Tìm kiếm

• 
  Chữ và nghĩa: Thú vị thay tiếng Việt

  Bài thơ "Thú vị thay tiếng Việt" của nhà thơ Bùi Đức Tú (Hội Nhà văn TP.HCM) được nhiều người ồ lên thích thú, chỉ vì anh đã liệt kê ra nhiều cặp từ để rồi hỏi: Tại sao lại không có tên gọi của cặp từ trái nghĩa? Thí dụ: "Có con ốc trai/ Tìm chẳng ra ốc gái".

  16/07/2025 20:00 0
• 
  Chữ và nghĩa: Đố mẹo… nói lái

  Một trong những thú chơi chữ của người Việt Nam là nói lái. "Nói bằng cách giao hoán âm đầu, vần và thanh điệu của 2 âm tiết trong một tổ hợp để tạo nên nghĩa khác hẳn với nghĩa ban đầu của tổ hợp: Cách nói "đầu tiên" nghĩa "tiền đâu" là lối nói lái trong tiếng Việt" - "Đại từ điển tiếng Việt" (1999) giải thích.

  13/07/2025 19:46 0
• 
  Chữ và nghĩa: "Người yêu đâu vắng, dấu nằm còn đây"

  Đọc lại ca dao, thích thú nhất là đôi lúc chúng ta bắt những câu thơ toàn bích, không chê vào đâu được. Có thể ban đầu còn thô ráp, sau khi lưu truyền, người tiếp nối đọc theo và tự ý chỉnh sửa để hay hơn, hoàn hảo hơn.

  02/07/2025 20:23 0
• 
  Chữ và nghĩa: "Một vùng cỏ áy bóng tà"

  Có thể nói, nhà văn Tô Hoài vốn rất ý thức "tu luyện" chữ nghĩa. Trong "Sổ tay viết văn" (1977), ông kể: "Trong "Truyện Kiều" có chữ "áy" ("Một vùng cỏ áy bóng tà"), không biết nghĩa chữ áy thế nào, mới đọc đã cảm thấy man mác, thấy buồn.

  28/06/2025 07:00 0
• 
  Chữ và nghĩa: "... tham đào, phụ liễu"

  "Em không phải người tham đào, phụ liễu/ Em không phải người tham nhiễu, phụ lương/ Em không thương anh lắm ruộng nhiều vườn/ Thương vì ý ở biết kính nhường mẹ cha".

  18/06/2025 18:58 0
• 
  Chữ và nghĩa: "Xạo xự"

  Trong Nam có từ "xạo xự", chưa cần phải tra từ điển, ta hoàn toàn toàn có biết đó là từ dùng chỉ những ai nói dóc, nói láo, bốc phét, là do có từ "xạo" sờ sờ ra đó.

  15/06/2025 07:26 0
• 
  Chữ và nghĩa: Dầu ta khêu bấc

  "Đêm qua đốt đọi dầu đầy/ Bấc non chẳng cháy, oan mày dầu ơi" - ca dao.

  04/06/2025 18:27 0
• 
  Chữ và nghĩa: Nước mắm hòn

  Nước mắm hòn dầm con cá bẹ/Bởi mê nước mắm hòn, em trốn mẹ theo anh…

  01/06/2025 22:05 0
• 
  Chữ và nghĩa: Đã mòn con mắt phương trời đăm đăm

  Có những câu thơ sau khi đã viết xong, đọc lại, ngay cả tác giả cũng không thể lý giải vì sao mình đã viết như thế. Do đó, không phải ngẫu nhiên khi bình thơ, để khen nức khen nở câu thơ nào đó, nhà phê bình hoặc đồng nghiệp thường "phán" câu nghe trớt quớt: "Trời cho".

  21/05/2025 19:07 0
• 
  Chữ và nghĩa: "Dân gian hóa" từ ngữ

  "Bà trông cháu hộ con một lát. Con bé này cứ ngủ là ra mồ hôi trộm nhiều lắm. Khăn đây, mẹ nhớ lau trán và lưng cho nó nhé!". Cô con gái nói với mẹ mình như thế khi cô có việc chạy ra ngoài.

  07/05/2025 18:00 0
• 
  Chữ và nghĩa: Thiêng liêng 2 tiếng "miền Nam"

  Người Việt Nam chúng ta đã quen với cách phân chia 3 vùng địa lý chính: Bắc Bộ, Trung Bộ, Nam Bộ - mà trong giao tiếp, mọi người vẫn quen gọi là miền Bắc, miền Trung và miền Nam. Bắc - Trung - Nam "chung một mái nhà" làm nên nước Việt Nam.

  29/04/2025 06:10 0
• 
  Chữ và nghĩa: Sách và những bài học từ sách

  Hôm nay là Ngày Sách thế giới (23/4). Chúng ta thử tìm hiểu xem sách là gì?

  23/04/2025 06:11 0
• 
  Chữ và nghĩa: Tìm từ qua từ trong câu đố

  Câu đố là những "câu văn vần mô tả người, vật, hiện tượng... một cách lắt léo hoặc úp mở, dùng để đố nhau" ("Từ điển tiếng Việt", Trung tâm Từ điển học, NXB Đà Nẵng, 2020). Ngay từ khi ngồi ghế trường phổ thông, chúng ta đã làm quen với câu đố. Đây là một thể loại văn học dân gian rất độc đáo.

  16/04/2025 18:00 0
• 
  Chữ và nghĩa: Hành vi "phản chuẩn"

  "Chửi" là hành động "thốt ra những lời lẽ thô tục, cay độc để xúc phạm, làm nhục người khác" ("Từ điển tiếng Việt", Trung tâm Từ điển học, NXB Đà Nẵng, 2020). Xem ra hành động này không được hay, không được khuyến khích.

  09/04/2025 18:00 0
• 
  Chữ và nghĩa: "... chồng lúa chiêm"

  Chắc là nhiều người sẽ nghĩ ngay tới câu tục ngữ "Gió Đông là chồng lúa chiêm". Nhưng cũng ít ai phát hiện ra sự lạ lùng này: Lúa chiêm có cần lấy chồng không nhỉ? Vô lý thật.

  02/04/2025 18:00 0
• Xem thêm  ›