'Vua kép độc' Hùng Minh: Tôi ước mình được chết trên sân khấu

(giaidauscholar.com) - NSƯT Hùng Minh (sinh năm 1939) vốn nổi danh với vai trò một “kép mùi” đẹp trai, hào hoa và giọng ca trữ tình của sân khấu cải lương Sài Gòn.

NSƯT Hùng Minh: 'Biết giấu mình đi để nhân vật được sống'

Nếu thuyết minh là lời đọc của một người cho toàn bộ hội thoại trong phim, thì nghề lồng tiếng theo nhận định của NSƯT Hùng Minh chính là “Biết giấu mình đi để nhân vật được sống”.

Đến khi ông hóa thân vào vai Mã Tắc trong vở Tiếng trống Mê Linh của đoàn Thanh Minh - Thanh Nga, lối diễn độc đáo đã biến ông trở thành 1 trong những “kép độc” hàng đầu, thậm chí báo giới phía Nam từng gọi ông là “vua kép độc”.

Từ năm 1963 đến khoảng 1973, Hùng Minh cùng vợ cũ là cố nghệ sĩ Thanh Hương vừa là đào kép chánh, vừa chủ sở hữu đoàn cải lương Hùng Minh - Thanh Hương. Đại bang này quy tụ nhiều soạn giả tên tuổi và nghệ sĩ nổi danh, làm say mê hàng triệu khán giả yêu mến bộ môn nghệ thuật dân tộc. Hùng Minh có tất cả mọi thứ từ tiền tài, danh vọng, và một tình yêu đẹp. Ánh hào quang danh vọng của ông tiếp tục chiếu sáng rực rỡ đến thời hoàng kim thứ 2 của cải lương, từ giai đoạn 1976 đến đầu 1990. Sau đó, cuộc đời và sự nghiệp của ông rơi vào thăng trầm như chính sự chìm nổi của thân phận cải lương.

Tình cờ đến với cải lương

Hùng Minh tên thật là Nguyễn Ngọc Minh, vốn là cậu bé có ngoại hình cao ráo, gương mặt đẹp phảng phất nét lai Tây. Ông nội ông là một người Anh quốc, cha ông là con lai làm bác sĩ tại bệnh viện Grall (hiện nay là Bệnh viện Nhi đồng 2) tại đường Đồn Đất, Sài Gòn. Cha và mẹ ly dị, gia đình lâm vào cảnh khó khăn nên ông quyết định rời Mỹ Tho lên Sài Gòn tìm việc mưu sinh.

Trong bước chân lang thang vô định, ông gặp đoàn cải lương Thái Bình của ông bầu Thới. Ông xin vào làm việc vặt như khuân vác, phụ vẽ bảng hiệu. Đoàn thiếu người, ông bầu cho ông lên làm quân sĩ. Khởi đầu, ông làm công việc này để kiếm 2 bữa cơm lót dạ. Ngày qua ngày, ông đứng bên cánh gà sân khấu nghe tiếng đàn và tiếng hát. Giai điệu ngũ cung trầm buồn đã ngấm vào tâm hồn chàng trai trẻ hồi nào không rõ. Đến một lúc ông nhận ra mình đã mê nghệ thuật cải lương, vậy là xin các thầy đờn và thầy tuồng trong đoàn dạy thêm bài bản. Lúc đó, người nghệ sĩ mà ông yêu thích là Trường Xuân. Chính vị tiền bối này đã đặt lại nghệ danh Hùng Minh cho chàng nghệ sĩ mới Hoàng bé - nghệ danh đầu tiên của Nguyễn Ngọc Minh.

Nhờ kiên trì và đam mê, tiếng hát Hùng Minh ngày càng hay và kỹ năng diễn xuất thêm điêu luyện. Cộng với ngoại hình đẹp, sáng nên từ vai nhỏ, ông được ông bà bầu đôn lên đóng vai chánh. Năm 1959, với vai Hoa Lộc Trung vở Nó là con tôi của soạn giả Hà Triều - Hoa Phượng, ông đoạt Huy chương Vàng giải Thanh Tâm, giải thưởng danh giá của bộ môn cải lương thời ấy. Về sau, ông và cố nghệ sĩ Thanh Hương - người được bầu là đệ nhất danh ca nữ - kết hôn. Hai người thành lập đoàn cải lương Hùng Minh - Thanh Hương thu hút rất nhiều soạn giả và nghệ sĩ tên tuổi. Đại bang này đã chinh phục khán giả mộ điệu cải lương khắp mọi nơi trong suốt hàng chục năm. Năm 1974, nghệ sĩ Thanh Hương qua đời, đoàn cải lương Hùng Minh - Thanh Hương rã gánh.

