Thư châu Âu: Sau món quà, là những trái tim

(giaidauscholar.com) - Thưa quý anh chị,

• Món quà Giáng sinh vô giá của Harper Lee
• Nhộn nhịp sắm quà Giáng sinh Online

“Món quà đẹp nhất mà tôi nhận được là từ Leo, con trai út của tôi, vài năm trước, sau một chuyến đi chơi ở vùng nông thôn về”, ông viết. “Lúc ấy, nó còn rất bé. Nó đem tặng tôi một quả bóng golf mà nó tìm thấy ở giữa một cánh đồng. Quả bóng đã cũ rồi. Nó nói: “Cha, con nghĩ là cha sẽ thích nó”. Tình cảm của nó làm cho tôi xúc động. Quả bóng ấy đến giờ tôi vẫn giữ”.

Món quà đã tác động mạnh đến ông, để rồi khi được hỏi ông sẽ tặng quà gì cho người thân vào dịp Giáng sinh này, ông nói sẽ mua một chậu cây ở siêu thị, sau đó trang trí theo phong cách mà ông ưa thích.

Đấy là một món quà rất nhỏ, nhưng chứa đựng trong đó những thông điệp về tình cảm mà người bên này rất quan tâm. Tôi còn nhớ có lần đi Lễ hội Chocolate ở Perugia và khi trở về, đã mua một cái chocolate đặc biệt để tặng cho một người bạn Italy thân thiết nhân Giáng sinh.

Nhưng cái chocolate hình chiếc búa và kìm (bạn tôi là một nha sĩ) đã bị vỡ trên đường tôi lái xe về, và chẳng có cách nào để gắn lại những mảnh của món quà đó lại. Nhưng tôi vẫn tặng bạn, và cười giải thích tại sao nó vỡ. Bạn cười, đầy xúc động, bảo rằng bạn cảm ơn tôi không chỉ vì món quà, mà vì “pensiero” (suy nghĩ).

Suy nghĩ ở đây thực ra là suy nghĩ đến nhau, suy nghĩ về nhau. Cái đó quan trọng hơn nhiều giá trị của món quà. Đó thực chất là một nét văn hóa giản dị mà Laura Campanello, một nhà xã hội học và triết học nổi tiếng người Italy cho rằng, đã tạo nên những giá trị của cuộc sống: “Chúng ta thường hay mất khá nhiều thời gian để nghĩ đến những câu thật hay, thật độc để viết trên các tấm thiệp tặng bạn bè và người thân trong dịp này. Và vì thế, chúng ta không để ý những câu tưởng như rất đơn giản, nhưng lại đi từ trái tim. Chẳng hạn: “Bạn rất quan trọng đối với tôi, nếu bạn cần, tôi luôn bên bạn”.

Xã hội dường như càng phát triển, thì con người càng tìm đến sự giản dị và chân thành hơn trong tình cảm. Tại Italy, đang có một xu hướng mới mẻ liên quan đến việc kinh doanh hoặc làm quà tặng. Người ta nhận thấy việc tự làm quà tặng hoặc mua các đồ lưu niệm giản dị để tặng nhau đang rất phổ biến. Những chiếc chocolate xinh xắn, những dây đeo chìa khóa, vài chiếc bánh maccarone, một cái ví nhỏ để đựng tiền xu, một cái mũ len... Chúng đã xuất hiện những cửa hàng bán đồ như thế với giá rất rẻ, và thanh niên có vẻ thích những thứ nho nhỏ, ít tiền và đầy hài hước ấy.

Người ta gọi đây là xu hướng “hạnh phúc với giá phải chăng”, khi nhiều người muốn gây bất ngờ cho một người bạn, người đồng nghiệp, một người hàng xóm với những món quà ít ai ngờ tới. Suy nghĩ về nhau, chứ không phải về giá trị hiện kim của món quà. Điều quan trọng là làm cho nhau cười vui, hạnh phúc.

Tôi đã trải qua một cảm giác như thế khi gặp một cổ động viên già của Lazio. Để kỷ niệm cho tình bạn mới được thiết lập, ông rút ra từ trong túi một chiếc bút đã cũ, thậm chí long cả nắp, nhưng có ghi tên ông. “Để mỗi khi viết cái gì đó, cậu nhớ đến ông già này là được”, ông nói.

Năm nay, người Italy tặng con trẻ những gì trong dịp Giáng sinh? Điều tra của một hiệp hội các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong lĩnh vực dịch vụ cho hay, năm nay, rất nhiều đứa trẻ Italy sẽ thức dậy vào sáng 25/12 và tìm thấy dưới cây thông Noel những cuốn sách mà chúng thích. Điều tra cho thấy, tỷ lệ các bậc cha mẹ mua sách để tặng con cái trong Giáng sinh này đã tăng 2% so với năm ngoái, trong khi việc chi tiêu để mua tablet hoặc các đồ chơi, trò chơi điện tử cho con cũng giảm ngần ấy %.

Trang mạng mua sắm Amazon.it còn đưa ra một con số đáng chú ý hơn: lượng sách cho trẻ em được bán ra trong thời gian một tháng trước Giáng sinh năm nay đã tăng 50% so với năm ngoái. Kể từ năm 2011, lượng sách truyện cho trẻ em bán ra đã liên tục tăng. Cứ 4 cuốn sách được bán ra trên thị trường thì 1 là sách cho trẻ em, trong khi vào năm 2011, tỉ lệ này là 6:1.

“Người lớn nhận ra rằng, tặng sách cho con trẻ còn có ý nghĩa hơn nhiều là tặng đồ chơi”, bình luận của Hiệp hội Các nhà xuất bản Italy. “Điều này cách đây 10 năm, nhiều người không hề nghĩ tới. Bây giờ, ngày càng nhiều bậc cha mẹ đọc sách cùng với con”.

Trong khi các nhà xuất bản hiểu rằng, đây là thành công của họ trong nhiều chiến dịch khuếch trương văn hóa đọc của nhà nước, với việc xây dựng các hệ thống thư viện ở cấp địa phương cũng như trong các trường học, thì các nhà xã hội học tin rằng, sau một thời gian bị làn sóng smartphone và tablet ảnh hưởng đến tư duy dạy trẻ của mình, các bậc cha mẹ đã nhận thức trở lại rằng, sách luôn là công cụ hữu hiệu nhất để giúp con trẻ lớn lên và gia tăng sức sáng tạo của chúng.

“Điều tốt nhất chúng ta nên làm là đừng nên lựa chọn sách cho chúng, bắt chúng phải đọc cuốn này, cuốn kia, mà đưa chúng đến các thư viện, để chúng chọn loại sách nào chúng thích”, Valeria Parrella, một nhà văn và cũng là một người mẹ, nói. “Điều tuyệt vời của sách là kích thích trong trẻ trí tưởng tượng. Tôi đã từng mong ước trở thành một con chó sau khi đọc xong cuốn “Nanh Trắng” của Jack London”.

Ngoài sách và những điều bất ngờ trong dịp này, ta còn có gì nữa? Có một món quà mà Thượng đế ban cho chúng ta trong dịp Giáng sinh. Đêm 25/12, trăng sẽ tròn. Đấy sẽ là lần đầu tiên kể từ năm 1977, trăng tròn đúng dịp lễ quan trọng này. Để có một đêm như thế nữa, ta sẽ phải chờ đến tận năm 2034...

Hẹn gặp lại quý anh chị trong các thư sau.

Trương Anh Ngọc (từ Rome, Italy)
Thể thao & Văn hóa Cuối tuần