Báo Thể thao & Văn hóa: Từ Tin nhanh Espana 82 đến TT&VH

(giaidauscholar.com) - Tháng 6/1982, một cột mốc lịch sử trong làng báo chí nước nhà được xác lập khi Thông tấn xã Việt Nam (TTXVN) khai sinh ra Tin nhanh Espana 82 - tờ Tin nhanh World Cup đầu tiên của Việt Nam. Đây cũng là nền tảng cho sự ra đời của Báo Thể thao & Văn hóa (TT&VH)...

Ảnh chiến trường của TTXVN - Những khoảnh khắc còn mãi: Lâm Tấn Tài vào trận như một biệt động Sài Gòn

Chín năm lăn lộn tại chiến trường Nam bộ, Lâm Tấn Tài là phóng viên mũi nhọn của Thông tấn xã Giải phóng, khi ở Trung ương cục, hoặc ở bên Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, khi theo bộ đội về đồng bằng, xâm nhập thành phố như một biệt động quân.

Thực ra, tên chính thức của ấn phẩm đặc biệt này là Tin mới nhất Espana 82, song do thói quen, độc giả vẫn hay gọi là Tin nhanh Espana 82. Đây được coi là một kỳ tích mang tính đột phá của làng báo chí thể thao nước nhà. Và gương mặt gắn liền với sự ra đời lịch sử này là cố nhà báo Đỗ Phượng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Tổng giám đốc TTXVN, nguyên Tổng biên tập đầu tiên của báo TT&VH.

Có gì trên số báo đầu tiên?

Tin nhanh Espana 82 được phát hành vào buổi chiều hàng ngày nhằm cung cấp những tin, ảnh, bình luận mới nhất về VCK World Cup 1982 vừa diễn ra trong buổi sáng sớm. Ở thời đại Internet còn chưa xuất hiện, việc độc giả được tiếp cận với những thông tin nóng hổi như vậy không khác gì một món đặc sản. Nhiều người thuộc thế hệ trung niên và cao tuổi đến giờ có lẽ vẫn nhớ như in cảm giác xếp hàng dài ở số 5 Lý Thường Kiệt (Hà Nội) từ rất sớm để mua báo.

Số báo đầu tiên của Tin nhanh Espana 82 có gì? Xuất bản vào ngày 12/6/1982 – tức một ngày trước trận khai mạc giữa Argentina, đương kim á quân thế giới và đội Bỉ - đương kim á quân châu Âu, 4 trang báo là vô số thông tin trước giờ bóng lăn. Từ ý kiến của các HLV nổi tiếng, bình luận của giới truyền thông nước ngoài, những thông tin bên lề, cho đến dự đoán hai đội sẽ vào đến chung kết của... máy tính điện tử. Ảnh minh họa khá ít, bởi thời ấy, không dễ để kiếm được nguồn ảnh, chưa kể in ấn còn khó khăn nhưng thông tin thì rất đa dạng.

Trong bài nhận định: "Đội Bỉ lo lắng gì trước giờ khai mạc?,đội tuyển Argentina với sự hiện diện của Diego Maradona – cầu thủ vừa ký hợp đồng trị giá 16 triệu USD với Barcelona – được đánh giá nhỉnh hơn Bỉ, đối thủ ở ngày khai mạc. Còn bài viết: "Đội nào sẽ vào chung kết" dẫn nguồn từ báo Lao động của Liên Xô (cũ), máy tính điện tử đã dự đoán Brazil giành chức vô địch sau khi hạ chủ nhà Tây Ban Nha 2-1 ở chung kết. Số báo này cũng trích bài phỏng vấn HLV Jupp Derwall của Tây Đức, đội đương kim vô địch châu Âu, và được đánh giá cực mạnh với sơ đồ 4-4-2…

Thông qua Tin nhanh Espana 82, người hâm mộ Việt Nam đã quen thuộc hơn với những danh thủ lớn của bóng đá thế giới như Paolo Rossi, Dino Zoff, Zico, Falcao, Karl-Heinz Rummenigge, Boniek, Michel Platini,… Đặc biệt, góp công không nhỏ trong việc chuyển tải thông tin là các phóng viên tại cơ quan thường trú tại Madrid (Tây Ban Nha).

Những mốc son lịch sử

Ít người biết rằng, giấy nhà nước cấp hồi ấy là cho các bản tin chứ không phải báo, nên TTXVN đã phải lấy một tấn giấy pơ-luya để đổi lấy một tấn giấy in báo của Ủy ban kế hoạch nhà nước. Dạo ấy, TT&VH cũng như các báo của TTXVN như Tuần tin tức, Khoa học kỹ thuật và Kinh tế thế giới đều không bán theo giá cung cấp mà theo giá thị trường, tức là bán có lãi. "Sau Tin nhanh Espana 82, tư tưởng của TTXVN là phải tự hạch toán toàn phần, tự nuôi sống mình bằng chính nghề của mình", nhà báo Đỗ Phượng từng chia sẻ.