Sau năm 1975, nhiều đoàn cải lương tư nhân rã gánh nhưng vài đại bang cũ vẫn còn hoạt động. Hùng Minh đầu quân về đoàn Thanh Minh - Thanh Nga. Tại đây, ông được giao vai Mã Tắc trong vở Tiếng trống Mê Linh. Lần đầu tiên đóng vai phản diện, ông đã thể hiện cái ác của tên tướng giặc thật xuất sắc qua từng cái gằn giọng, ánh mắt sắc lẹm. Vai diễn này hay đến mức báo giới đặt cho ông biệt danh “vua kép độc”. Kể từ đây, Hùng Minh chuyên sâu vào các vai phản diện và thành công rực rỡ.

Tuổi già khó khăn

Vào thập niên 1990, cải lương suy yếu. Cuộc sống của Hùng Minh bắt đầu khó khăn vì ông không biết làm gì khác ngoài ca diễn.

Ông bắt đầu chuyển sang đóng phim, thi thoảng đóng kịch. Tất cả những bộ phim mà Hùng Minh tham gia, ông đều nhận được sự tán thưởng của khán giả. Bản thân ông biết điều tiết cách diễn để phù hợp với điện ảnh, các đạo diễn luôn tỏ lòng kính trọng tiền bối say nghề.

Dẫu vậy, từ một ngôi sao lừng lẫy chìm đắm trong hào quang danh vọng, giờ chỉ được đảm nhận các vai phụ cũng khiến ông có chút chạnh lòng. Thế nhưng ông vẫn cảm thấy vui vì được sống với nghề diễn. Ông luôn cho rằng vai chính hay phụ không quan trọng, mà một người nghệ sĩ phải biết làm cho một vai nhỏ trở nên sống động trong mắt người xem.

Cát-sê đóng phim và đóng kịch, giúp ông đủ sống qua ngày. Về sau này, phim truyền hình phía Nam khủng hoảng, nhà sản xuất trả tiền quá thấp nên đạo diễn muốn mời Hùng Minh vào phim có ít phân đoạn, phải cân nhắc. Bởi vì, họ vào thế phải trả lương cho ông bằng với diễn viên quần chúng. Điều này là một sự xúc phạm với nghệ sĩ tiền bối lừng danh. Thế là ông ngày càng ít show.

Ông đã từng tâm sự, thất nghiệp ở nhà lâu ngày, ông buồn đến mức bị trầm cảm. Không có show đồng nghĩa không có thu nhập. Cũng may mà nhiều khán giả yêu thương biết hoàn cảnh của ông, đã ủng hộ và chia sẻ từ tinh thần đến vật chất. Nhờ vậy, ông vẫn có thể sống qua ngày. Không chỉ nghèo, càng lớn tuổi, ông càng có nhiều bệnh tật mà bệnh viêm khớp, hành hạ đau nhức, đã khiến ông khó di chuyển. Cũng may, ông có người bạn đời nhanh lẹ, hoạt bát nên cuộc sống của ông bớt khó khăn.

Người vợ hiện tại của Hùng Minh là nghệ sĩ Hoa Lan. Bà là con gái của soạn giả Nguyễn Huỳnh lừng danh với kịch bản Tướng cướp Bạch Hải Đường. Má ruột của Hoa Lan từng đóng chung với Hùng Minh thời ở đoàn Hùng Minh - Thanh Hương. Lúc Hùng Minh đã qua tuổi 60, ông sống một mình, còn bà thì ly dị vào tuổi 40. Vì thương ông mà Hoa Lan đồng ý chắp nối, chung sống với người chồng lớn hơn 20 tuổi.

• NSƯT Hùng Minh: 'Biết giấu mình đi để nhân vật được sống'
• NSƯT Hùng Minh đóng phim truyền hình sau cú ngã ngựa gãy tay
• NSƯT Hùng Minh lại làm… sĩ quan Pháp

Họ đã sống bên nhau hơn 20 năm. Bà chính là người quản lý của ông. Tất cả các kịch bản gửi tới ông, bà đều xem và quyết định ông có nên tham gia hay không. Bà cũng là người chăm sóc ông một cách tận tụy. Sinh thời Hùng Minh rất giàu có. Vì tính hào phóng, không dành dụm cho bản thân, khi bà về với ông, ông rất nghèo. Hai vợ chồng sống nhà thuê, nhiều lúc thiếu thốn, nhưng ấm áp nghĩa tình.

Khi được hỏi ước mơ lớn nhất của đời ông là gì? Hùng Minh trả lời: Tôi luôn mơ ước mình được chết trong lúc diễn trên sân khấu. Thế nhưng giờ đây, sân khấu tạm đóng cửa, còn tôi thì không còn đủ sức để mà hát nữa. Xem ra giấc mơ ấy trở nên xa vời vợi.

Cách đây không lâu, diễn viên Gia Bảo - cháu nội NSƯT Bảo Quốc tổ chức đêm diễn kỷ niệm đoàn Thanh Minh - Thanh Nga. Hùng Minh tái diễn vai Mã Tắc ở tuổi gần 80. Ông đã cháy hết mình. Ông đã khóc vì hạnh phúc. Đó là lần gần nhất ông có dịp đứng trên sân khấu hoành tráng.

Nguyễn Huy