sĩ Đỗ Đức

Tags:
Cùng chuyên mục
Xem theo ngày
Đọc thêm