Cũng từ Tin nhanh Espana 82, tới mgày 21/8/1982, báo TT&VH đã được khai sinh với tên gọi ban đầu là Văn hóa & Thể thao quốc tế (Tuần tin 16 trang, phát hành vào thứ Sáu hàng tuần). Đến ngày 4/8/1984, báo chính thức mang tên gọi Thể thao & Văn hóa như ngày hôm nay, và ngày 1/10/1996, tuần báo TT&VH tăng lên 2 kỳ/tuần, phát hành vào thứ Ba và thứ Sáu hằng tuần. Sau đó là một quá trình phát triển mạnh mẽ: Liên tục tăng trang, mở rộng nội dung theo hướng phong phú và chuyên sâu: Trở thành tờ báo có vị trí số một trong làng báo thể thao Việt Nam. Đến ngày 2/4/2005, TT&VH tăng lên 3 kỳ/tuần, khi thêm số cuối tuần vào thứ Bảy.

Ngày 3/8/2007, TT&VH ra mắt bộ mới phát hành liên tục các ngày trong tuần và số cuối tuần. Đây là bước nhảy vọt về chất trong sự phát triển của tòa soạn, với sự đổi mới toàn diện về nội dung và hình thức.

Những cán bộ, phóng viên TT&VH cũng ý thức được yêu cấu thiết của việc đa dạng hóa thông tin trong thời đại mới. Chính vì vậy, ngày 7/8/2008, trang web chính thức của báo đã được khai trương tại địa chỉ www.thethaovanhoa.vn. Và từ năm 2010, báo tiếp tục mở rộng biên độ phổ cập thông tin đến bạn đọc bằng việc đóng góp các bản tin chuyên về thể thao và văn hóa phát sóng hàng ngày vào giờ vàng trên sóng Truyền hình thông tấn Vnews. Ngày 15/6/2016, trang thông tin điện tử thethaovanhoa.vn trở thành báo điện tử TT&VH theo giấy phép số 321 của Bộ TT-TT cấp.

Ở tuổi 38, TT&VH đã hoàn thành về cơ bản cuộc tái cơ cấu quan trọng theo hướng giảm quy mô báo giấy (5 số/tuần) song song với việc nâng cao chất lượng và đẩy mạnh các nội dung số.

Song hành cùng thời đại mới

Làm báo chí trong thời đại mới là một thách thức không nhỏ, bởi sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội đã có những tác động lớn đến báo chí truyền thống, thậm chí là báo điện tử. Liên tục học hỏi về mặt công nghệ và sáng tạo những sản phẩm mới là điều mà đội ngũ cán bộ phóng viên TT&VH luôn tâm niệm, trở thành kim chỉ nam trong suốt những năm qua.

Đó là lý do ngày 18/10/2016, báo TT&VH xây dựng kênh Youtube thethaovanhoa hub, đầu tư trường quay mini để sản xuất các thông tin video, nhất là các video có tính tương tác cao (viral video) và tổ chức livestream các sự kiện, vấn đề bạn đọc quan tâm. Chương trình BigBet cung cấp thông tin về các trận đấu thể thao đã trở thành một sản phẩm được nhiều độc giả quan tâm.

• Dàn nghệ sĩ tham dự Year End Party của báo Thể thao và Văn hóa

Bên cạnh đó, còn phải kể đến các chương trình Hot Trend thể thao cùng BLV Anh Ngọc, hay Vlog CCKM với nhà báo Trần Hải đều đã chạy ổn định và nhận được sự quan tâm của người hâm mộ. Hiện tại, kênh Youtube của TT&VH đã có hơn 100 nghìn người đăng ký, và được trao Nút bạc của Youtube. Song song với đó, TT&VH tiếp tục phát triển mạnh trang fanpage của báo (đã có 223 nghìn follow), từng bước xuất bản nội dung trên nền tảng facebook.

Ngay cả với tờ báo giấy truyền thông, dù khó khăn là hiện hữu trong khó khăn chung của báo chí toàn cầu, nhưng TT&VH lại chọn hướng đi thực sự khác biệt - Đầu tư sâu nội dung, hình thức theo hướng tạp chí hóa từng số báo trong tuần. Tạo nên dòng sản phẩm có hàm lượng tri thức cao nhằm hướng tới đối tượng chuyên sâu, qua những kênh phân phối mới cũng đặc biệt.

Song song quá trình đổi mới, TT&VH cũng xác định vẫn cần phải duy trì bản sắc của mình bằng những tuyến bài vở có nội dung sâu, bình luận cá tính để tạo điểm nhấn riêng biệt. Tất nhiên, đây là một nhiệm vụ không dễ dàng gì, nhưng bằng nỗ lực của mình, TT&VH vẫn đang tiếp tục tích tụ những năng lượng mạnh mẽ, để giữ vững được bản lĩnh và đẳng cấp của mình trong thời đại mới.

Tuấn Cương